ก่อนเข้าเนื้อหา ผมอยากลองให้ทุกท่านลองนึกย้อนกลับไปถึงการท่องเที่ยวครั้งล่าสุดดูครับ ลองคิดดูว่าเราจำอะไรได้บ้าง แล้วถ้าย้อนกลับไปครั้งก่อนหน้านั้นล่ะ คุณจำอะไรได้บ้าง แล้วย้อนกลับไปครั้งก่อนก่อนหน้านั้นอีกล่ะก็คุณจะจำอะไรได้บ้าง
ผมเชื่อว่ายิ่งย้อนกลับไปนานเท่าไหร่ รายละเอียดของแต่ละการเดินทางมักจะเจือจางลงเรื่อยๆ แต่ถ้าไม่มีอะไรผิดพลาด เราน่าจะจำช่วงเวลาของการท่องเที่ยวแต่ละครั้งได้อยู่ 2 ช่วงเวลา คือช่วงเวลาที่พีคที่สุด (อาจจะเหนื่อยที่สุด สนุกที่สุด ท้อที่สุด) และแน่นอนช่วงเวลาที่การเดินทางครั้งนั้นจบสิ้นลง
วันนี้เราจะมาพูดถึงเรื่องนี้กันครับ การจดจำเรื่องราว เรื่องช่วงเวลาที่มีผลต่อความรู้สึกของเราจากเรื่องราวใดเรื่องราวหนึ่ง หรือ Peak-End Rules เป็นเหมือนสภาวะทางจิตวิทยาว่า คนเรามักจะจำเรื่องราวต่างๆ และตัดสินสิ่งนั้นผ่านช่วงพีคและช่วงจบของเรื่องราวนั่นเอง
เจ้าทฤษฎีนี้ถูกนำเสนอโดย Daniel Kahneman ในช่วงปี 1993 ครับ Daniel Kahneman เป็นนักวิทยาศาสตร์ระดับรางวัลโนเบล เขาทดสอบโดยให้คนกลุ่มหนึ่ง จุ่มมือลงไปในน้ำแข็งอุณหภูมิ 14 องศาเซลเซียสเป็นเวลา 1 นาที โดยอีกกลุ่มหนึ่งต้องเอามือจุ่มไปในน้ำที่อุณหภูมิ 15 องศาเซลเซียสต่ออีก 30 วินาที แล้วก็มีการสอบถามว่า ถ้าจำเป็นต้องทำการทดลองอีกครั้งจะเลือกทำการทดลองแบบไหน
ผลปรากฏว่า แทนที่คนจะเลือกอันแรกกัน เพราะระยะเวลาสั้นกว่า แถมไม่ต้องทนจุ่มต่ออีกตั้ง 30 วินาที กลับกลายเป็นว่าคนส่วนมากเรื่องจะทดลองในแบบที่ 2 กันเสียเยอะ ทั้งที่ต้องทรมานเท่ากัน แถมดูเหมือนจะมากกว่าด้วยซ้ำ แต่คงเป็นเพียงเพราะการจุ่มลง 30 วินาทีสุดท้าย เป็นอะไรที่ทำให้เรารู้สึกดีมากกว่านั้นเอง
จริงๆ มีการทดลองประเด็นทางจิตวิทยาแบบนี้ในอีกหลายรูปแบบครับ ทั้งการเลือกภาพยนตร์หรือต่างๆ นานา ผลสรุปชัดๆ ก็คือ เราจะตัดสินประสบการณ์หรือบางเรื่องราวว่าดีหรือไม่ดี ว่าชอบหรือไม่ชอบ ว่าจะกลับมาทำหรือไม่ มักจะมาจากประสบการณ์อยู่ 2 ช่วงเวลา คือช่วงเวลาพีคมันเป็นอย่างไร และช่วงเวลาจบมันเป็นอย่างไร
หากเปรียบกับภาพยนตร์ ถ้าเป็นเรื่องดำเนินมาเอื่อยๆ ธรรมดา มีพีคบ้างนิดหน่อยแต่ก็จบอย่างสวยงาม กับภาพยนตร์ที่ทำดีมาตลอด แต่จบห่วย ทำให้คนจะรู้สึกว่าเนื้อเรื่องธรรมดาแต่จบสวยเป็นภาพยนตร์ที่ชอบมากกว่าอะไรแบบนี้นั่นเอง
จากเรื่องราวนี้สามารถนำไปต่อยอดได้หลากหลายเลยนะครับ การสร้างแบรนด์ การบริการลูกค้า การทำการตลาด การทำโฆษณา การทำหนัง การเล่าเรื่อง หากคุณเป็นคนให้บริการ การนำเสนอประสบการณ์พิเศษหรือของเล็กๆ น้อยๆ ในตอนท้ายจะช่วยให้ผู้คนจดจำประสบการณ์ที่มาใช้งานธุรกิจของคุณได้ดีขึ้นเยอะไปด้วย
อ่อ ที่สำคัญมันช่วยปรับเปลี่ยนวิธีการมองโลกของคุณได้ด้วยนะ เพียงพอก่อนนอน คุณพยายามคิดถึงเรื่องราวดีๆ หรือมองหาสิ่งดีๆ ที่เกิดขึ้นในวันนั้นๆ คุณก็จะสามารถจบวันได้อย่างงดงาม และก็จบมันอย่างเติมเต็มได้ถึงแม้ว่าจะเจออะไรก็มาก็ตาม
อ้างอิง