การมีแพลน B อาจไม่ดีอย่างที่คิด เพราะมันอาจทำให้เราไม่เต็มที่กับสิ่งที่กำลังทำ
เพราะชีวิตตั้งอยู่บนความไม่แน่นอน ดังนั้นเวลาจะตัดสินใจทำอะไรหลายคนจึงต้องวางแผน และวาง ‘แผนสำรอง’ เอาไว้ด้วยเผื่อแผนหลักของเราไม่เป็นอย่างที่คาด
มันก็ดูเป็นสิ่งรอบคอบกับการใช้ชีวิตดี แต่งานวิจัยในปี 2016 กำลังชี้ให้เห็นว่าการมีแพลน B อาจไม่ดีอย่างที่คิดเสมอไป ซึ่งนี่เป็นสิ่งที่ขัดแย้งกับเวลาที่เราปรึกษาผู้เชี่ยวชาญหรือไลฟ์โค้ชในชีวิตจริงที่มักจะให้เรามีแผนสำรองไว้เสมอ
นักวิจัยพบว่าถ้าหากเรามีแผนสำรองไว้ มันอาจส่งผลร้ายต่อแผนการหลักของเราได้ เพราะทันทีที่เราวางแผนรอแปลว่าเริ่มมีความคิดว่าเป้าหมายอาจล้มเหลว และส่งผลต่อแรงใจในการไปถึงเป้าหมายให้น้อยลงได้ด้วย
ในงานวิจัยได้มีการแบ่งการทดลองออกเป็น 3 ชุด โดยที่ในแต่ละการทดสอบผู้คนจะถูกขอให้คิดถึงการรับมือในกรณีที่เป้าหมายล้มเหลว และพบว่าในกลุ่มที่สนับสนุนแนวคิดให้มีแผนสำรองมีโอกาสบรรลุเป้าหมายน้อยกว่า ไม่ใช่แค่นั้นการมีแผนสำรองยังทำให้ความตั้งใจในการไปถึงเป้าหมายลดลงด้วย
“การวางแผนสำรองทำให้เราเกิดการ ‘ประเมิน’ เป้าหมายใหม่อีกครั้งและมันอาจถูกลดคุณค่าลงได้ ผลที่ตามมาคือแรงจูงใจในการไปถึงเป้าหมายลดลง” Benedicte Babayan นักประสาทวิทยาจากมหาวิทยาลัย Harvard กล่าว
เพราะการที่เราตั้งมั่นกับเป้าหมายและตั้งใจจะทำแผน A ให้ได้ด้วยแรงจูงใจที่แข็งแรง มักส่งผลให้ประสบความสำเร็จได้มากกว่าคนที่มีความคิดว่า ‘ไม่เป็นไร ยังไงก็มีแผนสำรองอยู่’ เพราะแผนสำรองคือสิ่งที่เกิดขึ้นจากการ ‘กลัวล้มเหลว’ จึงต้องหาทางแก้ไขที่แบบต่างๆ ที่อาจประนีประนอมต่อเป้าหมายเดิม
ในขณะที่ถ้าเรามุ่งไปที่แผนหลักเพียงอย่างเดียวโดยไม่ได้กังวลว่าจะ ‘ไม่สำเร็จ’ สิ่งที่เกิดขึ้นคือเรามักทำสิ่งนั้นด้วยแรงผลักดันที่แข็งแรงและพยายามอย่างมากที่จะไปถึงเป้าหมาย แม้ว่าหลายครั้งมันจะไม่เพียงพอก็ตาม แต่เราจะได้รับอนุญาตให้ ‘ล้มเหลวได้’ ตามศักยภาพของตัวเอง
Plan | solutionsreview
ศ: การมีแพลน B อาจไม่ดีอย่างที่คิด เพราะมันอาจทำให้เราไม่เต็มที่กับสิ่งที่กำลังทำ บางเรื่อง เราก็อาจจะควรมีแผนสำรองเอาไว้จริงๆ แต่การที่เข้าใจในประเด็นนี้ ก็ช่วยเรามีกลยุทธ์ในการใช้ชีวิตได้แพรวพราวมากขึ้นอีกเช่นกัน
เพราะฉะนั้น เราไม่ได้กำลังบอกว่าคุณไม่ควรวางแผน B ในชีวิตโดยสิ้นเชิง การมีแผนสำรองก็ทำให้เรา ‘เจ็บตัว’ น้อยกว่าจริงๆ ถ้าหากไปไม่ถึงเป้าหมาย แต่บางครั้งการกล้าที่จะล้มเหลว ก็อาจเป็นแรงผลักดันให้เราไปถึงเป้าหมายได้มากกว่าการล้มลงบนเบาะของแผนสำรองได้นะ ส่วนใครจะเหมาะรูปแบบชีวิตอย่างไร เรื่องไหนควรมีแผนสำรองหรือไม่จำเป็น ก็ลองนำไปประยุกต์ใช้กันได้เต็มที่
อ้างอิง
- Psychology today.Does Having a Plan B Sabotage Your Plan A? . https://bit.ly/3Etu7YW
- TED. Why having a Plan B can sometimes backfire. https://bit.ly/3nE5fYL