เสียงของเรา อาจเศร้ากว่าที่คิด รู้จักโครงการตรวจเช็คความเศร้าผ่านเสียง ด้วย AI จากความสามารถของผู้พิการทางสายตา

เสียงของความเศร้า เป็นแบบไหน?เสียงสะอื้นร้องไห้ เสียงร้องที่เจ็บปวด หรือแค่น้ำเสียงที่ซ่อนอยู่ในคำพูดธรรมดาๆ

เชื่อไหมว่า ในทุกเสียงทุกคำพูดมีความรู้สึกซ่อนอยู่ในนั้นเสมอ โดยที่เราอาจไม่ทันสังเกตเลยด้วยซ้ำ ว่าในคำธรรมดา มีอารมณ์สุข เหงา เศร้า เจืออยู่ และทุกเสียงมีเอกลักษณ์เฉพาะของตัวเอง สิ่งนี้จึงเป็นจุดเริ่มต้นของโครงการที่พัฒนาการจับความรู้สึกด้วยคลื่นเสียงเพื่อหาผู้ที่เสี่ยงภาวะโรคซึมเศร้าที่หลายครั้งอาจไม่รู้ตัว เพราะความร่าเริงแจ่มใสในภายนอกทำให้หลายคนอาจมองข้ามได้

โดยเฉพาะความเครียดและซึมเศร้าที่เกิดจากงาน หลานคนมักมองว่าเป็นเรื่องปกติที่จะเกิดความเครียด แต่ความเป็นจริงก็คือสภาพแวดล้อมในที่ทำงานส่งผลต่อภาวะซึมเศร้าอย่างมาก จากการสำรวจพบว่า 35% ของผู้ที่ปรึกษาภาวะซึมเศร้ามีสาเหตุความเครียดจากการทำงาน

เพราะวัฒนธรรมองค์กรที่ไม่สนับสนุนพนักงานเป็นต้นตอของความเครียดได้ ภาระงานที่หนักหนา เดดไลน์ ความน่าเบื่อของงาน แม้แต่ความสัมพันธ์ในที่ทำงานล้วนส่งผลต่อสภาพอารมณ์ทั้งสิ้นจนหลายคนเกิดเป็นภาวะหมดไฟในการทำงาน รู้สึกไม่มีคุณค่าและเริ่มหมดใจกับการทำงาน

โดยเฉพาะช่วงโควิด-19 ยิ่งทำให้ผู้คนเกิดความเครียดจากงานมากกว่าเดิมถึง 22% เพราะการทำงานที่บ้านยิ่งทำให้จุดตัดของชีวิตการทำงานและชีวิตส่วนตัวเลือนรางทุกที การทำงานที่ติดขัดต่างจากการเข้าออฟฟิศ หรือการที่อยู่แต่ในบ้านก็สร้างความเครียดสะสมให้กับพนักงานได้ แต่ในภาวะโควิด-19 ก็ทำให้การไปพบจิตแพทย์เป็นเรื่องยากมากขึ้น

แต่ความเครียดในองค์กรเป็นเรื่องที่ ‘จัดการได้’ หลายองค์กรเริ่มมองหานโยบายหรือโครงการปรึกษาเพื่อบรรเทาความซึมเศร้าแต่ในสถานการณ์การไม่ได้เจอหน้าทำให้การแก้ปัญหาเป็นเรื่องยากขึ้น กลับไปสู่สิ่งที่เราเล่ามาในตอนต้น ‘เสียง’ อาจมีส่วนช่วยเหลืออย่างมากในเวลานี้

ปัจจุบันประเทศไทยกำลังพัฒนาการใช้เทคโนโลยีด้านเสียงเพื่อ ‘ฟัง’ ความเศร้าของผู้คน

โครงการนี้เป็นความร่วมมือระหว่าง Vulcan Coalition ร่วมกับ PMAT และ OOCA โดยมีการทำการศึกษาที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ พบว่ากลุ่มผู้พิการทางสายตาสามารถจัดการกับข้อมูลด้านเสียงได้ดีกว่าคนที่มองเห็นได้มาก โดยมีการวิจัยที่รองรับว่าการทำงานของสมองผู้พิการทางสายตาปรับเปลี่ยน Visual cortex ซึ่งตามปกติใช้ในการมองเห็นการรับ Auditory cortex ทำให้คนตาบอดจะฟังได้ดีเป็นพิเศษ และจัดการข้อมูลได้ดีเป็นพิเศษ

ด้วยความสามารถนี้ทาง Vulcan จึงเสนอให้นำข้อมูลการถอดความรู้สึกจากเสียงของผู้พิการทางสายตามาวิเคราะห์เป็นข้อมูล AI เพื่อประเมินความรู้สึกของผู้คนผ่านเสียงโดยเฉพาะ เพื่อให้ประเมินความรู้สึกของพนักงานในองค์กรผ่านเสียงพูดที่หลายคนอาจมองว่าทั่วๆ ไป แต่มันอาจแอบซ่อนอะไรอยู่มากกว่านั้น

โครงการนี้กำลังอยู่ในจุดเริ่มต้น เพราะการใช้ข้อมูลประเมินความโศกด้วยเสียงอาจต้องการกำลังของผู้พิการทางเสียงจำนวนมาก Vulcan จึงขอความร่วมมือบริษัทต่างๆ จากข้อกำหนดให้ทุกบริษัทต้องมีผู้พิการอย่างน้อย 1 คน โดยบริษัทที่ร่วมมือสามารถให้ผู้พิการทางสายตาเข้าร่วมโครงการเพื่อนำข้อมูลไปวิเคราะห์และเข้าร่วมกับโครงการประเมินความเศร้าด้วยเสียงนี้ฟรีๆ ทำให้นอกจากจะเป็นการพัฒนาทางเทคโนโลยีแล้วยังเป็นการสร้างงานให้กับผู้พิการด้วย

ภาวะซึมเศร้าไม่ใช่ปัญหาที่ควรละเลย หลายคนมีความเครียดและกดดันอยู่ภายในโดยที่ไม่รู้ตัวโดยเฉพาะความเครียดและความกดดันที่เกิดขึ้นจากภาระงานที่หลายคนชอบคิดว่าเป็นความเครียดตามปกติ แต่มันอาจมีอะไรมากกว่านั้น และเทคโนโลยีที่จะวิเคราะห์ความรู้สึกผ่าน ‘เสียง’ ก็อาจเป็นสิ่งที่บ่งบอกความรู้สึกได้ชัดเจนกว่าคำพูด หรือท่าทางเช่นกัน