กลับคำสัญญา? ผู้นำตอลีบานสั่งให้ผู้หญิงอัฟกันอยู่บ้าน\ห้ามเดินทางคนเดียว-ระงับการเข้าเรียน

Taliban | ABC News
ผู้หญิงอัฟกานิสถานอาจต้องเลิกทำงาน–เรียนหนังสือ หลังมีรายงานว่าผู้นำตอลีบานได้ออกคำสั่งไม่ให้ผู้หญิงออกจากบ้าน
สำนักข่าวต่างประเทศไวซ์ (Vice) รายงานยืนยันเอกสารภายในของกลุ่มตอลีบานซึ่งมีการลงชื่อ ฮิบาตุลลอฮ์ อคุนซาดา (Hibatullah Akhundzada) ผู้นำระดับสูงของกลุ่มตอลีบานในวันที่ 30 มีนาคม 2022 โดยส่วนหนึ่งในเอกสารที่มีการเน้นเป็นตัวหนา ระบุว่า “ผู้หญิงไม่ควรไปทำงาน หรือออกจากบ้านของพวกเธอ”
สิทธิขั้นพื้นฐานของผู้หญิงในอัฟกานิสถานยังคงเป็นประเด็นที่นานาชาติวิตกกังวล หลังกลุ่มตอลีบานได้นำกำลังอาวุธเข้าควบคุมกรุงคาบูล เมืองหลวงของอัฟกานิสถาน อย่างเบ็ดเสร็จเมื่อวันที่ 16 สิงหาคม 2021 โดยหลายฝ่ายกังวลว่าสิทธิสตรีอัฟกานิสถานจะตกอยู่ในสถานะเช่นเดียวกับเมื่อทศวรรษ 1990 ซึ่งผู้หญิงต้องสวมผ้าคลุมหน้าที่ปิดตั้งแต่ศีรษะไปจนถึงปลายเท้า (Burka) ตลอดเวลาที่ออกจากบ้าน ทั้งยังไม่ได้รับอนุญาตให้ไปเรียนหนังสือหรือทำงานได้ รวมถึงต้องเดินทางพร้อมกับสมาชิกครอบครัวที่เป็นผู้ชายเท่านั้น โดยระบุว่าเป็นการอ้างอิงกฎหมายอิสลามหรือหลักชารีอะห์

Taliban | Vice
แต่ในการประกาศชัยชนะของตอลีบานในปี 2021 ทางกลุ่มได้มีการประกาศให้คำมั่นกับนานาชาติเรื่องสิทธิสตรีว่าจะแตกต่างไปจากในอดีต ผู้หญิงอัฟกันในทศวรรษนี้สามารถเรียนหนังสือ และทำงานได้หากอยู่ภายใต้เงื่อนไขของศาสนา แต่ก็มีหลายประเทศและองค์กรด้านสิทธิมนุษยชนที่กังวลว่าหากเวลาผ่านไปแล้วสิทธิของผู้หญิงอัฟกันจะยังเป็นไปตามที่ผู้นำสัญญาไว้หรือไม่
หลังผ่านมากว่าครึ่งปี มีเงื่อนไขหลายอย่างที่อาจ ‘ผิดไป’ จากคำมั่นสัญญาของตอลีบานจริงๆ
ในช่วงที่ผ่านมามีรายงานว่า รัฐบาลตอลีบานไม่ห้ามการขว้างปาหินใส่ผู้หญิงที่ถูกกล่าวหาว่าทำผิดประเวณี แต่กลับมีการห้ามผู้หญิงเล่นดนตรี และในปลายเดือนมีนาคม 2022 ทางกลุ่มตอลีบานได้ระงับการเข้าเรียนของเด็กผู้หญิงหลายล้านคนทั่วประเทศโดยไม่ได้ระบุสาเหตุ และเป็นการระงับหลังจากที่เพิ่งจะประกาศว่าเด็กผู้หญิงเป็นที่ต้อนรับสำหรับสถานศึกษาได้ราวหนึ่งสัปดาห์ โดยเหตุผลหนึ่งที่บอกกล่าวในภายหลัง คือการระบุว่าเด็กผู้หญิงยังไม่ต้องไปโรงเรียนจนกว่าจะมีการร่างเงื่อนไขในกฎหมายที่ชัดเจน
นอกจากนี้ยังมีรายงานจากครูและนักเรียนในโรงเรียนมัธยม 3 แห่งในกรุงคาบูล ระบุว่าเด็กผู้หญิงที่ตื่นเต้นกับการกลับเข้าเรียนอีกครั้งต้องกลับบ้านทั้งน้ำตาเมื่อมีคำสั่งระงับออกมา ทุกคนล้วนผิดหวังจากการประกาศดังกล่าว

Taliban | Al Jazeera
นอกจากนี้ยังมีคำสั่งห้ามไม่ให้สายการบินให้บริการผู้โดยสารหญิงชาวอัฟกันที่เดินทางคนเดียว แม้การบินในประเทศก็ต้องมีครอบครัวหรือญาติผู้ชายมาด้วยเท่านั้น ซึ่งสร้างปัญหาใหญ่หลวงให้กับผู้หญิงอัฟกันจำนวนมากที่ไม่มีสมาชิกครอบครัวเป็นผู้ชาย เพราะตลอดช่วงที่มีสงครามความขัดแย้ง 2 ทศวรรษที่ผ่านมา อัฟกานิสถานสูญเสียประชากรชายไปจำนวนมากจากความรุนแรง รวมถึงอีกจำนวนมากที่ลี้ภัยออกนอกประเทศ ทำให้หลายครอบครัวมีแต่ผู้หญิงเท่านั้น แต่พวกเธอไม่มีเสรีภาพในการเดินทาง
ท่าทีของรัฐบาลตอลีบานต่อสิทธิเด็กและสตรียังคงคลุมเครือ แม้ว่าทางกลุ่มจะให้คำมั่นว่าให้สิทธิต่อผู้หญิงมากกว่าในช่วงทศวรรษ 1990 เพื่อให้ผู้หญิงเข้าถึงสิทธิขั้นพื้นฐาน แต่เงื่อนไขและกฎที่เกิดขึ้นในช่วงครึ่งปีที่ผ่านมานั้นมีความขัดแย้งกับคำมั่นสัญญาของผู้นำอยู่หลายส่วน ทำให้หลายคนมองว่าคำมั่นของกลุ่มตอลีบานในครั้งนั้นอาจเป็นไปเพื่อต่อรองให้รัฐบาลได้รับการยอมรับจากนานาชาติให้บริหารอัฟกานิสถานอย่างชอบธรรม
อ้างอิง
- Vice. The Taliban’ s Supreme Leader Just Ordered Afghan Women to Stay Home. https://bit.ly/3J602zO
- Aljazeera. The Taliban closes Afghan girls’ schools hours after reopening. https://bit.ly/3DAZnFz
- Abc. Girls sent home in tears as Taliban reneges on plans to allow female high school students in Afghanistan. https://ab.co/36MaG1P
- Cbsnews. Taliban denies Afghan women solo air travel, segregates parks by sex and sends home men with short beards. https://cbsn.ws/3J099lP