แม้ควีนเอลิซาเบธที่ 2 จะครองราชย์นานที่สุดในอังกฤษ แต่คนรุ่นใหม่ ‘ไม่เอากษัตริย์’ เพิ่มขึ้นทุกปี

ในตอนนี้ ‘สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2’ ได้กลายเป็นกษัตริย์อังกฤษองค์แรกที่ครองราชย์ยาวนานที่สุดในช่วงศตวรรษที่ผ่านมา แต่คนอังกฤษหลายคน โดยเฉพาะคนรุ่นใหม่ อยากให้ความยิ่งใหญ่ของราชวงศ์วินด์เซอร์จบลงเพียงเท่านี้

ประเทศอังกฤษเป็นประเทศที่ปกครองในระบอบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ และหลายๆ ครั้งก็มีภาพปรากฏสู่สายตาประชาคมโลก รวมถึงประเทศไทย ว่าเป็นประเทศที่ยังมีพสกนิกร ‘รักเจ้า’ เช่นในวันที่ 2 มิถุนายน ที่ผ่านมา บนถนนเดอะมอลล์ (The Mall) ซึ่งทอดยาวสู่พระราชวังบักกิงแฮมในกรุงลอนดอน ประชาชนและสื่อมวลชนเนืองแน่น ธงสหราชอาณาจักรโบกสะบัดในมือผู้คนมากมาย ที่เข้าร่วมพิธีเฉลิมฉลองวาระครองราชย์ครบ 70 ปี ของควีนเอลิซาเบธที่ 2

แต่ไม่ใช่คนอังกฤษทุกคนที่จะรักและสนับสนุนระบอบราชาธิปไตย ที่ผ่านมามีกลุ่มนักเคลื่อนไหวที่ออกมาต่อต้านราชวงศ์วินด์เซอร์ รวมถึงมีผลสำรวจว่า มีกลุ่มคนรุ่นใหม่ที่ไม่นิยมกษัตริย์เพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ ในระยะเวลาที่ผ่านมา

ในการฉลองแพลตินัม จูบิลี (Platinum Jubilee) หรือการฉลองการครองราชย์ครบ 70 ปี ของควีนเอลิซาเบธที่ 2 คนอังกฤษหลายคนอาจเข้าร่วมเฉลิมฉลองอย่างสนุกสนาน แต่ไม่ใช่ ‘เกรแฮม สมิธ’ (Graham Smith) ที่เป็นผู้นำในงานเสวนาออนไลน์ ‘ต่อต้านระบอบราชาธิปไตย’ ในวันที่ 4 มิถุนายน 2022

กลุ่มต่อต้านราชาธิปไตยนี้มีชื่อว่า ‘Republic’ ก่อตั้งขึ้นในปี 1983 ตอนนี้มีสมาชิกราว 5,000 คน กับผู้ลงชื่อสนับสนุนอีกราวๆ 100,000 คน พวกเขาได้ติดป้ายบิลบอร์ด ‘Make Elizabeth the Last’ หรือ ‘ให้เอลิซาเบธเป็นคนสุดท้าย’ พร้อมติดแฮชแท็ก #AbolishTheMonarchy (กำจัดสถาบันกษัตริย์) ทั่วประเทศ รวมทั้งผลิตสินค้า ซึ่งกิจกรรมเหล่านี้เกิดขึ้นได้เพราะเงิน 40,000 ปอนด์ หรือราวๆ 1.7 ล้านบาทที่ได้รับบริจาคมาจากผู้สนับสนุน

“ป้ายพวกนั้นเป็นส่วนหนึ่งในการยกระดับการเคลื่อนไหวของกลุ่มเพื่อสร้างการถกเถียงในที่สาธารณะเกี่ยวกับอนาคตของระบอบราชาธิปไตยให้มันไปไกลมากขึ้น เปิดเผยมากขึ้น” เกรแฮม กล่าว

“โพลต์ล่าสุดเผยว่า มากกว่า 1 ใน 4 ของคนอังกฤษต้องการล้มระบอบราชาธิปไตย ผู้สนับสนุนลดลงจาก 75 เปอร์เซ็นต์ เหลือ 60 เปอร์เซ็นต์ และเมื่อ 10 ปีที่แล้ว มีเขตถนนที่ลงทะเบียนร่วมจัดงานฉลองประมาณ 10,000 เขต แต่ตอนนี้เหลือแค่ 1,700 เท่านั้น”

ข้อมูลจาก CNN อ้างอิงโพลสำรวจทัศนคติคนรุ่นใหม่ในสหราชอาณาจักรที่มีต่อราชวงศ์อังกฤษ พบว่ามีความเปลี่ยนแปลงตั้งแต่ปี 2019 ซึ่งเป็นหนึ่งปีหลังพิธีเสกสมรสระหว่าง เจ้าชายแฮร์รี กับ เมแกน มาร์เคิล

