ตัวละครสาวสดใส “Manic Pixie Dream Girl” กับพิษร้ายที่แฝงมาในความเพ้อฝัน

จินตนาการว่าหากคุณคือพระเอกในภาพยนตร์เรื่องหนึ่ง คุณเป็นชายหนุ่มผู้เงียบขรึมอมทุกข์ ไร้ซึ่งชีวิตชีวา ชีวิตของคุณนั้นแสนน่าเบื่อ แต่แล้วจู่ๆ วันหนึ่ง หญิงสาวสวยที่ไม่มีใครเหมือนก็ปรากฏตัวขึ้นมาต่อหน้าคุณ เธอเข้าหาคุณ จูงมือคุณออกผจญภัย สอนคุณให้รู้จักการใช้ชีวิต สอนให้คุณเห็นคุณค่าของชีวิตและอื่นๆ อีกมากมาย เธอคอยเติมเต็มและ “รักษา” คุณที่เซื่องซึมและหม่นหมองให้สดใส นับตั้งแต่เธอเดินเข้ามาชีวิตของคุณก็เปลี่ยนไปตลอดกาล

หญิงสาวคนนี้ก็คือ Manic Pixie Dream Girl ของคุณนั่นเอง

ย้อนไปในปี ค.ศ. 2007 นักวิจารณ์ Nathan Rabin นิยามถึงสิ่งที่เรียกว่า “Manic Pixie Dream Girl” หรือ “MPDG” เป็นครั้งแรก โดยเขาได้ให้คำนิยามว่า ตัวละครหญิงประเภทนี้เปรียบเสมือน “หญิงสาวในฝัน” ที่เกิดขึ้นในจินตนาการเพ้อฝันของนักเขียนบทหนุ่มเจ้าอารมณ์ทั้งหลายที่อยากได้สาวสวยมาเคียงข้างและพาก้าวผ่านชีวิตอันแสนน่าเบื่อ

สาวในฝันนั้นมีชีวิตชีวาสดใสสมบูรณ์แบบ เธอติดจะบ๊องหน่อยๆ มีความพิเศษ น่ารักไม่เหมือนใคร เธอเข้ามาสร้างสีสันให้กับชีวิตของตัวเอกชายและสอนให้เติบโต เรียนรู้และโอบกอดความสวยงามของชีวิต เป็นเหมือนนางฟ้าพิกซี่ตัวน้อยที่เข้ามาร่ายมนตร์เปลี่ยนชีวิตให้กับตัวละครเอก

ตัวละครแบบ MPDG นั้นปรากฏในสื่อต่างๆ มากมาย ทั้งภาพยนตร์หรือแอนิเมชัน ยกตัวอย่างเช่น Elizabeth จากภาพยนตร์เรื่อง Elizabethtown หรือ Stargirl Caraway จากหนังเรื่อง Stargirl ของ Disney+

MPDG อาจดูเหมือนตัวละครในฝันตัวหนึ่ง แต่ความจริงเธอคือตัวละครที่เขียนออกให้มีหน้าที่ “อยู่เพื่อตัวเอกชาย” เท่านั้น เธอถูกมองผ่านมุมมองของตัวเอกชาย ซึ่งนั่นทำให้เธอเป็นตัวละครที่มีเพียงด้านเดียว อาจจะพูดได้ว่าเป็นตัวละครหญิงที่ถูกเขียนขึ้นมาอย่าง ‘มักง่าย’ เพื่อเป็น plot device ของเรื่องเลยก็ว่าได้ เธอไม่มีความซับซ้อนลึกซึ้งในตัวเองและเราจะได้เห็นแค่เพียงความน่ารักและความสดใสของเธอเท่านั้น

พูดง่ายๆ เธอเป็นตัวละครเพ้อๆ ที่เหมือนกับ “นางฟ้า” หรือ “เวทมนตร์” ในสายตาตัวละครเอกเท่านั้นเอง

