“เข็มเดียวจบ” รัสเซียเปิดตัววัคซีน Sputnik Light ฉีดเข็มเดียวป้องกันโควิดได้
ในขณะที่ทั่วโลกเร่งผลิตวัคซีนกัน ประเทศมหาอำนาจเริ่มเสนอวัคซีนให้ประเทศที่มีอำนาจน้อยกว่า และฝั่งคนไทยก็รู้สึกไม่ค่อยอยากได้วัคซีนจากจีนเท่าไร ขณะที่วัคซีนจากทางรัสเซียก็น่าจะเป็น “ตัวเลือก” หนึ่งที่คนลืมๆ ไปแล้ว ทั้งๆ ที่อดีตนายกฯ “Tony Woodsome” เคยแซวว่าจะไปดีลกับรัสเซียมาให้
จะว่าไปมันก็ “น่าน้อยใจ” พอควร ที่คนหลงลืมเทคโนโลยีรัสเซีย
เพราะวัคซีน Sputnik V ของรัสเซีย เป็นวัคซีน COVID-19 ตัวแรกของโลกที่รัฐอนุมัติให้ใช้ และถึงแม้ว่าหลายคนจะบอกว่านั่นคือการ “ลักไก่ทางกระบวนการ” เพราะรัสเซียเปลี่ยนกฎหมายกลางอากาศให้ทดลองไปแค่เฟส 2 ก็เอามาใช้ได้ (ปกติเขาจะเริ่มใช้ได้แบบ “ฉุกเฉิน” ตอนเฟส 3) แต่ในความเป็นจริง ผลการทดลองหลังจากนั้น ก็ไม่ได้ขี้เหร่เลย
พูดง่ายๆ ก็คือ ประสิทธิภาพของ Sputnik V นั้นสูงเกิน 90% และรัสเซียก็ไม่ได้อ้างเองมั่วตัวเลขเอง แต่ผลวิจัยนั้นตีพิมพ์ลงวารสารวิชาการด้านการแพทย์ระดับท็อปของโลกอย่าง The Lancet มาตั้งเดือนกุมภาพันธ์แล้ว
นอกจากนี้วัคซีนของรัสเซียยังไม่พบผลข้างเคียงเกี่ยวกับลิ่มเลือดใดๆ ซึ่งนี่เป็นสิ่งที่น่าสนใจ เพราะ Sputnik V ใช้เทคโนโลยีตระกูลเดียวกับ AstraZeneca และ Johnson & Johnson (เป็นเทคโนโลยีเรียกว่า Viral Vector หรือดัดแปลงพันธุกรรมไวรัสที่ไม่เป็นอันตรายกับมนุษย์เพื่อไปสร้างภูมิคุ้มกันไวรัสที่เป็นอันตรายกับมนุษย์) แต่ผลที่ออกมา ทั้งด้านประสิทธิภาพสูง และผลข้างเคียงที่ต่ำ ดูจะไปเทียบเท่ากับวัคซีนของ Pfizer และ Moderna ที่เป็นเทคโนโลยีใหม่กว่าอย่าง mRNA
ถ้าจะเอา “คำนิยม” ของวัคซีนรัสเซียแล้ว วลาดิเมียร์ ปูติน “ผู้นำตลอดกาล” ของรัสเซียยุคใหม่ถึงกับบอกว่ามีหมอชาวออสเตรียบอกกับเขาว่าวัคซีนรัสเซียนั้น “ไว้ใจได้เหมือนปืนอาก้า”
พูดแบบนี้คนไทยอาจไม่เก็ต แต่ความจริงคือ “ปืนอาก้า” หรือ AK-47 คือปืนที่ถูกผลิตมามากที่สุดในประวัติศาสตร์มนุษยชาติ รวมๆ แล้วน่าจะถึง 150 ล้านกระบอก
ซึ่งปืนนี้ก็เป็นเครื่องยืนยัน “มาตรฐานสินค้ารัสเซีย” ที่ไว้ใจได้และใช้กันในระดับโลก (การเปรียบเปรยแบบนี้ก็ “รัสเซีย” จริงๆ เพราะขนาดอเมริกันที่ภูมิใจในมาตรฐานอาวุธสงครามตัวเอง เวลาจะเปรียบเปรยความเจ๋งของตัวเองกับชาวโลก ปกติก็จะไม่เปรียบกับอาวุธใดๆ เท่าไร เพราะมันดู “เถื่อน” ไป)
และถ้านั่นยังไม่พอ ล่าสุดต้นเดือนพฤษภาคม 2021 รัสเซียเปิดตัว Sputnik Light ซึ่งเป็นเวอร์ชัน “เข็มเดียวจบ” ของ Sputnik V และมีประสิทธิภาพประมาณ 80% (ไม่เยอะ เท่าเดิม แต่เข็มเดียว ก็ยังสูงกว่า Sinovac สองเข็มแน่ๆ) และก็มีราคาหลุดมาว่าน่าจะราคาไม่เกินเข็มละ 300 บาทด้วยซ้ำ ซึ่งถ้าเป็นจริงดังนี้ ราคาก็เป็นมิตรมาก
แต่คนก็ยังดูสนใจวัคซีนรัสเซียน้อยเหลือเกิน
คำถามคือทำไม?