อ้างอิงจากผลสำรวจของ YouGov ในปี 2019 พบว่า คนอายุระหว่าง 18-24 ปีจำนวน 46 เปอร์เซ็นต์ คิดว่าระบอบราชาธิปไตยควรมีอยู่ต่อไป, 26 เปอร์เซ็นต์ คิดว่าควรมีการเลือกตั้งประมุขของรัฐ ถัดมาในปี 2021 จำนวนคนอายุระหว่าง 18-24 ปี ที่ต้องการให้มีระบอบราชาธิปไตยลดลงเหลือ 31 เปอร์เซ็นต์ ส่วนคนที่คิดว่าควรมีการเลือกตั้งประมุขของรัฐเพิ่มสูงขึ้นเป็น 41 เปอร์เซ็นต์

แต่นั่นไม่ได้หมายความว่า คนอังกฤษไม่ชื่นชอบควีนเอลิซาเบธที่ 2 ในทางกลับกัน ผลสำรวจของ YouGov พบว่า ชาวอังกฤษราวๆ 80 เปอร์เซ็นต์มองควีนในแง่ดี

หนึ่งในตัวอย่างของคนรุ่นใหม่ที่ไม่ได้สนใจงานฉลองครบรอบครองราชย์ 70 ปี คือ โจซี วัตสัน (Josie Watson) อายุ 25 ปี ให้สัมภาษณ์กับ CNN ว่า เธอเติบโตมากับครอบครัวที่สนับสนุนระบอบราชาธิปไตย แต่เธอเชื่อว่า คนรุ่นใหม่ไม่ยึดถือกับราชวงศ์เท่าไหร่ เพราะพวกเขาไม่มีโอกาสได้อาศัยอยู่ในช่วงเวลาที่การปกครองของราชวงศ์ยังสำคัญและอยู่ในฐานะผู้นำ ‘ชาตินิยม’ ในช่วงสงคราม แต่ตอนนี้ สำหรับวัตสัน ลำดับความสำคัญของชาตินั้นเปลี่ยนไปแล้ว

โรเบิร์ต ฮาเซลล์ (Robert Hazell) ศาสตราจารย์วิชาการปกครองและรัฐธรรมนูญ มหาวิทยาลัยคอลเลจลอนดอน (University College London) กล่าวกับทาง CNN ว่า มีหลายปัจจัยที่อาจเป็นสาเหตุทำให้ทัศนคติที่มีต่อราชวงศ์ในหมู่คนรุ่นใหม่ของอังกฤษเปลี่ยนไป

“เรามีกษัตริย์ผู้ปกครองที่สูงวัยมากแล้ว เป็นเรื่องยากของคนหนุ่มสาวที่จะรู้จักใครสักคนที่มีอายุขนาดนี้” ฮาเซลล์ กล่าว

แต่เขาคาดว่า ถ้าเจ้าชายวิลเลียม กับ เคต มิดเดิลตัน ออกงานข้องเกี่ยวกับสาธารณชนร่วมกับลูกๆ มากขึ้น และเมื่อลูกๆ ทั้ง 3 คน ของพวกเขา เจ้าชายจอร์จ เจ้าหญิงชาล็อตต์ เจ้าชายหลุยส์ โตเป็นวัยรุ่น คาดว่าความสนใจของคนรุ่นใหม่อาจกลับมาอีกครั้ง

อังกฤษเป็นประเทศประชาธิปไตยที่มีกษัตริย์อยู่ใต้รัฐธรรมนูญ ประเด็นเรื่องควีนเอลิซาเบธ หรือความเหมาะสมของการมีอยู่ของสถาบัน หลายๆ ครั้งจึงถูกนำมาวิพากษ์วิจารณ์ในที่สาธารณะจนเป็นเรื่องธรรมดา

ส่วนการแสดงออกต่อต้านระบอบราชาธิปไตย แน่นอนว่าเกิดขึ้นสักพักแล้วในประเทศอังกฤษ อย่างน้อยๆ ก็เริ่มตั้งแต่ปี 1983 เมื่อกลุ่ม Republic ก่อตั้งขึ้น ความน่าสนใจคือการเริ่มขยายตัวของคนกลุ่มนี้ในวันที่ยุคสมัยเปลี่ยนไป ส่วนในอนาคตอังกฤษจะมีการเลือกตั้งประมุข หรือกฎเกณฑ์การปกครองจะเปลี่ยนแปลงไปหรือไม่ คงเป็นเรื่องที่ต้องดูกันไปยาวๆ

อ้างอิง

• The People. Queen Elizabeth Just Became the World’s Third Longest Reigning Monarch — and She’s Weeks Away from No. 2! https://bit.ly/3NDfCGe
• The New York Times. Not everyone is cheering the queen’s milestone. Some would rather abolish the monarchy. https://nyti.ms/3xwHJBy
• CNN. ‘I couldn’t care less.’ What some young Britons think of the Queen’s Platinum Jubilee. https://cnn.it/39ez2Cs
• NPR. Queen Elizabeth’s Platinum Jubilee comes at a challenging time for Britain’s monarchy. https://n.pr/3QapCsj
• THE STANDARD. งานฉลอง 70 ปีครองราชย์ ควีนเอลิซาเบธที่ 2 แห่งสหราชอาณาจักร สำคัญอย่างไร. https://bit.ly/3MtHM5e