และนั่นคือประเด็น เพราะ MPDG ได้สร้างความคาดหวังแบบผิดๆ ต่อผู้หญิง โดยลดค่าของผู้หญิงให้เหลือเพียงแค่ความน่ารักสดใส น่ารัก แบบเพ้อๆ ตามในภาพยนตร์ โดยไม่มีความคิดความอ่าน หรือความซับซ้อนในตัวเอง และสร้างภาพให้ผู้หญิงเป็นเพียงแค่ “ตัวซัพพอร์ต” ในเรื่องราวที่ดำเนินโดยตัวเอกชาย และมีหน้าที่เพื่อคอยช่วยเหลือและเปลี่ยนชีวิตของตัวเอกชายเท่านั้น

มีหญิงสาวหลายคนที่ตกหลุมรักความสดใสของ MPDG และปรารถนาอยากจะเป็น MPDG ในชีวิตจริงของใครสักคน ยกตัวอย่างเช่น Penny Laurie นักเขียนชาวอังกฤษ เธอได้เขียนเล่าว่าเธอเคยพยายามที่จะเป็น MPDG ในชีวิตจริงมาก่อน และต้องแบกรับความคาดหวังว่าเธอจะต้องเป็นคนที่สดใสตลอดเวลา และต้องเก็บซ่อนอารมณ์ความรู้สึกด้านลบและด้านอื่นๆ ที่อาจจะทำลายภาพลักษณ์อันสดใสของเธอ

เธอมีความหวาดกลัวที่ว่าหากสักวันหนึ่งถ้าเธอเลิกทำตัวเป็นนางฟ้าตัวน้อย ผู้คนจะผิดหวังในตัวเธอและเธอจะไม่ได้รับความรักเหมือนเช่นที่เคยเป็น

ไม่ใช่ว่าอุตสาหกรรมภาพยนตร์จะสร้าง MPDG อย่างเดียว หลายครั้งก็มีการพยายามตีแผ่ MPDG และชี้ให้เห็นมุมมองอีกด้านหนึ่งของตัวละครประเภทนี้ เช่น ตัวละคร Clementine จากหนังเรื่อง Eternal Sunshine of The Spotless Mind ซึ่งเธอมีนิสัยและรูปลักษณ์ตรงกับ stereotype ของ MPDG แต่ในภาพยนตร์เธอได้แสดงให้เห็นชัดเจนว่า เธอไม่ได้มาเพื่อ “เติมเต็ม” ชีวิตให้กับใคร เธอเป็นเพียงสาวอมทุกข์คนหนึ่งที่ต้องการจะหาความสงบสุขในชีวิตของตัวเองเท่านั้น

สรุปแล้ว MPDG เป็นตัวละครประเภทหนึ่งที่ถูกคิดขึ้นมาจากความคาดหวังแบบผิดๆ ที่มีต่อผู้หญิง ที่ยิ่งกว่านั้นคือมันได้ส่งต่อชุดความคิดความคาดหวังแบบผิดๆ ต่อไปยังผู้ชมอีกด้วย

ข้อเท็จจริงคือมนุษย์ไม่ใช่นางฟ้าพิกซี่ จะให้สดใสร่าเริงตลอดเวลาคงเป็นไปไม่ได้ ผู้หญิงไม่ได้มีหน้าที่เพื่อคอยรักษาผู้ชายหรือเป็นตัวซัพพอร์ตในชีวิตใคร และผู้ชายเองคงไม่สามารถรอให้ MPDG ที่ไหนมาจูงมือพาเราไปออกผจญภัย แต่เราต้องเดินหน้าต่อไปด้วยตัวเอง เพราะทุกคนกำลังเป็นตัวละครเอกในชีวิตจริง

อ้างอิง

• Alyssa Maio. Manic Pixie Dream Girl — A Eulogy for a Character Trope: https://bit.ly/356Txvm
• tvtropes. Manic Pixie Dream Girl: https://bit.ly/2RGmyuF
• Amanda Marcotte. Real Life Manic Pixie Dream Girl Pens Essay, Plays Ukulele: https://bit.ly/2TUrqgu