dive | worldatlas
เคยสงสัยไหมว่า ทำไมมหาสมุทรถึงได้เป็นสีน้ำเงิน ทั้งๆ ที่น้ำเป็นสสารที่ ‘ไม่มีสี’ ?
หลายคนอาจจะตอบว่าเป็นเพราะแสงที่สะท้อนจากท้องฟ้าบนผิวน้ำ โอเค…นั่นอาจเป็นส่วนหนึ่ง แต่ถ้าหากเรามาถึงใต้ทะเล เมื่อดำลึกลงไปเรื่อยๆ ทำไมมหาสมุทรก็ยังคงเป็นสีน้ำเงินในขณะที่เรามองแทบไม่เห็นสีอื่นเลย
คำตอบของเรื่องนี้เกิดขึ้นจากสิ่งที่เรียกว่า ‘คลื่นแสง’
อย่างที่หลายคนทราบกันดีว่า ‘สี’ ที่เราเห็นกันอยู่ทุกวันนี้เกิดขึ้นจากการที่วัตถุดูดกลืนสีต่างๆ เข้าไป ส่วนสีที่เราเห็นคือสีที่ไม่ถูกดูดจนมันสะท้อนเข้าสู่ตาเรา และคลื่นแสงที่ประกอบด้วยสีที่เรียกว่าสเปกตรัม และสีเหล่านี้ก็มี ‘ความยาวคลื่น’ และ ‘พลังงาน’ ที่แตกต่างกันออกไป
โดยมหาสมุทรจะดูดกลืนคลื่นที่มีความยาวมากแต่มีพลังงานต่ำที่สุดก่อน ดังนั้นเมื่ออยู่ใต้น้ำ ‘สีแดง’ จะเป็นสีแรกที่หายไปจากการรับรู้สายตามนุษย์ โดยการลงลึกจากผิวน้ำไปเพียง 4.5 เมตร เราก็จะมองไม่เห็นสีแดงใต้น้ำอีกแล้ว เมื่อลงไปที่ 7.6 เมตร ‘สีส้ม’ จะหายไป ตามมาด้วย ‘สีเหลือง’ ที่จะเริ่มหายไปเมื่อเราดำน้ำลงไปราว 10 เมตร
dive | deeperblue
ดังนั้นเมื่อเราค่อยๆ ดำดิ่งลึกลงไปในมหาสมุทรแสงจากอาทิตย์ที่มีพลังงานน้อยจะถูกดูดซึมโดยน้ำและเริ่มหายไป จนกระทั่งลงไปใต้น้ำลึกถึงจุดหนึ่งที่แสงอาทิตย์ยังส่องถึงแต่เหลือเพียงคลื่นที่มีพลังงานมาก เราจึงเห็นทุกอย่างเป็น ‘สีน้ำเงิน’ นั่นเอง
สิ่งที่น่าสนใจคือบางครั้งคนที่ดำน้ำลึก (Scuba) ก็ยังรู้สึกเหมือนว่าเห็นสีแดงหรือส้มใต้น้ำอยู่บ้าง ซึ่งขัดกับสิ่งที่เราบอกไปก่อนหน้า เพราะนั่นคือความยอดเยี่ยมของสมองมนุษย์ที่ทำการชดเชยค่าสีที่เสียไปใต้น้ำ ทำให้คุณคิดว่ายังมองเห็นอยู่ แต่เมื่อใช้กล้องถ่ายภาพแสงสีรอบตัว คุณจะพบว่ามันไม่มีสีแดงอยู่ (และไม่นับกรณีการใช้ไฟฉายส่องเพราะนั่นเป็นพลังงานอีกแหล่งนึง)
หลายคนอาจสงสัยว่าแล้วทำไม น้ำในแม่น้ำหรือทะเลสาบที่มีความลึกเหมือนกันถึงไม่ได้มีสีน้ำเงินเหมือนในทะเล?
การดูดซับคลื่นแสงของน้ำนั้นจะเกิดขึ้นอย่างแน่นอนถ้าหากว่าน้ำมีความบริสุทธิ์สูง อย่างเช่นน้ำทะเล แต่ถ้าหากในน้ำมีสสารอื่นๆ ไม่ว่าจะเป็นโคลน สาหร่าย หรือสิ่งเจือปนอื่นๆ พวกมันเลือกดูดซับสีที่แตกต่างจากน้ำ รวมถึงเมื่อแสงส่องลงมาและสะท้อนกับตะกอนที่ฟุ้งไปมาจนกระจัดกระจายก็เลยทำให้เราเห็นแต่สีของตะกอนแต่ไม่เห็นสีน้ำเงินตามธรรมชาติของน้ำไปโดยปริยาย
นอกจากเรื่องสีแล้วปฏิกิริยาที่น้ำทำกับแสงอื่นๆ ก็น่าสนใจไม่แพ้กัน อย่างเช่นเราเห็นทุกอย่างใต้น้ำขยายขึ้น 33 เปอร์เซ็นต์ และรู้สึกว่าวัตถุอยู่ใกล้กว่าความจริง 25 เปอร์เซ็นต์ เพราะว่าน้ำมีค่าการหักเหมากกว่าอากาศ เราจึงเห็นภาพที่แตกต่างกันออกไปด้วย
ดังนั้นสำหรับใครที่ไปดำน้ำและเกิดสงสัยในโลกสีน้ำเงินใต้ทะเล ก็ขอให้รู้ว่าคุณเห็นมันเป็นสีน้ำเงินเพราะสีอื่นๆ ถูกดูดซับไปจนหมดแล้วนั่นเอง
อ้างอิง
- Scientific American. Why does the ocean appear blue? Isit because it reflects the color of the sky? . https://bit.ly/3IfYjYB
- Uw photography guide. Understanding lighting fundamentals and color temperature underwater. https://bit.ly/369OOfQ
- NOAA. Why is the ocean blue?. https://bit.ly/3CGAFTJ