ถ้าในสมัยเด็กๆ เวลาพูดถึงไก่ทอด เราคงนึกถึง KFC ไก่ทอดหาดใหญ่ อะไรพวกนี้ แต่พอมาปัจจุบันนี้ เวลาพูดถึงไก่ทอด หลายๆ คนอาจนึกถึง ไก่ทอดเกาหลี ที่ทุกวันนี้แม้แต่ในห้างสรรพสินค้าต่างๆ ก็เต็มไปด้วยแฟรนไชส์ของร้าน “ไก่ทอดเกาหลี” เต็มไปหมด
แฟรนไชส์ไก่ทอดเกาหลี | 10mag.com
มีใครงงบ้างครับตอนเกิดปรากฏการณ์นี้? เพราะอย่างน้อยๆ ดั้งเดิม ถึงคนไทยจะไม่ค่อยคุ้นเคยกับอาหารเกาหลีเลย เวลานึกถึงอาหารเกาหลีก็คงไม่มีใครนึกถึงไก่ทอด ก็คงจะนึกถึงกิมจิบ้าง หมูย่างเกาหลีบ้าง ในสมัยก่อนไม่มีใครนึกถึงไก่ทอดแน่ๆ และอยู่ดีๆ บ้านเรามีร้านไก่ทอดเกาหลีมาเปิดเต็มไปหมดก็ย่อมเป็นงงเป็นธรรมดา
ในความเป็นจริง คนเกาหลีปัจจุบันชอบกินไก่ทอดมาก เรียกได้ว่าแผงร้านไก่ทอดข้างถนนในกรุงโซลนี่เป็นที่สังสรรค์หลังเลิกงานที่ราคาเป็นมิตรของคนเกาหลีแบบเดียวกับที่ชาวไทยเลิกงานแล้วไปนั่งร้านลาบร้านส้มตำกันเลยทีเดียว ซึ่งร้านเหล่านี้ก็จะมีเมนูชื่อ Chimaek ซึ่งก็คือไก่ทอดที่เสิร์ฟพร้อมกับเบียร์เป็นเมนูพื้นฐานที่มีน่าจะทุกร้าน เพราะคนนิยมสั่งกัน (ชื่อนี้คือการเอาคำว่า Chikin ที่แปลว่าไก่ กับ Maekju ที่แปลว่าเบียร์ มาผสมกัน)
Chimaek | wikipedia.org
อย่างไรก็ดี ถ้าย้อนกลับไปดูในประวัติศาสตร์ คนเกาหลีไม่ใช่คนที่มีประวัติศาสตร์การกินไก่ทอดยาวนานเลย เรียกได้ว่าเพิ่งเริ่มกินกันมาไม่กี่สิบปี ซึ่งเรื่องราวเป็นอย่างไร เรามาลองดูกันครับ
ถ้าใครคุ้นเคยอาหารเกาหลีแบบดั้งเดิม (ไม่ว่าจะจากซีรีส์ย้อนยุคหรือจากประสบการณ์การกิน) เราก็จะพบว่าอาหารเกาหลีส่วนใหญ่จะเป็นอาหารแบบต้ม ทอดนี่ไม่มีให้เห็น ซึ่งความจริงก็ไม่ได้ต่างจากนั้นเท่าไร และดั้งเดิม เมนูไก่พื้นฐานของคนเกาหลีนั้นก็คือการเอาไปต้มหรือทำเป็นอาหารที่เรียกว่า Baeksuk (ซึ่งไม่จำเป็นต้องทำด้วยไก่ ทำด้วยเนื้อสัตว์ได้หลายอย่าง) และก็ไม่ต้องพูดว่านี่ก็ไม่ใช่อาหารที่คนทั่วไปได้กินเป็นปกติแน่ๆ เพราะเกาหลีสมัยก่อนยากจนมาก คนทั่วไปไม่ได้มีโอกาสกินเนื้อสัตว์แน่ๆ วันๆ กินแต่ผัก (นี่เลยทำให้พวก “กิมจิ” ของเกาหลีมีความหลากหลายสุดๆ)
เรียกได้ว่าเมื่อ 70-80 ปีที่แล้ว นอกจากคนทั่วๆ ไปในเกาหลีคงไม่มีโอกาสได้กินเนื้อไก่กันบ่อยๆ แล้ว สังคมเกาหลีก็ยังไม่รู้จักการเอาไก่มาทอดแน่ๆ ซึ่งก็มีการสันนิษฐานว่าคนเกาหลีน่าจะรู้จักไก่ทอดเป็นครั้งแรกในช่วงสงครามเกาหลีต้นทศวรรษ 1950 และรู้จักเพราะนี่เป็นอาหารอย่างหนึ่งที่ทหารอเมริกันกินกัน
สงครามเกาหลีต้นทศวรรษ 1950 | wikipedia.org https://th.wikipedia.org/wiki/สงครามเกาหลี#
หลังสงครามเกาหลี เกาหลีก็แบ่งเป็นเกาหลีเหนือและใต้ ซึ่งในตอนนั้นก็จนสุดๆ จนกว่าบ้านเราตอนนี้แน่ๆ
