‘Sports fan blues’ เมื่อทีมรักฟอร์มห่วย คนเชียร์ก็ปวดใจเหมือนอกหัก จนอาจต้องได้รับการบำบัดแก้เจ็บใจจริงจัง
มีใครรู้สึกเหมือน ‘อกหัก’ หรือ ‘เจ็บใจหนัก’ แบบมูฟออนไม่ได้ หลังต้องเห็น แมนฯ ยูฯ แพ้สองเกมติดแล้วในพรีเมียร์ลีกนี้บ้าง? หรือแฟนหงส์แดงปวดใจบ้างไหมที่ทีมตัวเองคว้าชัยไม่ได้เลยสักนัดหลังเปิดฤดูกาล?
อาการนี้ไม่ใช่เรื่องแปลกในหมู่แฟนกีฬา บ้างก็อาการหนักถึงขั้นต้องได้รับการบำบัด กระทั่งมีนักจิตวิทยาที่ทำงานรักษาแผลใจด้านนี้โดยเฉพาะ
หลังต้องเห็นทีมกีฬาพ่ายแพ้ย่อยยับ ไม่ว่าจะเป็นฟุตบอล หรือกีฬาอื่นๆ แฟนคลับบางคนอาจพบเจอกับอาการเบื้องต้นของการซึมเศร้า โดยที่บางทีก็ไม่รู้ตัว อาการที่ว่านี้อาจมีทั้งโกรธ เศร้า สิ้นหวัง โดดเดี่ยว กินข้าวไม่ลง หรือกินเยอะผิดปกติ รู้สึกไร้ค่า อยากอยู่คนเดียว หนักหน่อยก็สูญเสียความสามารถในการจดจ่อจนไม่มีสมาธิทำงานไปเลย
อาการแฟนกีฬาอกหักที่ว่านี้มีชื่ออย่างไม่เป็นทางการว่า ‘Sports fan blues’ หรือ ‘Sports fan depression’
แอนโธนี เจ. เซนตอเร (Anthony J. Centore) ศาสตราจารย์และที่ปรึกษาทางด้านสุขภาพจิต มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ แมสซาชูเซตส์ ผู้เคยรักษาผู้ป่วยอาการซึมเศร้าที่เกี่ยวข้องกับการแข่งขันกีฬากล่าวว่า ความรู้สึกที่คล้ายกับอาการซึมเศร้านี้อาจหนักหน่วงมากทีเดียว
เกร็ก มิลเลอร์ (Greg Miller) ที่ปรึกษาของสถาบันสุขภาพจิต Thriveworks ซึ่งเคยดูแลภาวะสุขภาพจิตด้านนี้เสริมว่า “Sports depression นั้นมีอาการเหมือนกับการตกงานหรืออกหักเลย มันคือการทุ่มเทเวลาไปมากมาย ทั้งในเชิงจิตวิทยา อารมณ์ และร่างกาย”
เมื่อใครคนหนึ่งรู้สึกผูกพันอย่างสุดใจขาดดิ้นกับทีม คนคนนั้นอาจถูกเรียกว่า ‘ติ่งกีฬา’ (Sports fanaticism) ซึ่งติ่งกีฬามักมีประสบการณ์อารมณ์สุดขั้ว รู้สึกดีมากเมื่อทีมชนะ และรู้สึกแย่มากเมื่อทีมแพ้ ซึ่งเป็นส่วนผสมของทั้งอาการทางจิตวิทยา สังคมวิทยา รวมไปถึงสรีรวิทยา
ยิ่งถ้าพูดถึงการ ‘แพ้’ สิ่งนี้สามารถไปกระตุ้นสมองในส่วนเดียวกับที่ทำให้เราเกิดอาการเจ็บปวดทางกายได้ และยิ่งคาดหวังไว้สูงเท่าไหร่ก็ยิ่งเจ็บปวดมากเท่านั้น
การได้เป็นผู้ศรัทธาในทีมช่วยให้มนุษย์ได้พบกับความต้องการในเชิงจิตวิทยา สมมติว่าถ้าใครสักคนได้กลายเป็นแฟนคลับทีมฟุตบอลชาติบ้านเกิด คนคนนั้นจะรู้สึกถึงการได้มีส่วนร่วม ในช่วงเวลาหนึ่ง คุณอาจจะรู้สึกได้ถึงความผูกพันในฐานะผู้ร่วมแบ่งปันความใส่ใจในเรื่องเดียวกันกับคนแปลกหน้า ที่นั่งเคียงข้างกันในสนามแข่งของแมตช์หนึ่ง อะไรก็ตามที่มันหมุนเวียนเกี่ยวข้องกับตัวตนของคุณ เป็นสิ่งที่สลัดออกจากใจได้ยาก
ในขณะที่อาการแฟนกีฬาอกหักอาจมีความคล้ายหรือเหมือนกับอาการซึมเศร้า และอาจสร้างความเจ็บปวดได้อย่างน่าประหลาดใจ รวมไปถึงอาจรบกวนชีวิต แต่มันก็มักจะเป็นอาการที่ ‘ไม่จีรัง’ หลายๆ คนอาจรู้สึกดีขึ้นภายในไม่กี่วัน การจะถูกวินิจฉัยว่าเป็นโรคซึมเศร้าได้นั้น อาการต้องอยู่นานกว่านั้น อย่างน้อยๆ ก็สัก 2 สัปดาห์ขึ้นไป ดังนั้น หากผ่านไปหลายวันแล้วแต่ยังรู้สึกไม่ดีขึ้น หรืออาการหนักมากจนกระทบการนอนหลับ การทำงาน หรือความสัมพันธ์ คุณอาจต้องการผู้เชี่ยวชาญในการให้คำปรึกษาต่อไป
อ้างอิง
- New York Post. ‘A lonely place’: Sports depression is real and it’s clobbering Yankees fans. https://bit.ly/3bTePmW
- ManHealth. The Pain of Being a Sports Fan. https://bit.ly/3QHkTOa
- NJ. Rooting for losers is bad for your mental health, experts say. https://bit.ly/3AlEtKr
- Thriveworks. Sports fan depression is real: Did your team lose last night?. https://bit.ly/3AqqfrG