ย้อนรอย ‘เคียฟ’ อดีตศูนย์กลาง ‘คีฟ รุส’ อาณาจักรยุคกลางที่เก่าแก่กว่าจักรวรรดิรัสเซีย
ความคุกรุ่นบริเวณยุโรปตะวันออกหลังรัสเซียยกกองกำลังบุกเข้าในยูเครนเพื่อตอบโต้การขยายขององค์การสนธิสัญญาแอตแลนติกเหนือ (นาโต) ในยุโรปตะวันออก ทำให้รัสเซียประกาศอ้างสิทธิเหนือพื้นที่ในยูเครน โดยระบุว่ายูเครนไม่ได้เป็นเพียงส่วนหนึ่งของอดีตสหภาพโซเวียตเท่านั้น แต่ก่อนหน้านั้นยูเครนเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิรัสเซียมาก่อนที่โซเวียตจะถือกำเนิดเสียอีก
ดังนั้นรัสเซียได้อ้างสิทธิทางประวัติศาสตร์ในการจะบอกว่ายูเครนเป็นส่วนหนึ่งของรัสเซีย ถึงขนาดที่ประธานาธิบดี วลาดีมีร์ ปูติน ถึงกับเคยกล่าวว่า ‘ยูเครนไม่ใช่ประเทศ’ และได้ส่งกองกำลังเหยียบเข้ากรุงเคียฟ (Kyiv) เมืองหลวงของยูเครนเพื่อประกาศสิทธิอันชอบธรรม

Russia | medium
แต่รู้ไหมว่า ถ้าหากเราย้อนอดีตกลับไปในยุคกลางราว 1,000 ปีก่อน เมืองเคียฟ เคยเป็นศูนย์กลางของอาณาจักรอันรุ่งเรือง ‘คีฟ รุส’ (Kievan Rus) ของกลุ่มชาติพันธุ์รุสและสลาฟตะวันออกในช่วงปี 862-1242 ซึ่งกินพื้นที่ประเทศยูเครน เบลารุส และทางตะวันตกเฉียงเหนือของรัสเซียในปัจจุบัน
โดยชื่อ คีฟ รุส ถูกตั้งขึ้นโดยแปลเป็นภาษาสแกดิเนเวียนว่าดินแดนของชาวรุส ซึ่งเชื่อว่าเดินทางมาจากแถบสแกดิเนเวีย เข้ามาปกครองชาวสลาฟในพื้นที่ดั้งเดิม (ซึ่งคำว่า รุส เป็นที่มาของ Rus ในรัสเซีย และ Rus ในเบลารุส ด้วย) จนกลายเป็นอาณาจักรที่มีความรุ่งเรืองที่สุดในยุโรปช่วงศตวรรษที่ 11 เมื่อเปรียบเทียบในช่วงเวลาเดียวกันประวัติศาสตร์ตะวันตกที่เรารู้จักคือช่วงที่จักรวรรดิโรมันล่มสลายไปแล้วและเกิดการแตกแยกในยุโรปจนวุ่นวาย

Russia | World History Encyclopedia
สิ่งที่ยุคสมัยนั้นให้กับชาวยุโรปไปจนถึงยุโรปตะวันออกนอกเหนือเหนือจากระบบศักดินา คืออิทธิพลของคริสต์ศาสนา เช่นเดียวในสมัยของพระเจ้ายาโรสลาฟ เดอะ ไวส์ (Yaroslav the Wise) ของ คีฟ รุส ที่ปกครองในช่วงต้นศตวรรษที่ 11 ได้รับเอาคริสต์ศาสนาเข้ามาในพื้นที่ยุโรปตะวันออก และส่งต่อเป็นมรดกความเชื่อให้กับรัสเซียในปัจจุบัน
รวมถึงได้สร้างมหาวิหารขนาดใหญ่เซนต์โซเฟีย ใจกลางกรุงเคียฟ ซึ่งเป็นหนึ่งในสถาปัตยกรรมสำคัญที่หลงเหลือและเป็นหลักฐานความเชื่อของคริสต์ศาสนายุคแรกๆ ในยุโรปตะวันออก
อาณาจักรคีฟ รุส เจริญรุ่งเรืองอยู่นานหลายศตวรรษจนกระทั่งหลังศตวรรษที่ 11 อาณาจักรถูกแบ่งออกเป็น 5 ส่วนและเริ่มมีความขัดแย้งภายในการแย่งชิงอำนาจ พร้อมกับการล่มสลายของจักรวรรดิไบแซนไทน์ทางตะวันตก และความยิ่งใหญ่ของจักรวรรดิมองโกลที่ค่อยๆ แผ่ขยายจนทำให้เกิดความปั่นป่วนไปทั่วโลก ทำให้สุดท้ายแล้วอาณาจักรคีฟ รุส ที่ยิ่งใหญ่ก็หายไปจากการรุกรานของแม่ทัพมองโกลในกลางศตวรรษที่ 13
แม้อาณาจักรคีฟ รุส จะล่มสลายไปหลายร้อยปี เกิดอาณาจักรใหม่ๆ ขึ้นมากมาย รวมถึงจักรวรรดิรัสเซียที่เริ่มต้นขึ้นในปี 1721 และรวมเอาพื้นที่ของยูเครนเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิในปี 1793 แต่เราไม่สามารถปฏิเสธได้ว่าอารยธรรมของยูเครน เบลารุส และ รัสเซีย ล้วนมีรากฐานมาจากอาณาจักรคีฟ รุส ของชาวสลาฟตะวันออกจนถึงปัจจุบัน
อ้างอิง
- World history. Kievan Rus. https://bit.ly/3hsnyMh
- New world encyclopedia. Kievan Rus. https://bit.ly/3C48FJi
- Britannica. Ukraine. https://bit.ly/3puzstv
- Encyclopedia. UKRAINE, THE CATHOLIC CHURCH. https://bit.ly/3HAnTqD
- Britannica. Russian Empire> https://bit.ly/3vxZFLy
- Wikipedia. Kievan Rus. https://bit.ly/3C4zw8d