น้องกบเกรต้า ธันเบิร์ก! กบสายพันธุ์ใหม่ในปานามา ตั้งชื่อตามนักเคลื่อนไหวรุ่นใหม่
ท่ามกลางสภาพภูมิอากาศที่มีเมฆปกคลุมของป่าฝน บนยอดไม้มีกบฝน (Rain frog) ตัวหนึ่งที่เพิ่งถูกค้นพบครั้งแรกบนภูเขาของประเทศปานามา มันเป็นกบที่มีขนาดไม่ใหญ่มากและเพิ่งเปิดตัวกับวงการวิทยาศาสตร์ใหม่เอี่ยมด้วยชื่อ ‘กบเกรต้า ธันเบิร์ก’ แม้แต่ชื่อวิทยาศาสตร์ของมันก็ชื่อ Pristimantis gretathunbergae ซึ่งตั้งตามนักเคลื่อนไหวด้านสิ่งแวดล้อมชื่อดังแบบเป๊ะๆ!
น้องกบเกรต้า ธันเบิร์ก มีขนาดราว 3-4 เซนติเมตร ใช้เวลาส่วนใหญ่ในชีวิตซ่อนตัวอยู่ใต้สับปะรดสี (bromeliad) บนระดับความสูงกว่า 1,000 เมตรเหนือน้ำทะเลซึ่งมีภูมิประเทศเอกลักษณ์ของตัวเอง พวกมันใช้ใบของสับปะรดสีในการนอน ผสมพันธุ์ และวางไข่ นอกจากนี้ยังมีดวงตาสีดำกลมโตแบบที่หายากในกบต้นไม้แถบอเมริกากลางด้วย
อันที่จริง ทีมวิจัยค้นพบกบสายพันธ์ุนี้มาตั้งแต่ปี 2012 แต่กว่ามันจะได้รับการยืนยันว่าเป็นกบสายพันธุ์ใหม่ของโลกอย่างเป็นทางการ ก็ปาเข้าไปปี 2018 และล่วงเลยมาอีกหลายปีกว่าองค์กรกองทุนป่าฝน (Rainforest Trust) จะจัดงานประมูลเพื่อตั้งชื่อกบสายพันธุ์นี้ จนออกมาเป็นชื่อกบเกรต้า ธันเบิร์ก เพื่อเป็นเกียรติในการต่อสู้เพื่อสิ่งแวดล้อมและภูมิอากาศของเธอ
Pristimantis gretathunbergae | today.in-24
การพบกบสายพันธุ์ใหม่ในป่าของอเมริกากลางไม่ใช่เรื่องแปลกใหม่ เพราะในป่าทึบกลางทวีปมีการค้นพบกบใหม่ๆ หลายสิบสายพันธุ์ไปจนถึงร้อยสายพันธุ์ในแต่ละปี ทีมงานที่ค้นพบกบเกรต้า ธันเบิร์ก ซึ่งทำงานร่วมกันมานานนับสิบปียังได้ตีพิมพ์บทความเกี่ยวกับสายพันธุ์ใหม่ทั้งหมด 12 สายพันธุ์
ถึงแม้ว่าในป่าของอเมริกากลางจะยังมีสิ่งมีชีวิตปริศนามากมายที่เรายังไม่ได้ค้นพบ แต่ทุกตัวกำลังเผชิญหน้ากับภัยคุกคามอย่างรุนแรง ไม่ว่าจะจากการรุกล้ำพื้นที่เพื่อเกษตรกรรม ล่าสัตว์ หรือปศุสัตว์ รวมถึงปัญหาสภาพภูมิอากาศเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน ทำให้แม้แต่กบสายพันธุ์ใหม่อย่างกบเกรต้า ธันเบิร์ก ต้องอยู่อย่างกระจัดกระจายและมีประชากรเหลือน้อยเต็มที
หลายคนอาจไม่ได้สังเกตการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในโลกขนาดเล็กของสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ แต่การเปลี่ยนแปลงทางสิ่งแวดล้อมของโลกในปัจจุบัน สัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำเป็นสายพันธุ์ที่ได้รับผลกระทบมากที่สุดและมีจำนวนลดลงอย่างน่าใจหาย ขณะเดียวกันสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนไปยังขัดขวางกระบวนการพัฒนาการของสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำโดยตรง แต่อีกปัจจัยสำคัญคือของเชื้อราไชทริดิโอไมซีท (chytridiomycete) เชื้อราที่ทำให้สัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำติดเชื้อและเกิดขึ้นทั่วโลก ด้วยสภาพอากาศที่ช่วยให้เชื้อราเติบโตได้ดีและคร่าชีวิตของสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำไปจำนวนมากทั้งกบ คางคก และซาลาแมนเดอร์ งานวิจัยพบว่ามีกว่า 500 สายพันธุ์ที่เผชิญหน้ากับเชื้อราชนิดนี้และจำนวนประชากรถูกคุกคาม รวมถึงประชากรกบในอเมริกากลาง
ปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศส่งผลรุนแรงต่อสิ่งมีชีวิตในป่าทั้งทางตรงและทางอ้อม การที่ผู้ชนะประมูลตั้งชื่อกบสายพันธุ์ใหม่ว่าเกรต้า ธันเบิร์ก เน้นย้ำถึงความเร่งด่วนในการช่วยเหลือและป้องกันปัญหาที่เกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่จะรุนแรงขึ้น
อ้างอิง
- Phys.New rainfrog species discovered in Panama, named in honor of environmental activist Greta Thunberg. https://bit.ly/3r5tSyS
- news18 New Species of Rainfrog Discovered in Panama Named After Greta Thunberg. https://bit.ly/3G7Q4N1
- Britannica. amphibian chytridiomycosis> https://bit.ly/3J0Ndrd