พ่อลูกสามชาวสวิสอดข้าวประท้วงนาน 39 วัน จนรัฐบาลยอมหันมาสนใจปัญหาโลกร้อน

เดือนสิงหาคม 2021 ในวันที่ IPCC ปล่อยรายงานฉบับ Code Red ว่าด้วยวิกฤตการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่กำลังเดินไปสู่จุดยอดแย่ และมีแนวโน้มว่าโลกในอนาคตคงไม่รอดแน่ๆ เป็นวันเดียวกับที่ กีเยร์โม เฟอร์นานเดซ คุณพ่อชาวสวิตเซอร์แลนด์ กำลังฉลองวันเกิดวัย 13 ขวบให้กับลูกสาว

ตามรายงานของ IPCC กล่าวในทำนองว่า แผนการลดโลกร้อนที่รัฐบาลทั่วโลกกำลังดำเนินการ (ก่อนการประชุม Cop26) ยังไม่พอสำหรับบรรเทาปัญหาที่เป็นอยู่ โลกจะร้อนเกิน 1.5 องศา เซลเซียสแน่ๆ แถมมีแนวโน้มทะลุ 3 องศาเซลเซียสเสียด้วยซ้ำ

อนาคตมนุษยชาติ โดยเฉพาะเด็กๆ ในวันนี้ ต้องพานพบกับภัยครั้งใหญ่อย่างเลี่ยงไม่ได้

เมื่อได้ฟังข่าว หัวใจของเฟอร์นานเดซก็เกิดตระหนักว่า หากคนบนโลกและรัฐบาลประเทศต่างๆ ยังไม่เปลี่ยนแปลงทิศทางการแก้ปัญหาวิกฤตโลกร้อน ชีวิตของลูกๆ ในอนาคตคงไม่ต่างอะไรกับการอยู่ในนรก

และตัวเขาเองต้องลงมือทำอะไรสักอย่าง แม้ยังไม่รู้ว่าในฐานะพลเมืองธรรมดาคนหนึ่งจะสามารถสร้างการเปลี่ยนแปลงทางสังคมได้ด้วยวิธีไหน

ก่อนหน้าจะรับสาส์นจาก IPCC กีเยร์โม เฟอร์นานเดซเป็นเพียงผู้ชายธรรมดาคนหนึ่ง ทำมากินอย่างสุจริต เลี้ยงดูลูกที่มีอยู่ด้วยกัน 3 คน ทั้งชีวิตไม่เคยออกไปเคลื่อนไหวทางการเมือง ไม่เคยทำกิจกรรมประท้วงอะไรมาก่อน ปัญหาเรื่องโลกร้อนก็รับฟังเพียงผ่านๆ

แต่ในที่สุด คุณพ่อลูกสามก็ตัดสินใจพาตัวเองไปนั่งอดอาหารอยู่ที่ด้านหน้าอาคารรัฐสภาสวิสฯ เพื่อเรียกร้องให้รัฐบาลหันมาแก้ไขปัญหาวิกฤตโลกร้อนอย่างจริงจัง

โดยการประท้วงนี้เริ่มต้นขึ้นในวันที่ 1 พฤศจิกายน วันเดียวกับที่การประชุม Cop26 ได้เริ่มขึ้น ตัวเขาเองก็ไม่รู้หรอกว่าผลลัพธ์จะเป็นอย่างไร นอกจากข้อความที่เขาทวีตเอาไว้ว่า “ผมยอมตาย ถ้าหากว่ามันสามารถปกป้องพวกเขา (ลูกๆ) ได้”

ท่ามกลางอากาศหนาวเย็นของเดือนพฤศจิกายน เฟอร์นานเดซ ในเสื้อกันหนาวนั่งอยู่บนเก้าอี้พร้อมป้ายที่เขียนข้อความว่า ‘Papa No Longer On Hunger Strike!!’ เป็นเวลาเดียวกับที่สื่อมวลชนส่วนใหญ่ให้ความสนใจกับข่าวการประชุม Cop26 และการประท้วงในกลาสโกว์ที่นำโดยเกรตา ธุนเบิร์ก

แม้การเริ่มต้นจะดูเงียบเหงา แต่ก็ใช่ว่าจะไม่มีใครสนใจสิ่งที่เขาทำ ในแต่ละวันมีผู้สัญจรไปมาแวะทักทายไถ่ถามความเป็นมาว่าทำไมถึงต้องออกจากบ้านมานั่งจิบชาท่ามกลางอากาศที่หนาวติดลบอย่างนี้

เมื่อทราบความ ไม่นานนักก็เริ่มมีผู้เข้ามาสนับสนุนความคิดและการกระทำของเฟร์นานเดซร่วมร้อยคน ผ้าห่ม ชาร้อน ถูกส่งต่อให้กับชายที่ออกมาทำหน้าที่ ‘พ่อ’ ไม่ขาดสาย และในจำนวนคนที่สนับสนุนการประท้วงมีนักวิทยาศาสตร์ของ IPCC รวมอยู่ด้วย

