รู้ไหมว่า มนุษย์ หมา แมว ม้า แรด ช้าง ล้วน “ใช้เวลาฉี่” เท่ากันคือประมาณ 21 วินาที

ในปี 2015 ทีมนักวิจัยที่เป็นเพียงนักศึกษาได้ค้นพบข้อเท็จจริงตลกๆ ว่าสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดใหญ่แทบทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นหมา แมว ม้า แรด ช้าง แพะ มันใช้เวลาฉี่โดยเฉลี่ยเท่าๆ กันหมดเลยคือประมาณ 21 วินาที

ซึ่งก็แน่นอน ข้อค้นพบสุดเพี้ยนนี้ ถ้าไม่ได้รางวัล Ig Nobel ก็คงจะใจร้ายไปหน่อย และมันก็ได้จริงๆ ในปีนั้น

แต่เชื่อมั้ยครับว่า นี่เป็นไม่กี่รางวัล Ig Nobel ที่ถูกนำมาต่อยอดให้เกิดประโยชน์แบบงงๆ

ทว่าก่อนจะไปถึงตรงนั้น ไปทำความเข้าใจ “ข้อเท็จจริง” ตรงนี้ก่อน

คือทีมวิจัยเขาไปพบว่าพวกสัตว์ตัวใหญ่ๆ ทั้งหมดมันจะใช้เวลาฉี่เป็นสายยาวนานประมาณ 21 วินาทีหมด (ส่วนพวกสัตว์ตัวเล็กๆ แบบหนู ค้างคาว อะไรพวกนี้จะไม่มีการฉี่ยาวๆ แต่จะออกมากะปริดกะปรอย)

คำถามคือทำไม ทำไมช้าง คน และหมา ถึงใช้เวลาฉี่พอๆ กัน ทั้งๆ ที่กระเพาะปัสสาวะคนละไซซ์เลย

ตรงนี้ถ้าให้เดา คนอาจจะคิดว่า “ขนาด” ท่อปัสสาวะมันต่างกันหรือเปล่า?

คำตอบคือไม่ใช่ เพราะท่อปัสสาวะมันไม่สามารถจะใหญ่ได้ เนื่องจากถ้าเป็นแบบนั้น มันจะทำให้ร่างกายเป็นรูเปิด แล้วสิ่งแปลกปลอมจะเข้าไปได้

แต่คีย์มันกลับเป็น “ความยาว” ของท่อปัสสาวะ ที่สัตว์ยิ่งตัวใหญ่ ยิ่งท่อปัสสาวะยาว ซึ่งถ้าใครพอมีพื้นฐานฟิสิกส์ ก็น่าจะพอรู้ว่าท่อนำของเหลวยิ่งยาว มันยิ่งเพิ่มแรงดัน หรือพูดง่ายๆ ก็คือ สัตว์ยิ่งตัวใหญ่ยิ่ง “ฉี่แรง” และทำให้มันใช้เวลาฉี่พอๆ กับสัตว์ตัวเล็กๆ

แล้วทำไมถึงเป็นแบบนั้น?

อันนี้ก็ยังเป็นปริศนาของวิวัฒนาการ แต่ถ้าจะสันนิษฐานเบื้องต้นแล้ว ในทางวิวัฒนาการ ไม่น่าจะมีสัตว์ใดที่ใช้เวลาขับถ่ายยาวนานเกินไปได้ เพราะช่วงเวลาของการขับถ่าย คือช่วงเวลาที่เปราะบางและอันตราย หรือพูดง่ายๆ คือมันอาจ “ถูกล่า” โดยสัตว์ชนิดอื่นได้

ในแง่นี้ถ้าสัตว์ยิ่งตัวใหญ่จะยิ่งใช้เวลา “ฉี่” นานขึ้นตามขนาดกระเพาะปัสสาวะ มันก็อาจไม่ใช่สิ่งที่ดีเท่าไรในทางวิวัฒนาการ ดังนั้นสิ่งที่ขยายมาเพื่อลดเวลาในการฉี่ก็คือความยาวของท่อปัสสาวะนี่เอง

ในทางแพทย์ระบบปัสสาวะเขาเอาไอเดียนี้ไปพัฒนาต่อเลยพบว่า การจับตาดูว่าตัวเองใช้เวลาฉี่นานเท่าไรนี่มีประโยชน์ไม่น้อยเลยสำหรับมนุษย์ ซึ่งก็อย่างที่บอก เวลาฉี่ที่เหมาะสมคือประมาณ 21 วินาที (จับจริงๆ ก็บวกลบได้ 2-3 วินาที) ถ้ามากหรือน้อยกว่านั้น มันใช้เป็นสัญญาณบ่งบอกปัญหาของระบบปัสสาวะได้

ถ้ามากกว่านั้น มันหมายความว่าร่างกายของเรา เก็บฉี่ไว้มากหรือนานเกินไป และเราควรจะฉี่บ่อยกว่านั้น เพราะถ้าปล่อยให้เป็นแบบนี้ไปนานๆ มันอาจทำให้เกิดกระเพาะปัสสาวะอักเสบได้

ส่วนถ้าน้อยกว่านั้น มันหมายความว่าเราอาจปวดฉี่บ่อยเกินไป ซึ่งก็อาจเป็นสัญญาณของระบบปัสสาวะแบบการมี “นิ่ว” ในกระเพาะปัสสาวะก็ได้

อยากจะบอกว่าทั้งหมดเกิดขึ้นเพราะข้อสังเกตตลกๆ ของทีมวิจัยที่เป็นแค่นักศึกษาเท่านั้นเอง และนี่ก็น่าจะเรียกได้ว่าเป็นผลของความ “ช่างสังเกต” ล้วนๆ ที่นำมาสู่ความรู้ใหม่ที่นำไปต่อยอดได้แบบงงๆ ของมนุษยชาติ

อ้างอิง

• IFLS. The “Law Of Urination” And Why You Should Go By The “21 Second Rule”. https://bit.ly/3uO8I8o
• LiveScience. Most Mammals Take 21 Seconds to Pee. https://bit.ly/3lhUdqq
• BBC. ‘Universal urination duration’ wins Ig Nobel prize. https://bbc.in/3BloTfW
• PopSci. How Fast Does An Elephant Pee? https://bit.ly/3Bhp6Rj