3 Min

อวกาศแออัดเกินไปไหม? ข้อสงสัยหลังสตาร์ลิงก์ ‘เกือบชน’ สถานีอวกาศจีน 2 รอบ

3 Min
389 Views
12 Jan 2022

หลัง ‘สตาร์ลิงก์’ ดาวเทียมอินเทอร์เน็ตจากสเปซเอ็กซ์ เกือบชนสถานีอวกาศจีนไป 2 รอบในปี 2021 โดยสตาร์ลิงก์ซึ่งเพิ่งจะเริ่มโครงการไม่นาน มีดาวเทียม 1,900 ดวงในวงโคจรโลก ท่ามกลางดาวเทียมกว่า 30,000 ดวงที่มีอยู่ในปัจจุบัน นำไปสู่คำถามว่าในอนาคตอวกาศจะ ‘แออัด’ เกินไปไหม เมื่อทุกชาติและเอกชนเร่งพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศจนอาจเต็มท้องฟ้า

อวกาศเป็นพื้นที่เวิ้งว้างที่ไร้จุดสิ้นสุด และมีพื้นที่เกินจะเรียกว่าเหลือเฟือสำหรับชาวโลก

แต่ถ้าหากเราไม่ได้กำลังพูดถึงอวกาศไกลโพ้นล่ะ ถ้าเราพูดถึงวงโคจรของโลกที่เต็มไปด้วยสถานีอวกาศ ขยะ และดาวเทียม ในอนาคตจะยังมีพื้นที่เหลือเฟืออยู่หรือเปล่า?

Space

ถ้าหากใครจำได้ ก่อนสิ้นปี 2021 เกิดประเด็นร้อนแรงเมื่อชาวจีนออกมาแสดงความไม่พอใจต่ออีลอน มัสก์ (Elon Musk) มหาเศรษฐีของโลก เจ้าของบริษัทสเปซเอ็กซ์ (Space X) หลังจากพบว่าดาวเทียมอินเทอร์เน็ตที่ทางสเปซเอ็กซ์ที่เพิ่งปล่อยขึ้นสู่วงโคจรโลกเมื่อปีที่แล้ว ‘เกือบชน’ กับสถานีอวกาศของจีนถึง 2 ครั้งในเดือนกรกฎาคมและตุลาคมที่ผ่านมา

แน่นอนว่าประเทศจีนไม่พอใจกับเรื่องนี้และได้เข้าร้องเรียนต่อสำนักงานกิจการอวกาศส่วนนอกแห่งสหประชาชาติ (UNOOSA) ต้อนรับปีใหม่ พร้อมระบุว่าสถานีอวกาศของจีนถูกบังคับให้หลีกหนีดาวเทียมสตาร์ลิงก์ถึง 2 ครั้ง และร้องเรียนว่าดาวเทียมของสเปซเอ็กซ์นี้ก่อให้เกิดอันตรายและไม่ปลอดภัยต่อนักบินอวกาศในสถานีที่อยู่ระหว่างการก่อสร้าง ซึ่งสถานีจะเสร็จสมบูรณ์ในปี 2022

แม้ว่าหลายคนจะมองว่านี่เป็น ‘อุบัติเหตุ’ แต่ก็ไม่มีข้อยืนยันชัดเจนว่าเรื่องนี้จะไม่เกิดขึ้นอีก และนำไปสู่คำถามว่าหลังจากนี้อวกาศจะยังมีพื้นที่เพียงพอสำหรับทุกคนไหม หรืออย่างน้อยที่สุดเมื่อชาติต่างๆ เริ่มพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและเริ่มส่งดาวเทียมมากขึ้น มีสถานีอวกาศของตัวเองมากขึ้น วงโคจรของโลกเราจะ ‘แออัด’ เกินไปไหม

เพราะอย่างน้อยที่สุด เฉพาะดาวเทียมขนาดเล็กของสตาร์ลิงก์ที่ทำหน้าที่ส่งอินเทอร์เน็ตจากอวกาศให้ทุกคน และเป็นเทคโนโลยีใหม่ของสเปซเอ็กซ์ เพียงแค่โครงการเดียวก็มีดาวเทียมถูกส่งออกไปมากถึง 1,900 ดวงในปัจจุบัน โดยได้รับอนุญาตของคณะกรรมการกำกับดูแลกิจการสื่อแห่งสหรัฐฯ และจำนวนนี้เป็นเพียงการเริ่มต้นโครงการสตาร์ลิงก์เท่านั้น เพราะโครงการนี้มีแผนจะปล่อยดาวเทียมกว่า 40,000 ดวงเพื่อให้บริการเครือข่ายอย่างทั่วถึงบนโลก

Starlink satellites in low-Earth orbit l VOX

ปัจจุบันมีดาวเทียมหลายพันดวงที่โคจรอยู่รอบโลก ตั้งแต่สหภาพโซเวียตเปิดตัวสปุตนิก (Sputnik) ขึ้นสู่อวกาศเป็นครั้งแรกในปี 1957 มนุษย์ก็ชิงกันปล่อยดาวเทียมขึ้นสู่วงโคจรมากขึ้นเรื่อยๆ เพื่อภารกิจบางอย่าง 

ในช่วงทศวรรษที่ 2010 แต่ละปีจะมีดาวเทียมดวงใหม่ๆ ปล่อยจากพื้นโลกราว 60-100 ดวง แต่จำนวนของดาวเทียมนี้ขยับก้าวกระโดดขึ้นอย่างพรวดพราด ในปี 2020 มีการปล่อยดาวเทียม 1,300 ดวง

ในปี 2021 โลกยังปล่อยดาวเทียมอีก 1,400 ดวงไปโคจรรอบโลก ส่วนหนึ่งเป็นเพราะเทคโนโลยีที่ก้าวหน้าทำให้จรวดสามารถบรรทุกดาวเทียมได้จำนวนมากขึ้นในการปล่อยตัวหนึ่งครั้ง ทำให้ปัจจุบันมีดาวเทียมเกือบ 30,000 ดวง สถานีอวกาศ และวัตถุอื่นๆ หมุนวนอยู่ในวงโคจรของโลก

เศษซากจากการระเบิดของดาวเทียมของจีนในปี 2007 ยังคงอยู่ในอวกาศ และดาวเทียมของจีนก็เคยเฉียดเข้าใกล้กับสถานีอวกาศนานาชาติ (ISS) ในช่วงเดือนพฤศจิกายนเช่นกัน

earth from space l earthlymission

เทคโนโลยีล้ำสมัยเหล่านี้กำลังสร้างความ ‘แออัด’ ให้กับอวกาศ โดยเฉพาะเมื่อเอกชนเริ่มเข้ามามีบทบาทนอกโลกมากขึ้นเรื่อยๆ และหลายประเทศ ไม่ว่าจะเป็นจีน อินเดีย หรือสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์หันมาให้ความสนใจและพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศกันอย่างจริงจังหลายปีที่ผ่านมา

เทคโนโลยีอวกาศเป็นสิ่งที่เข้าถึงได้ง่ายกว่าเมื่อก่อน มีการคาดการณ์ว่าอาจมีเทคโนโลยีต่างๆ ในวงโคจรโลกมากกว่าปัจจุบัน 10 เท่าในเวลาไม่กี่ปี หลายคนจึงเริ่มตั้งคำถามว่าหากไม่มีการควบคุมหรือเงื่อนไขใดๆ ในอนาคต อวกาศจะมีพื้นที่เพียงพอต่อทุกคนหรือไม่? แล้วมันจะก่อให้เกิดปัญหาอะไรตามมาหรือเปล่า?

อ้างอิง