ก้าวสำคัญของผู้หญิงญี่ปุ่น! ญี่ปุ่นอนุมัติให้ทดลองขาย ‘ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน’ โดยไม่ต้องมีใบสั่งแพทย์

เมื่อไม่นานมานี้ กระทรวงสาธารณสุขของประเทศญี่ปุ่นประกาศว่าจะอนุญาตให้ ‘ขายยาคุมฉุกเฉิน’ โดยไม่ต้องมีใบสั่งแพทย์ ซึ่งจะเริ่มทดลองตั้งแต่ช่วงฤดูร้อนนี้ ซึ่งถือเป็นก้าวสำคัญของญี่ปุ่นที่ได้เข้าร่วมกับอีกหลายสิบประเทศ ที่อนุญาตให้มีการขายยาประเภทนี้ตามร้านขายยาได้แบบไม่ต้องมีใบสั่งแพทย์ 

ทั้งนี้ ภายใต้กฎหมายของประเทศญี่ปุ่นในปัจจุบัน การจะได้ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินมานั้นต้องมีใบสั่งจากแพทย์เท่านั้น หมายความว่าผู้หญิง รวมถึงผู้ที่ถูกล่วงละเมิดทางเพศจะต้องทำการนัดหมายและรอพบแพทย์ที่โรงพยาบาลหรือคลินิกก่อน จากนั้นเมื่อได้รับใบสั่งยาแล้วถึงจะไปที่ร้านขายยา ซึ่งอาจใช้เวลาค่อนข้างนาน โดยที่ยาเม็ดคุมกำเนิดฉุกเฉินจะได้ผลดีที่สุด หากกินภายใน 72 ชั่วโมงหลังการมีเพศสัมพันธ์ 

ด้วยเหตุนี้ คณะกรรมการของกระทรวงจึงได้ทบทวนข้อบังคับเกี่ยวกับยาเม็ดคุมกำเนิด ผ่านการเสนอให้ยาประเภทนี้สามารถวางจำหน่ายในเชิงพาณิชย์ได้ที่ร้านขายยา โดยไม่จำเป็นต้องมีใบสั่งยา

ทั้งนี้ ประเด็นนี้เคยมีการหารือโดยคณะกรรมการของกระทรวงมาก่อนเมื่อปี 2017 แต่ก็ต้องถูกยุติไป เนื่องจากมีเสียงวิพากษ์วิจารณ์แสดงความกังกลว่า “การจำหน่ายยาเม็ดคุมกำเนิดฉุกเฉิน โดยไม่ต้องมีใบสั่งจากแพทย์จะทำให้เกิดการใช้ยาในทางที่ผิด และอาจจะเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดพฤติกรรมขาดความรับผิดชอบ” 

จากการทดลองทางคลินิกที่ดำเนินการในประเทศและต่างประเทศ ก็ช่วยชี้ว่ายาเม็ดคุมกำเนิดฉุกเฉินมีประสิทธิภาพในการป้องกันถึง 80 เปอร์เซ็นต์ ทำให้ผู้เชี่ยวชาญด้านการแพทย์มีการเรียกร้องให้ ‘เพิ่มการเข้าถึงยา’ ได้มากขึ้น เพราะยานี้จะเป็นตัวช่วยเหลือที่จำเป็นกับเหยื่อที่ถูกข่มขืน ขณะเดียวกันก็อาจสามารถลดจำนวนการทำแท้งลงด้วย

อย่างไรก็ตาม ก็ไม่ได้แปลว่ายาคุมกำเนิดจะสามารถหาซื้อกันง่ายดายเหมือนเข้าร้านสะดวกซื้อขนาดนั้น เพราะร้านขายยาจะต้องปฏิบัติตามข้อกำหนดเช่นกัน เช่น ต้องมีเภสัชกรที่ผ่านการฝึกอบรม มีสิ่งอำนวยความสะดวก เพื่อปกป้องความเป็นส่วนตัวของผู้ซื้อ และต้องมีการประสานงานกับคลินิกสูตินรีแพทย์ในพื้นที่นั้นด้วย

ซึ่งจากข้อมูลของกระทรวงสาธารณสุข ตอนนี้มีกว่า 90 ประเทศที่สามารถซื้อยาคุมกำเนิดฉุกเฉินแบบไม่ต้องมีใบสั่งยา 

โดยนับตั้งแต่ปลายเดือนธันวาคมมาจนถึงมกราคม กระทรวงสาธารณสุขได้รับความคิดเห็นจากสาธารณะถึง 46,312 ความคิดเห็น โดยส่วนใหญ่สนับสนุนให้มีการ ‘ทดลองขาย’ ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินแบบไม่ต้องมีใบสั่งยา

เรื่องราวข้างต้นนับเป็นการความเคลื่อนไหวอันการเปลี่ยนแปลงนโยบายครั้งใหญ่ ที่สะท้อนให้เห็นถึงการรอคอยที่ยาวนานในการหันมาให้ความสำคัญกับสุขภาวะทางเพศของผู้หญิงมากขึ้น

อ้างอิง

• theguardian. Japan approves trial sales of over-the-counter emergency contraceptives. https://tinyurl.com/tvd3y93a
• soranews24. Japanese government approves proposal to let women buy morning-after pills without prescription. https://tinyurl.com/5nja9jby