นึกถึงภาพผู้คนที่แห่แหนไปให้ชาวบ้านจะนะที่หน้าทำเนียบรัฐบาลเป็นอย่างไร ทางฟากของเฟอร์นานเดซ ก็เป็นเช่นนั้น

สื่อท้องถิ่นเริ่มแบ่งพื้นที่ข่าวให้เขาบ้าง แต่ก็ไม่ได้ตามติดอะไรมากมายนัก ในโซเชียลมีเดียมีการโพสต์ข้อความพร้อมแฮซแท็ก #PapaNoLongerOnHungerStrike ช่วยด้วยอีกแรง

ขณะที่นักวิทยาศาสตร์จาก IPCC ก็ช่วยจดหมายส่งถึงรัฐสภาพสวิสฯ ให้หันมาสนใจและสนับสนุนข้อเรียกร้องของเฟร์นานเดซด้วยอีกแรก

แม้สวิตเซอร์แลนด์จะเป็นประเทศที่ประกาศบรรลุเป้าหมาย Net Zero ในปี 2050 เช่นเดียวกับประเทศส่วนใหญ่ แต่นโยบายหลายเรื่องก็มักสวนทางกับการประชุม Cop โดยเฉพาะประเด็นการให้เงินช่วยเหลือประเทศกำลังพัฒนาและประเทศยากจน เพื่อแก้ไขปัญหาโลกร้อน ที่สวิตเซอร์แลนด์มักปฏิเสธและขอให้เปลี่ยนแปลงข้อกำหนดนี้ซะ

ในการประท้วง นักการเมืองส่วนใหญ่ไม่ค่อยเห็นด้วยกับสิ่งที่เฟอร์นานเดซทำ ผู้แทนรัฐสภาบางคนให้สัมภาษณ์สื่อท้องถิ่นว่ารู้สึกไม่สบายใจกับวิธีการประท้วงแบบนี้ บ้างก็ว่าปัญหาที่เฟอร์นานเดซเรียกร้อง พวกเราเองก็กำลังลงมือแก้ไข บ้างก็อ้างว่าวิถีประชาธิปไตยจำเป็นต้องใช้เวลา จะมาเร่งรีบเอาทันทีไม่ได้

แต่คุณพ่อลูกสามก็ได้รับกำลังใจจากนักการเมืองหญิงจากหลายๆ พรรคที่ลงมาพูดคุยกับเขาในฐานะ ‘แม่’ ที่ห่วงอนาคตของลูกไม่ต่างกับความกังวลของเฟอร์นานเดซ

ชัยชนะหลังอดข้าวนาน 39 วัน

แม้ความหวังดูจะเป็นแสงที่ริบหรี่ แต่หลังจากเฟอร์นานเดซอดข้าวประท้วงเป็นเวลา 39 วัน ในวันที่ 9 ธันวาคม รัฐสภาก็ออกมาตอบรับข้อเรียกร้อง

สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรตกลงจะรับฟังการบรรยายสรุปจากนักวิทยาศาสตร์ชั้นนำเกี่ยวกับงานวิจัยเรื่องการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และในวันที่ 2 พฤษภาคม 2022 สมาชิกรัฐสภาของสวิตเซอร์แลนด์ทุกคนจะได้รับเชิญให้นำเสนอข้อเท็จจริงทางวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับการแก้ไขวิกฤตการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ เพื่อนำไปสู่การปรับปรุงนโยบายต่อสู้กับวิกฤตโลกร้อนต่อไป

ในวันที่ข้อเรียกร้องถูกยอมรับ เฟอร์นานเดซกินกล้วยหนึ่งลูกเป็นการฉลอง และตัดสินใจว่าจะไม่หยุดเคลื่อนไหวต่อปัญหาวิกฤตโลกร้อน

ตอนนี้เขากำลังเปิดให้ผู้สนใจลงชื่อในข้อเรียกร้องต่อรัฐสภาเพิ่มเติม อาทิ รัฐบาลต้องประกาศภาวะฉุกเฉินด้านสภาพอากาศและสิ่งแวดล้อม ขยับเป้าหมาย Net Zero มาให้สำเร็จภายในปี 2030 ห้ามการจัดหาเงินทุนสนับสนุนเชื้อเพลิงฟอสซิล ฯลฯ

สำหรับอนาคตที่ยังไม่มีอะไรการันตีว่าจะสำเร็จ และน้ำหนักตัวที่หายไป 20 กิโลกรัม เขายังคงประกาศก้องและย้ำจุดยืนไปสู่คนอื่นๆ ว่า

“ลูกๆ ของเราจะตกนรก ถ้าเราไม่ทำอะไรเลย ถึงแม้ว่าสิ่งเหล่านั้นจะเป็นเรื่องที่ยากก็ตาม”

อ้างอิง

• Euro News. Swiss father of three says he was ‘ready to die’ to protect his daughter from climate change. https://bit.ly/3GNgrZb
• France 24. Hunger striking dad claims ‘victory’ in Swiss climate struggle. https://bit.ly/3mcuRKF