รู้ไหม? ‘ผีเสื้อกลางคืน’ คือหนึ่งในอาหารโปรดของหมีกริซลี แต่ในหนึ่งปีจะมีโอกาสได้กินแค่เดือนเดียวเท่านั้น

กริซลีเป็นหมีตัวใหญ่ที่กินอาหารได้หลากหลาย ตั้งแต่ผลไม้อย่างลูกเบอร์รี แซลมอนในลำธาร ไปจนถึงเนื้อของกวางมูส อาหารแต่ละอย่างที่หมีกินก็มีส่วนสำคัญต่อการอยู่รอดของหมีในฤดูจำศีลที่พวกมันจะต้องสะสมพลังงานให้มากสำหรับผ่านพ้นฤดูหนาวอันเยือกเย็น ตลอดจนการใช้ชีวิตท่องป่าปีนเขาในแต่ละวัน

โดยรวมๆ แล้ว หากนับพืชทุกชนิด ผลไม้ทุกอย่าง หรือสัตว์ทุกประเภท ที่หมีกริซลีกินเข้าไปทั้งหมดก็จะพบได้ว่า หมีกริซลีกินอาหารไม่น้อยกว่า 200 ชนิด แถมกว่า 170 ชนิดเป็นพวกพืชเสียมากกว่า เพียงแต่ปริมาณการกินอาจจะน้อยกว่าเนื้อสัตว์ที่ให้พลังงานมากกว่า

แต่หนึ่งในเมนูโปรดของพวกหมีที่ไม่ค่อยมีใครสนใจหรือศึกษาเท่าไหร่ กลับพบว่า ‘ผีเสื้อกลางคืน’ ก็เป็นอาหารอีกอย่างที่พวกหมีชอบกินกันอย่างออกรสออกชาติ แถมกินทีก็กินกันคราวละมากๆ ประมาณคร่าวๆ ก็คาดว่าในวันๆ หนึ่งหมีกริซลีน่าจะกินไปไม่น้อยทีเดียว  

ซึ่งก็คงไม่แปลกอะไรเมื่อเทียบเคียงขนาดตัวของหมีกับผีเสื้อกลางคืน (แม้จะเป็นผีเสื้อขนาดใหญ่ก็เถอะ) หากหมีตัวหนึ่งจะกินผีเสื้อกันอย่างมากมาย ประหนึ่งการกินบุฟเฟต์ เนื่องจากผีเสื้อกลางคืนแต่ละกรัมให้พลังงานประมาณ 8 แคลอรี ขณะที่หมีบางตัวต้องการพลังงานมากถึง 40,000 แคลอรีต่อวัน

โดยในปีๆ หนึ่งหมีกริซลีจะได้ลิ้มรสชาติหมีเสื้อกลางคืน (นักวิทย์เปรียบว่าเป็นเหมือน ‘เนย’ ของหมี) กันแค่ในเดือนกรกฎาคมเพียงเดือนเดียว ซึ่งเป็นช่วงที่ผีเสื้อกลางคืนบินอพยพจากที่หนึ่งขึ้นไปตอนเหนือ แต่ก็มาพบหมีกริซลีระหว่างเส้นทางหากินพอดี 

ส่วนวิธีการกินก็ขอให้ลบภาพหมียืนรอกระโดดงับแซลมอนกลางลำธารออกไปก่อน คือไม่ใช่ว่าหมียืนรอให้ผีเสื้อบินมาเข้าปาก แต่เป็นการหยิบจับเอาผีเสื้อที่พักหลบนอนอยู่ตามก้อนหิน ก่อนจะหยิบหินทั้งก้อนขึ้นมากวาดผีเสื้อผู้โชคร้ายเข้าปากไปอย่างเอร็ดอร่อย

นักวิทยาศาสตร์ที่ทำการศึกษาเรื่องนี้อธิบายว่า ผีเสื้อกลางคืนอาจเป็นแหล่งอาหารที่สำคัญของหมีในอนาคต เนื่องจากสภาวะโลกเดือดทำให้แหล่งอาหารอื่นๆ ของหมี อย่างพวกถั่วไพน์หรือปลาเทราต์ลดจำนวนลง แต่สำหรับบรรดาผีเสื้อ จำนวนประชากรของพวกมันยังคงมีเสถียรภาพอยู่มาก ในทุกๆ ฤดูร้อนที่มันเริ่มบินอพยพมาเข้าปากหมี ประมาณกันว่ามีอยู่ในหลักร้อยล้านตัวอย่างสม่ำเสมอ

แต่อนาคตอะไรๆ ก็อาจไม่แน่นอนเสมอไป หากมีการเปลี่ยนแปลงที่ดินเพื่อทำการเกษตรมากเกินไป มีการใช้สารเคมี ยาฆ่าแมลงเพิ่มมากขึ้น จำนวนผีเสื้อกลางคืนอาหารของหมีก็อาจลดลงตามไปด้วยก็ได้

ถึงตรงนี้ ก็จะเห็นความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตสองชนิด ที่ชนิดหนึ่งมีความสำคัญต่ออีกชนิดหนึ่งเป็นอย่างมาก ปัจจุบันหมีกริซลีเป็นสัตว์ที่ได้รับการคุ้มครองอย่างเต็มตัว คราวนี้ก็มาถึงคราต้องคุ้มครองผีเสื้อกลางคืนกันต่ออีกชนิดแล้วล่ะ

อ้างอิง

• ‘Like butter for bears’: the grizzlies who dine on 40,000 moths a day https://shorturl.asia/XE078 
• Dietary breadth of grizzly bears in the Greater Yellowstone Ecosystem https://shorturl.asia/8qAFb