จริงๆ มันดูจะเป็นเรื่อง “การเมือง” มากกว่า เพราะไม่ว่าผลวิจัยจะออกมายังไง จากแหล่งที่เชื่อได้แค่ไหน ชาติยุโรปตะวันตกก็ย่อมไว้ใจวัคซีนจากโซนตัวเองและสหรัฐอเมริกา มากกว่าวัคซีนรัสเซียอยู่แล้ว
แน่นอนว่าวัคซีนที่โซนยุโรปใช้กันเยอะๆ อย่าง Pfizer, Moderna หรือกระทั่ง AstraZeneca ก็เป็นยอดปรารถนาของชาวโลก ส่วนประเทศที่เป็นคนละกลุ่มการเมืองกับประเทศเหล่านี้ หลักๆ ก็มักจะอยู่ใต้อิทธิพลจีนหรือเป็นพันธมิตรกับจีน ไม่ว่าจะเป็นโซนอาหรับ หรือเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และก็จะเห็นได้ว่ามีแต่ประเทศโซนพวกนี้เท่านั้นที่จะใช้ “วัคซีนจีน”
ส่วน “วัคซีนรัสเซีย” น่ะเหรอ น่าน้อยใจว่าจนถึงตอนนี้ นอกรัสเซียมีแค่ฮังการีเท่านั้นที่ฉีด Sputnik V แม้ว่าจริงๆ ประเทศอย่างออสเตรีย สโลวาเกีย สาธารณรัฐเชค หรือกระทั่งเยอรมนีก็จะสั่งเข้าไปแล้ว แต่ยังไม่มีชาติไหนฉีด และชาติพวกนี้ก็ล้วนรอ “ไฟเขียว” จาก European Medicines Agency ซึ่งเป็นหน่วยงานด้านการแพทย์กลางของสหภาพยุโรป
เรียกได้ว่าตอนนี้ถ้ายุโรปไฟเขียวเมื่อไร วัคซีนรัสเซียก็ไปโลดแน่ๆ
อย่างไรก็ดี ก็อย่างที่บอก เรื่องพวกนี้มันเรื่อง “การเมือง” ไม่น้อย เพราะไม่ว่าวัคซีนรัสเซียจะดีแค่ไหน ชาติที่จะไม่สั่งไปใช้แน่ๆ คือสหรัฐอเมริกาที่เป็นไม้เบื่อไม้เมามาตั้งแต่สงครามเย็น และการตัดสินใจว่าจะใช้หรือไม่ใช้วัคซีนรัสเซียของยุโรปตอนนี้ ก็เรียกได้ว่าเกี่ยวพันกับ “หน้าตา” ของสหรัฐอเมริกาด้วยไม่มากก็น้อย
เพราะก็ลองคิดง่ายๆ ว่า ถ้ารัสเซียกลายเป็นผู้ขี่ม้าขาวมากอบกู้ยุโรป อเมริกาจะเสียหน้าแค่ไหน
ซึ่งในขณะที่ยุโรปยังเกี่ยงกันไปมาว่าจะฉีด Sputnik ดีหรือไม่ แต่ถ้าบ้านเรามีคนเอาเข้ามา หลายๆ คนก็คงจะแฮปปี้กับวัคซีนรัสเซียมากกว่า Sinovac เป็นแน่จริงไหม?
ดังนั้น แบ่งมาแถวนี้สักสองสามล้านโดสเถอะครับท่านปูติน
อ้างอิง
- BBC. Covid: Putin says Sputnik vaccines ‘reliable as Kalashnikovs’. https://bbc.in/3tDpzsF
- CNBC. Russia authorizes use of ‘Sputnik Light,’ a one-shot Covid vaccine it says is 79% effective. https://cnb.cx/3fdveQL
- The Conversation. Russian COVID vaccine: why more and more countries are turning to Sputnik V. https://bit.ly/3bmLhee
- The Lancet. Sputnik V COVID-19 vaccine candidate appears safe and effective. https://bit.ly/33FxUkQ