‘ไม่ใช่กุนขแมร์ ไม่ใช่โบกาตอร์’ เขมรผุด ‘ยุทธกรมขอม’ ฐานะศิลปะการต่อสู้ที่กำลังจะหายไป แต่ฟื้นกลับมาได้เพราะวัยรุ่นกัมพูชา 20 คน

ในช่วงปลายเดือนพฤษภาคม 2024 ที่ผ่านมา สำนักข่าว AFP ของฝรั่งเศส ได้รายงานว่า ในเมืองเล็กๆ แห่งหนึ่งริมฝั่งแม่น้ำโขงของกรุงพนมเปญที่ชื่อว่า กรุงอริยะกษัตริย์ (Krong Arey ksat) อาจเป็นพื้นที่สุดท้ายในประเทศกัมพูชาที่มีความพยายามในการรักษา-ฟื้นฟู ศิลปะการต่อสู้ของเขมรโบราณที่เรียกว่า ‘ยุทธกรมขอม’ (យុទ្ធក្រមខម) ซึ่งเป็นศิลปะการต่อสู้ที่ถูกลืมเลือนไปหลังจากผู้มีวิชาความรู้ในศาสตร์ดังกล่าวหลายคนถูกสังหารไปในช่วงการกวาดล้างปัญญาชนของเขมรแดง ระหว่างปี พ.ศ. 2518-2522 

โดยการฟื้นฟูครั้งนี้เป็นความพยายามของ ‘เอิน บุนธาว’ นักศึกษาด้านกฎหมาย พร้อมกลุ่มเพื่อนของเขาประมาณ 20 คน ที่ได้ก่อตั้งสโมสรกลางแจ้งแห่งหนึ่งขึ้นเพื่อฝึกฝนศาสตร์ดดังกล่าวโดยเฉพาะ โดยได้รับคำแนะนำจากคุณครูสอนศิลปะการต่อสู้ยุทกรมขอมที่มีชีวิตรอดมาจากยุคเขมรแดง โดยบุนธาวระบุว่า ยุทธกรมขอมนี้เป็นภาษาเขมร ที่แปลได้ว่า ‘ศิลปะแห่งสงคราม’ 

ซึ่งประกอบด้วย 3 องค์ประกอบ ได้แก่ ศิลปะแห่งสงคราม เวทมนตร์คาถา และยุทธวิธีทางการทหาร ทำให้ผู้ที่ได้ร่ำเรียนศิลปะการต่อสู้นี้ต้องฝึกฝนศาสตร์หลายแขนงไปในเวลาเดียวกัน  โดยพวกเขาจะต้องสวมที่คาดผมและสายรัดแขน ก่อนจะฝึกการใช้หมัด การเตะที่แม่นยํา รวมไปถึงการใช้ข้อศอกและเข่าแบบฉับพลัน พร้อมกับการฝึกฝนดาบและการใช้หอกไปด้วย ซึ่งทั้งหมดนี้ทำให้ยุทธกรมขอมเป็นศิลปะการต่อสู้ที่ครบวงจร และยากที่จะเอาชนะได้ เนื่องจากผู้ที่ฝึกฝนจนชำนาญแล้วจะเชี่ยวชาญในทุกแขนงการต่อสู้

ด้าน ‘นัก รินดา’ อาจารย์วัย 25 ปี ผู้นำชั้นเรียนของสโมสรยุทธกรมขอมดังกล่าว ระบุว่า ในสมัยโบราณผู้คนไม่มีอาวุธสมัยใหม่เหมือนทุกวันนี้ ทำให้ต้องใช้กลวิธีแบบผสมผสานทั้งการชก การศอก การเตะ เข่า เพลงดาบ การใช้หอกและธนู เข้ามาป้องกันประเทศจากการรุกรานของศัตรู ดังนั้นศิลปะการป้องกันตัวนี้จึงได้รับการขัดเกลาอย่างสมบูรณ์แบบโดยเหล่านักรบในอดีต และเมื่อเวลาผ่านไปประมาณช่วงต้นทศวรรษ 2000 ปรมาจารย์ด้านยุทธกรมขอมบางคนก็เริ่มโผล่ออกมาจากเงามืด (ของเขมรแดง) และเริ่มแสดงศิลปะการต่อสู้ที่ไม่ค่อยมีใครรู้จักให้คนกัมพูชาเห็น ผ่านการแนะนำศาสตร์การต่อสู้นี้ให้หน่วยงานของรัฐและมหาวิทยาลัยบางแห่ง แต่ก็ยังไม่ส่งผลอะไรมากนัก เนื่องจากคนส่วนใหญ่ยังคงคุ้นเคยกับศิลปะการต่อสู้ของเขมรโบราณอย่าง กุนแขมร์ หรือ โบกาตอร์ มากกว่า

อย่างไรก็ตาม ศาสตร์การต่อสู้นี้ก็คู่ควรที่จะได้รับการสืบทอด ถึงแม้จะสูญเสียทรัพยากรมนุษย์ที่เชี่ยวชาญเรื่องนี้ไปมากมายก็ตามในช่วงเขมรแดง แต่ตอนนี้เยาวชนของประเทศกําลังพยายามนํามันกลับมาแสดงให้เพื่อนร่วมชาติได้เห็นอีกครั้ง ว่ายังมีศิลปะการต่อสู้โบราณอีกประเภทหนึ่งคือยุทธกรมขอม ที่คนกัมพูชาควรหวงแหนอยู่ ซึ่งก็ดูเหมือนว่าหลังจากที่มีการเผยแผ่ยุทธกรมขอมออกไปก็มีเยาวชนจำนวนหนึ่งสนใจอยู่ไม่น้อย อย่าง ‘เหมา ริดา’ นักเรียกยุทธกรมขอม วัย 18 ปี กล่าวกับสื่อว่าเธอฝึกฝนมาศิลปะการป้องกันตัวนี้มานานกว่า 2 ปี โดยหวังจะนำทักษะดังกล่าวมาใช้ในการป้องกันตนเอง เนื่องจากเธอเป็นเด็กผู้หญิง แต่พอเรียนไปเรียนมาแล้วได้รู้ว่ายุทธกรมขอมนี้เป็นศิลปะการต่อสู้แบบเขมรโบราณ เธอก็อยากเป็นส่วนหนึ่งที่จะช่วยรักษาวัฒนธรรมนี้ให้คงอยู่สืบไป

อ้างอิง

• AFP.Young Cambodians fight to preserve ancient martial art.https://tinyurl.com/w389v9p4