รู้ไหม? เมื่อควีนตาย ‘ผึ้ง’ ก็ต้องรู้ อังกฤษมีประเพณีบอกข่าวให้ผึ้งฟัง กันผึ้งตาย-งอน-ไม่ให้น้ำหวาน

การเสียชีวิตของควีนเอลิซาเบธที่ 2 นับว่าเป็นข่าวใหญ่ที่คนจำนวนมากรับรู้กันในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา

แต่คุณรู้ไหมว่า จริงๆ ไม่ใช่แค่ ‘คน’ นะ ที่รู้ข่าว แต่ ‘ผึ้ง’ ก็ต้องรับทราบข่าวนี้เช่นกัน

หลังจากควีนอลิซาเบธที่ 2 สวรรคตลง คนเลี้ยงผึ้งในสวนแห่งพระราชวังบักกิ้งแฮมต้องทำหน้าที่พิราบส่งข่าว เคาะรังผึ้งเบาๆ พร้อมบอกเหล่าผึ้งอ้วนทั้งหลายว่า ควีนสวรรคตแล้วนะ และคิงชารลส์ที่ 3 จะเป็นเจ้านายใหม่ ขอให้เหล่าผึ้งทั้งหลายพึงเป็นผึ้งที่น่ารักแสนขยันต่อไป

แล้วทำไมผึ้งต้องรู้ข่าวด้วยนะ?

ธรรมเนียมการบอกข่าวให้ผึ้งรู้นั้น จริงๆ เป็นความเชื่อเก่าแก่อายุหลายนับศตวรรษแล้ว และการละเว้นปฎิบัติ เชื่อกันว่าอาจนำไปสู่เรื่องร้ายแรง

มาร์ค นอร์แมน นักประวัติศาสตร์ตำนานท้องถิ่น และผู้เขียนหนังสือ ‘Telling the Bees and Other Customs: The Folklore of Rural Crafts’ อธิบายว่าธรรมเนียมนี้ถือมั่นว่าผึ้งเสมือนเป็นส่วนหนึ่งของครอบครัวดังนั้นเมื่อมีเหตุการณ์สำคัญๆเกิดขึ้นโดยเฉพาะการเกิดและการตายจึงควรบอกให้ผึ้งรับรู้ด้วยไม่ว่าจะด้วยวิธีเคาะรังผึ้งทีละรังแล้วบอกข่าวบางครั้งก็อาจจะเอาผ้าดำคลุมรังผึ้งไว้ด้วยในช่วงไว้อาลัยธรรมเนียมปฏิบัตินี้เป็นที่รู้ดีกันในแถบบริเตนอาจพบเจอได้บ้างในสหรัฐฯรวมถึงบางส่วนของยุโรป

ถ้าย้อนกลับไปราวๆ ศตวรรษที่ 18-19 การไม่กระซิบบอกข่าวให้ผึ้งรู้ อาจนำไปสู่ความโชคร้ายหลายอย่าง ผึ้งอาจตายยกรังหรือหนีไป ไม่ก็ไม่ยอมผลิตน้ำผึ้งให้ ทุกวันนี้ความเชื่อเรื่องโชคร้ายนั้นเบาบางลงไปบ้างแล้ว แต่บางส่วนก็ยังปฎิบัติสืบไปเพื่อเป็นการแสดงถึงความเคารพ

‘BeeCraft’ นิตยสารเพื่อคนเลี้ยงผึ้งในอังกฤษเคยตีพิมพ์เรื่องธรรมเนียมบอกข่าวผึ้งในปี 2019 หลังจากนั้นก็มีคนเขียนจดหมายมาเล่าประสบการณ์การบอกข่าวผึ้งของตนเอง ผู้อ่านรายหนึ่งเล่าว่าเขาใส่ ‘ทำนอง’ ลงไปสารข่าวเพื่อบอกเหล่าผึ้งว่าเจ้านายของมันตายแล้ว

“ผึ้งเอ๋ย ผึ้งเอ๋ย ฟังเข้า [ชื่อ] นายของพวกเจ้าได้จากไปแล้ว” (“Honeybees, honeybees, hear what I say. Your master [name] has now passed away.”)

มีผึ้งอยู่ห้ารังที่พระราชวังบักกิ้งแฮม The Daily Mail รายงานว่า จอห์น แชปเปิล (John Chapple) คนเลี้ยงผึ้งวัย 79 ปี ซึ่งดูแลผึ้งให้องค์ราชินีมานานกว่า 15 ปี เขาได้ผูกริบบิ้นดำบนรังผึ้ง แล้วเคาะรังเบาๆ เพื่อกระซิบบอกว่าองค์ราชินีได้สวรรคตแล้ว และองค์ราชันย์ใหม่จะเลี้ยงดูพวกมันดีไม่แพ้กัน ดังนั้น จงเป็นผึ้งที่ดีให้แก่พระองค์

อย่างไรก็ตามธรรมเนียมนี้ไม่ได้เป็นข้อบังคับ คนเลี้ยงผึ้งหลายๆ คนอาจเคยได้ยินเรื่องนี้ แต่ไม่ใช่ทุกคนที่จะทำตามถึงอย่างนั้น มันก็เป็นหนึ่งในธรรมเนียมดีๆ ที่ทำแล้วก็ไม่ได้เสียหายอะไร

อ้างอิง

• The New York Times. When the Queen Died, Someone Had to Tell the Bees. https://nyti.ms/3S4VM8L 
• MailOnline. EXCLUSIVE: Royal beekeeper has informed the Queen’s bees that the Queen has died and King Charles is their new boss in bizarre tradition dating back centuries. https://bit.ly/3BKHhBu