เชื่อว่าหลายคนน่าจะรู้จักและเคยเห็นภาพ ‘วาฬเพชรฌาต’ หรือออการ์ (Orca) ที่มีสีขาวดำโดดเด่นแถมเป็นนักล่าเลื่องชื่อประจำท้องทะเล
วาฬเพชฌาต | davidsuzuki.org
แต่รู้ไหมว่า แม้เราเรียกจะมันว่า “วาฬ” แต่ที่จริงแล้ว วาฬเพชฌฆาตเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมตระกูล “โลมา” ต่างหาก
แล้วคำเรียก “วาฬ” มาจากไหน?
วาฬเพชฌฆาตเป็นสัตว์ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในวงศ์ Odontoceti ตระกูลเดียวกับโลมา
Odontoceti | cwazores.com
ตามปกติแล้วการแบ่งแยกวาฬและโลมาไม่ได้แบ่งตามขนาดอย่างที่หลายคนเข้าใจ แม้ว่าโลมาจะมีขนาดเล็กกว่ามาก แต่วาฬเพชฌฆาตที่มีขนาดใหญ่โตก็ยังเป็นโลมา
และฟันขนาดใหญ่กว่า 4 นิ้วที่ช่วยให้มันอยู่บนสุดของห่วงโซ่อาหาร ก็ต่างจากของวาฬอย่างสิ้นเชิง
ถ้าสังเกตรูปร่างวาฬเพชฌฆาตดีๆ ก็จะเห็นว่า มีความเป็นโลมาอย่างชัดเจน และขนาดตัวที่ใหญ่และกิน ‘แทบทุกอย่าง’ ตั้งแต่นกทะเล ปลาตัวเล็กๆ ปลาตัวใหญ่ แมวน้ำ ปลาฉลาม ยันวาฬชนิดอื่น ทั้งหมดนี้คือที่มาของชื่อ “วาฬ” ที่เราเรียกกัน
มีเรื่องเล่าว่าชื่อ ‘วาฬเพชฌฆาต’ หรือ Killer Whale มาจากกะลาสีเรือในอดีตที่มองเห็นมันกำลังล่าวาฬอีกสายพันธุ์หนึ่ง กะลาสีจึงเรียกสิ่งมีชีวิตชนิดนี้ว่า “Whale Killer” (นักล่าวาฬ) เมื่อเวลาผ่านไป คำเรียกถูกสลับกลายเป็น Killer Whale (วาฬนักล่า) อย่างในปัจจุบัน
Killer Whale | abc.net
นอกจากความสามารถในการล่าเหยื่อ วาฬเพชฌฆาตยังสามารถนอนหลับได้ในขณะที่ “ยังมีสติอยู่” ผ่านกระบวนการนอนที่เรียกว่า ‘unihemispheric’
โดยระหว่างการนอน สมองของมันจะยังคงทำงานอยู่ครึ่งหนึ่ง ในขณะที่อีกครึ่งจะทำหน้าที่สั่งให้หายใจ และระวังภัย
unihemispheric | scientificamerican.com
อีกทั้งมันจะหลับตาเพียงข้างเดียวเท่านั้น โดยจะปิดตามข้างใดข้างหนึ่ง เช่น ถ้าสมองขวาหลับ ตาซ้ายจะปิด และถ้าสมองซ้ายหลับ ตาขวาจะปิด ขณะที่พักสมอง ก็จะพักสลับข้างกัน เพื่อไม่ให้เกิดการใช้งานที่หนักเกินไป
นอกจากนี้ วาฬเพชฌฆาตยังมีระบบการสื่อสารที่แข็งแรงมากในฝูง มันสามารถถ่ายทอดความรู้จากรุ่นก่อนสู่วาฬรุ่นใหม่ได้
ตั้งแต่สิ่งที่สามารถกินได้ แหล่งหาอาหาร วิธีการล่าเหยื่อ และสิ่งที่ควรหลีกเลี่ยงแถมมันยังส่งเสียงร้องเรียกกันโดยใช้ “สำเนียง” เฉพาะของแต่ละกลุ่ม รวมถึงมีพฤติกรรมเฉพาะกลุ่มได้อีกด้วย
อ้างอิง:
- WDC. FACTS ABOUT ORCAS (KILLER WHALES) . https://bit.ly/3hwjclE
- National Geographic. Orca. https://on.natgeo.com/2YytvhG