ไม่ใช่ความลับอะไรที่ ‘เมกาโลดอน’ (Megalodon) คือฉลามยักษ์ที่น่าจะเป็นสัตว์นักล่าที่ตัวใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ เพราะตัวยาว 20 เมตรของมัน ใหญ่ยิ่งกว่าโมซาซอรัสที่ยาว 18 เมตร (ไอ้ไดโนเสาร์ทะเลยักษ์ใน Jurassic World นี่แหละครับ) และก็ไม่ต้องไปพูดถึงทีเร็กซ์ที่ยาวแค่ประมาณ 13 เมตร
เมกาโลดอนตัวใหญ่มาก ใหญ่กว่าอะไรที่โลกเคยเจอ มันดำรงอยู่บนโลกมาตั้งแต่ 26 ล้านปีก่อน กระทั่งสูญพันธุ์ไปดื้อๆ เมื่อประมาณ 3 ล้านปีที่แล้วนี้เอง
นี่เลยนำมาสู่คำอธิบายต่างๆ นานา ว่าอะไรคือสิ่งที่ทำให้สัตว์นักล่าตัวใหญ่ที่สุดเท่าที่โลกนี้เคยมีสูญพันธุ์ไปได้
คำอธิบายพื้นฐานมี 3 อย่าง อย่างแรกคือ ‘น้ำทะเลเย็นลง’ จนเมกาโลดอนอยู่ไม่ได้ อย่างที่สองคือ ‘วาฬ’ ที่เป็นแหล่งอาหารหลักของเมกาโลดอนมีจำนวนน้อยลงจนทำให้สัตว์ใหญ่อย่างเมกาโลดอนมีอาหารไม่พอกิน อย่างที่สามคือมันมี ‘นักล่า’ สายพันธุ์ใหม่เกิดขึ้นที่ไปแย่งอาหารของเมกาโลดอนกินจนหมด
ซึ่งคำอธิบายอย่างหลังนี้ เป็นคำอธิบายพื้นฐานว่าทำไมนักล่าตัวใหญ่ๆ จึงไม่เหลือถึงทุกวันนี้ เพราะสุดท้ายวิวัฒนาการมันไม่ได้อนุญาตให้สัตว์ร้ายที่ตัวใหญ่เกินไปอยู่ค้ำฟ้า ถ้ามีนักล่าที่ปราดเปรียวกว่าเกิดขึ้น มันก็จะแย่งอาหารจนหมด (และนี่คือสิ่งที่เกิดขึ้นกับ ‘เสือเขี้ยวดาบ’ ที่โดนพวกเสือที่เราเห็นๆ อยู่ทุกวันนี้ซึ่งตัวเล็กกว่า แต่ปราดเปรียวกว่า แย่งอาหารจนสูญพันธุ์)
แต่ ‘นักล่า’ สายพันธุ์ใหม่ที่มาแย่งอาหารเมกาโลดอนจนหมดมันคือตัวอะไรล่ะ? สมัยก่อนเขาคิดว่าอาจเป็นตัวอะไรสักอย่างที่เป็นบรรพบุรุษของวาฬเพชฌฆาต แต่หลักฐานล่าสุดจากงานวิจัย เขาเริ่มสงสัยว่าจริงๆ มันก็น่าจะเป็น ‘ฉลามขาว’ ที่เรารู้จักกันนี่แหละ
หลายคนคงสงสัยว่า “ฉลามขาวเนี่ยนะ?” เพราะในขณะที่เมกาโลดอนยาว 20 เมตร ฉลามขาวที่โตจนยาว 5 เมตรนี่ก็ยากแล้ว เพราะปกติฉลามขาวมันจะยาวแค่ 3-4 เมตร หรือแค่ 1 ใน 5 ของเมกาโลดอนเท่านั้น ยังไม่ต้องพูดถึงขนาดฟัน เพราะฟันของเมกาโลดอนนั้นแม้ว่าจะหน้าตาเหมือนฟันฉลามขาวเป๊ะ แต่มันมีขนาดใหญ่กว่าเป็น 10 เท่าตัว
พูดง่ายๆ ถ้าเทียบขนาดตัวและขนาดฟัน ฉลามขาวน่าจะเป็น ‘อาหาร’ ของเมกาโลดอนมากกว่าเป็น ‘คู่แข่ง’ เสียอีก
แต่งานวิจัยล่าสุด เขาลองตรวจสอบแร่ธาตุของพวกเมกาโลดอนและฉลามขาวสมัยก่อนในพื้นที่เดียวกัน ก่อนพบว่ามันมีแร่ธาตุเดียวกันเป๊ะ ซึ่งนั่นหมายถึงอาหารการกินของสัตว์ทั้ง 2 สายพันธุ์นั้นเหมือนกัน หรือพูดง่ายๆ คือพวกมันแย่งอาหารกันเอง
พอมีข้อมูลนี้ปุ๊บ มันก็ไปบรรจบกับอีกข้อมูลว่า ฉลามขาวเวอร์ชั่นปัจจุบันที่เราเห็นมันเพิ่งโผล่มาในโลกประมาณ 3 ล้านปีก่อน ซึ่งเป็นช่วงที่เมกาโลดอนสูญพันธุ์พอดี ดังนั้นจึงสมเหตุสมผลมากที่จะสรุปว่า ฉลามขาวแย่งอาหารเมกาโลดอนกินจนสูญพันธุ์ ไม่ได้ต่างจากที่พวกเสือปัจจุบันแย่งอาหารเสือเขี้ยวดาบจนพวกมันสูญพันธุ์ไปด้วยเช่นกัน
เรื่องราวทั้งหมดก็ย้ำเตือนว่า ตัวใหญ่ที่สุดและอยู่บนสุดของห่วงโซ่อาหารไม่ใช่หลักประกันว่าจะอยู่รอดปลอดภัย เพราะวันดีคืนดีหากมีพวกสัตว์นักล่ารุ่นใหม่ที่ตัวเล็กและปราดเปรียวกว่าเกิดขึ้นมาแล้วแย่งอาหารไปจนหมด ถึงตัวใหญ่แค่ไหนก็อดตายและสูญพันธุ์ได้
อ้างอิง
- El Pais. The great white shark brought about the extinction of the gigantic megalodon. https://english.elpais.com/…/the-great-white-shark…