ในช่วงที่เกาหลีใต้กำลังฟื้นฟูประเทศหลังสงครามในช่วง 1960’s แน่นอนว่าข้าวยากหมากแพงสุดๆ ซึ่ง “ของดี” ในยุคนั้นที่หัวหน้าครอบครัวนานๆ จะซื้อกลับมาบ้านที่ก็คือ “ไก่ทั้งตัว” เรียกได้ว่าสำหรับคนเกาหลีใต้ยุคนั้น แค่การมีเนื้อสัตว์กินก็ถือว่าสุดยอดแล้ว เนื่องจากยุคก่อนกินกันแต่ผัก ซึ่งเนื้อสัตว์ที่ถูกที่สุดที่คนเกาหลีใต้ทั่วไปได้เริ่มกินคือไก่ นี่ทำให้คนเกาหลีใต้ทั่วไปเริ่มชอบและมีความทรงจำเกี่ยวกับ “ไก่” ในฐานะอาหารที่ดีมาตั้งแต่ตอนนั้น อย่างไรก็ดี ในยุคนั้นไก่ก็ถูกเอามาต้มแบบทั้งตัวเป็นหลัก
พอมาช่วง 1970’s เศรษฐกิจเกาหลีใต้ดีขึ้นเรื่อยๆ อย่างต่อเนื่องพร้อมๆ กับฐานะของคนในประเทศ ชนชั้นกลางที่มีกำลังจับจ่ายขยายตัวมากขึ้น เมื่อคนเริ่มมีเงินมากขึ้นพอจะกินข้าวนอกบ้านกัน มันก็เลยเกิดร้านแฟรนไชส์ไก่ทอดเกาหลีเจ้าแรกชื่อว่า Lim’s Chicken ขึ้นในปี 1977 ซึ่งผู้ก่อตั้งก็ได้ไอเดียนี้มาจากการไปเรียนต่อที่อเมริกาและได้กิน KFC โดยเขาก็เอาสูตรไก่ทอดมาปรับให้ถูกปากคนเกาหลีขึ้น เรียกได้ว่าไก่ทอดสไตล์เกาหลีที่ใส่ซอสชุ่มๆ ก็เกิดจาก Lim’s Chicken นี่แหละ
Lim’s Chicken | Lims-Chicken-USA
นี่แหละครับจุดเริ่มของ “ไก่ทอดเกาหลี” แต่นี่ก็แค่จุดเริ่มเท่านั้น
คนเกาหลีเริ่มกินไก่ทอดขึ้นเรื่อยๆ หลังจากการเปิด Lim’s Chicken และก็มีแฟรนไชส์เจ้าอื่นๆ ค่อยๆ เลียนแบบ ซึ่งสุดท้ายแม้แต่แบรนด์ไก่ทอดระดับโลกอย่าง KFC ก็เข้าไปในเกาหลีในที่สุดในปี 1984 และคนเกาหลีก็กินไก่ทอดมาเรื่อยๆ
แบรนด์ไก่ทอด KFCในเกาหลี | businessinsider.com
อย่างไรก็ดี Chimaek หรือการกินไก่ทอดคู่กับเบียร์ที่ทุกวันนี้กลายเป็นพิธีกรรมหลังเลิกงานไปแล้วสำหรับคนเกาหลีจำนวนมาก นั้นเอาจริงๆ เกิดภายหลังพวกร้านแฟรนไชส์ไก่ทอด โดยการกินคู่กันแบบนี้มันเพิ่งเกิดในปี 2002 ที่มีการจัดแข่งฟุตบอลโลกที่เกาหลีใต้ และมีการโปรโมตอย่างกว้างขวางว่าไก่ทอดต้องกินกับเบียร์ จนทำให้เกิดเมนู Chimaek ขายตามร้านในที่สุดหลังจากนั้นถึงปัจจุบัน
ทุกวันนี้ “ไก่ทอด” น่าจะเป็น “อาหารมวลชน” ของเกาหลีใต้โดยแท้จริง เพราะจากการประเมิน ในเกาหลีใต้มีร้านขายไก่ทอดทั้งหมดรวมกว่า 87,000 ร้าน ซึ่งนี่มากยิ่งกว่าสาขาของ McDonald’s ทั่วโลกซะอีกเพราะ McDonald’s มีสาขาทั่วโลกเพียงราว 38,000 สาขา (ทั้งนี้ขนาดร้านเชนที่มีสาขาทั่วโลกมากที่สุดอย่าง Subway ก็สู้ไม่ได้เช่นกัน เพราะมีแค่ 43,000 สาขา)
ไก่ทอดเกาหลีในซีรีส์ The King : The Eternal Monarch | aumjumma.com
ไก่ทอดเกาหลีในภาพยนตร์ Extreme Job | gourmetandcuisine.com
ซึ่งก็อย่างที่เรารู้กัน ทุกวันนี้ “ไก่ทอดเกาหลี” ก็กลายเป็นแขนงหนึ่งของร้านฟาสต์ฟู้ดที่ขยายไปทั่วโลกแล้ว โดยนี่ก็น่าจะเป็นอานิสงส์หนึ่งจากยุทธศาสตร์ส่งออก “วัฒนธรรม” ของรัฐบาลผ่านซีรีส์และภาพยนตร์เกาหลีในช่วงหลังๆ เพราะอย่างน้อยๆ ในบ้านเรา กลุ่มลูกค้าหลักของบรรดาร้านไก่ทอดเกาหลีก็คงจะเป็นผู้นิยมชมชอบละครเกาหลีไปจนถึง K-Pop นี่แหละ
อ้างอิง: