คนไทยตายเพราะปืน ‘สูงกว่า’ สหรัฐฯ แต่ รมว.มหาดไทยย้ำ ‘อย่าดูแค่เรื่องปืน’ ให้ดูที่ ‘จิตใจ’ ผู้ก่อเหตุ #กราดยิงหนองบัวลำภู

เหตุกราดยิงที่ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กในจังหวัดหนองบัวลำภูเมื่อวันที่ 6 ตุลาคม 2565 ทำให้เกิดการถกเถียงในสื่อสังคมออนไลน์ของไทยเกี่ยวกับนโยบาย ‘ควบคุมอาวุธปืน’ โดยนักวิชาการและประชาชนจำนวนไม่น้อยมองว่าถึงเวลาแล้วที่ต้องทบทวนเรื่องใบอนุญาตพกพาอาวุธปืนแม้แต่เจ้าหน้าที่รัฐเองก็ต้องเข้มงวดมากขึ้นโดยเฉพาะผู้ที่เคยมีประวัติพัวพันเรื่องผิดกฎหมาย

หลังจากเกิดเหตุราว 24 ชั่วโมงมีผู้ติดแฮชแท็กกราดยิงหนองบัวลำภูในทวิตเตอร์ รวมกว่า 4.8 ล้านครั้งโดยส่วนใหญ่ตั้งคำถามถึงความหละหลวมในการควบคุมอาวุธปืน เพราะผู้ก่อเหตุเป็นอดีตตำรวจที่เข้าถึงอาวุธปืนได้ง่ายอยู่แล้ว แม้จะถูกไล่ออกก็ยังมีปืนอยู่ในครอบครอง ทั้งยังมีข้อสงสัยว่าเพราะเหตุใดผู้เคยมีประวัติพัวพันยาเสพติดถึงไม่ถูกยึดอาวุธไป

นอกจากนี้ สื่อต่างประเทศทั้ง Reuters และ The New York Times ก็รายงานว่านี่เป็นเหตุกราดยิงที่ร้ายแรงที่สุดของไทย เพราะมีผู้เสียชีวิตสูงกว่าเหตุกราดยิงโคราชในเดือนกุมภาพันธ์ 2563 โดยตัวเลขผู้เสียชีวิตซึ่งทางการยืนยันอยู่ที่ 37 ราย โดยในจำนวนนั้นเป็นเด็กถึง 22 ราย

ที่ผ่านมา นโยบายด้านอาวุธปืนของรัฐบาลไทยมีการออกกฎหมายห้ามพกพาอาวุธปืนในที่สาธารณะ ผู้ที่กระทำผิดในข้อหานี้มีสิทธิถูกลงโทษจำคุกสูงสุดถึง 10 ปี และปรับอีก 20,000 บาท แต่ข้อมูลจาก Gun Policy องค์กรที่เก็บรวบรวมข้อมูลเรื่องปืนทั่วโลก ที่เผยแพร่ล่าสุดจากการสำรวจเมื่อปี 2019 ระบุว่าไทยเป็นประเทศที่มีผู้ถือครองอาวุธปืนสูงเป็นอันดับ 13 ของโลกทั้งปืนเถื่อนและปืนถูกกฎหมาย

ขณะที่สื่อไทย PPTV HD36 เคยรายงานว่าไทยเป็นประเทศที่มีผู้เสียชีวิตเพราะปืนในสัดส่วน 4.5 คนต่อประชากร 100,000 คน ซึ่งสูงกว่าสถิติการตายเพราะปืนในสหรัฐอเมริกาที่ข่าวกราดยิงเกิดขึ้นแทบจะทุกสัปดาห์เสียอีก เพราะสัดส่วนการตายเพราะปืนในสหรัฐฯ อยู่ที่ 3.85 คน ต่อประชากร 100,000 คน และ ThaiPBS รายงานเมื่อปี 2563 ว่าไทยเป็นประเทศที่มีผู้ครอบครองปืนสูงที่สุดในกลุ่มอาเซียน

นอกจากนี้ก็มีหลักฐานว่าภาครัฐเองก็สนับสนุน ‘ปืนไทยประดิษฐ์’ ที่มีสถานะเข้าข่าย ‘ปืนเถื่อน’ อยู่ครึ่งหนึ่ง เพราะนี่คือปืนที่ประดิษฐ์กันเองและจำหน่ายกันโดยไม่มีใบอนุญาต ทั้งยังกระจายไปสู่กลุ่มเด็กและเยาวชนได้ง่าย แต่ในทางหนึ่ง ‘กรมราชทัณฑ์’ ก็เคยจัดโครงการฝึกอาชีพร่วมกับกรมสรรพาวุธทหารบกเพื่อให้นักโทษได้เรียนรู้การทำ ‘ปืนไทยประดิษฐ์’ ระหว่างอยู่ในเรือนจำ โดยหวังจะสามารถต่อยอดเป็นอาชีพได้เมื่อพ้นโทษ ทำให้มีการประเมินว่าปืนอาจหาได้ง่ายในชุมชนรอบตัวเรา

อย่างไรก็ดี Matichon รายงานว่า พล.อ.อนุพงษ์ เผ่าจินดา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย ซึ่งลงพื้นที่หนองบัวลำภูเพื่อติดตามเหตุกราดยิงที่เกิดขึ้นพร้อมกับ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี และ พล.อ.ประวิตร วงษ์สุวรรณ รองนายกรัฐมนตรี ในวันที่ 7 ตุลาคม 2565 ย้ำว่าเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเป็นเรื่องจิตใจภายในของผู้ก่อเหตุ และไม่ควรดูแค่เรื่องปืนอย่างเดียว เพราะเหตุการณ์นี้ไม่ได้ใช้แค่อาวุธปืน แต่ใช้มีดด้วย และคงไม่สามารถห้ามการใช้มีดได้เช่นกัน

“สิ่งที่ผมอยากจะบอกวันนี้ก็คือ เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเป็นเรื่องลึกๆ ข้างใน เราดูคุณสมบัติว่าเขามีคุณสมบัติที่เหมาะสมที่จะสามารถพกพาอาวุธได้หรือไม่ ซึ่งก็มีหลักเกณฑ์ทั่วไป แต่เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นครั้งนี้ผมคิดว่าเป็นเรื่องของจิตใจภายใน คนที่ก่อเหตุเช่นนี้ เป็นคนที่มีจิตใจภายในข้างในที่ผิดปกติ ซึ่งก็ต้องหามาตรการที่จะควบคุมให้ได้”

“ที่สำคัญลองคิดดูว่าเหตุการณ์ครั้งนี้ไม่ได้ใช้อาวุธปืนอย่างเดียว แต่มีการใช้มีดด้วย แล้วอย่างนี้จะต้องให้เราห้ามใช้มีดด้วยหรือ อย่าลืมว่าครั้งนี้เขาใช้มีดทำร้ายเด็ก “ถ้าเรามองผลที่เกิดขึ้นในขณะนี้ มันไม่ใช่ไปดูเรื่องปืนเพียงอย่างเดียว จะต้องดูว่าทำไมคนถึงมีจิตใจข้างในอย่างนี้ได้ สังคมเราจะต้องทำให้ไม่มีคนเป็นแบบนี้เพราะเขาไม่รู้จักความมีเมตตาปรานี ไม่รู้ในเรื่องจิตใจของคน ซึ่งเขาไม่มีสิทธิจะไปทำร้ายใคร ผมคิดว่าน่าจะเป็นพื้นฐานในตัวของผู้ที่ก่อเหตุ”

อ้างอิง

• Twitter. กราดยิงหนองบัวลำภู. https://bit.ly/3yjgnhZ
• Gun Policy Organization. Thailand. https://bit.ly/3UqzAIi
• PPTV HD36. สถิติชี้ไทยเสียชีวิตเพราะปืน สูงกว่าสหรัฐฯ. https://bit.ly/2QHCmap
• Matichon. 3 ป ยกทัพครม. ลงพื้นที่ซับน้ำตา หนองบัวลำภู มท.1 ชี้ ความโหดมาจากจิตใจภายในมากกว่าปืน. https://bit.ly/3ebYBqb
• Reuters. Factbox: Thailand’s gun culture and past shootings. https://reut.rs/3CdeapH
• The New York Times. Live Updates: Thailand Turns to Mourning the Dozens Killed in Day-Care Massacre. https://nyti.ms/3VdGKA6