นักวิจัยพบกะโหลกศีรษะอายุ 270 ล้านปี หน้าตาคล้าย ‘กบเคอร์มิต’ จากการ์ตูน The Muppet ที่แสดงให้เห็นวิวัฒนาการของสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ
นักบรรพชีวินวิทยา จากพิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ธรรมชาติแห่งชาติสมิธโซเนียน ได้ค้นพบสัตว์ยุคก่อนประวัติศาสตร์ที่ไม่มีใครรู้จักมาก่อน โดยเป็นสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำอายุถึง 270 ล้านปี อีกทั้งความน่าสนใจคือ มีหน้าตาคล้าย ‘เคอร์มิต เดอะ ฟร็อก’ (Kermit the Frog) หรือ ‘กบเคอร์มิต’ จากการ์ตูนหุ่นมือชื่อดังสำหรับเด็กเล็กเรื่อง (The Muppet Show)
ซึ่งฟอสซิลกะโหลกของเคอร์มิทอปส์ถูกค้นพบครั้งแรกตั้งแต่เมื่อปี 1984 โดยขุดได้จากแถบเท็กซัส (พื้นที่ที่มักอุดมไปด้วยซากดึกดำบรรพ์) จากนั้นตามรายงานที่ตีพิมพ์ ใน Zoological Journal of the Linnean Society ถูกนำเก็บไว้ในคอลเลกชันฟอสซิลของ ‘สมิธโซเนียน’ มาเป็นระยะเวลากว่า 40 ปี
ทั้งนี้เชื่อกันว่า เคอร์มิทอปส์เป็นสัตว์นักล่าก่อนยุคไดโนเสาร์ มีถิ่นอาศัยอยู่แถบตอนล่างของเท็กซัส ในช่วงยุคเพอร์เมียนตอนต้น (เมื่อช่วง 298.9- 272.3 ล้านปีก่อน โดยกะโหลกของสัตว์ชนิดนี้มีความยาวประมาณ 2.5 เซนติเมตรกว่าๆ มีเบ้าตารูปไข่ขนาดใหญ่ แต่ด้วยสภาพภายนอกที่ถูกบดขยี้ จึงเกิดเป็นลักษณะเหมือนรอยยิ้มที่ทางทีมวิจัยกล่าวว่า “ทำให้พวกเขานึกถึงเจ้ากบเคอร์มิต” และเช่นนี้นี่เอง พวกเขาเลยมีการตั้งชื่อใหม่นี้ว่า ‘เคอร์มิทอปส์’
ทีมวิจัยเองกล่าวว่า การค้นพบสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำสายพันธุ์ใหม่ สามารถให้คำตอบว่ากบและซาลาแมนเดอร์วิวัฒนาการมาจนมีลักษณะพิเศษในปัจจุบันได้อย่างไร
อาร์จาน มานน์ (Arjan Mann) นักบรรพชีวินวิทยา จากพิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ธรรมชาติแห่งชาติสมิธโซเนียน ซึ่งเป็นหนึ่งในทีมวิจัยครั้งนี้ กล่าวว่า สิ่งหนึ่งที่เคอร์มิทอปส์แสดงให้เห็นจริงๆ ก็คือ ต้นกำเนิดของสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำยุคใหม่ มีความซับซ้อนกว่างานวิจัยบางชิ้นเล็กน้อย
“นั่นหมายความว่าผู้คนจำเป็นต้องศึกษาสิ่งเหล่านี้ต่อไป เพราะเพียงแค่ดูคอลเลกชันของพิพิธภัณฑ์ เช่นฟอสซิลนี้ก็มีศักยภาพพอที่จะเปลี่ยนความคิดของเราเกี่ยวกับสมมติฐานทางวิวัฒนาการแล้ว” อาร์จาน กล่าวเพิ่มเติม
ขณะเดียวกัน คาลวิน โซ (Calvin So) นักศึกษาระดับปริญญาเอก จากมหาวิทยาลัยจอร์จวอชิงตัน ซึ่งเป็นหนึ่งในทีมวิจัยเช่นกัน กล่าวอีกว่า เคอร์มิทอปส์ไม่ได้จัดอยู่ในประเภทที่จะเรียกว่ากบได้ เพราะสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำยุคก่อนประวัติศาสตร์ ‘ไม่ได้’ มีลักษณะและกายวิภาคเหมือนกบในปัจจุบัน
อีกทั้งอาร์จาน กล่าวเสริมว่า ตัวอย่างดังกล่าวมาจากกลุ่มเทมโนสปอนดิล ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นบรรพบุรุษที่พบได้บ่อยที่สุดในกลุ่มลิสซัมฟิเบียนทั้งหมด ที่รวมไปถึงกบ ซาลาแมนเดอร์ และซีซิเลียน
นอกจากนี้ นักวิจัยยังพบคุณลักษณะหลายประการที่สัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำโบราณมีร่วมกับญาติของมันในยุคปัจจุบัน รวมถึงตำแหน่งแก้วหูที่ด้านหลังกะโหลกศีรษะ รวมถึงช่องเล็กๆ ระหว่างรูจมูกที่สร้างเมือกเหนียว เพื่อช่วยให้กบจับเหยื่อ แม้กระทั่งหลักฐานของฟันสองซี่ ที่เป็นเอกลักษณ์ของสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ และพบได้ในสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำยุคปัจจุบันเป็นส่วนใหญ่
อย่างไรก็ดี การมีอยู่ของฟันและลักษณะเฉพาะอื่นๆ ที่สายพันธุ์ก่อนประวัติศาสตร์และปัจจุบันมีจุดร่วมกัน ช่วยให้ทีมวิจัยเข้าใจได้ดีขึ้นเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงทางวิวัฒนาการของสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำที่ต้องเผชิญ เพื่อให้ได้ลักษณะเฉพาะของพวกมัน
ทว่าเคอร์มิทอปส์มีคุณสมบัติหลายอย่างที่ ‘แตกต่าง’ จากกบในยุคสมัยใหม่ กะโหลกศีรษะที่แข็งแกร่งของสัตว์ชนิดนี้ มีกระดูกและองค์ประกอบเพิ่มเติมที่อาจหายไปพร้อมกับวิวัฒนาการ และจมูกที่ยาวของมันจับคู่กับบริเวณสั้นๆ ของกะโหลกศีรษะด้านหลังดวงตา ถือเป็นลักษณะเฉพาะของสายพันธุ์นี้ ซึ่งมีแนวโน้มมากที่สุดที่จะช่วยในการจับแมลง
สุดท้าย มาร์ก โจนส์ (Marc Jones) ผู้ดูแลสัตว์เลื้อยคลานฟอสซิล จากพิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ธรรมชาติลอนดอน ซึ่งไม่เกี่ยวข้องกับงานวิจัยข้างต้น กล่าวว่า ลักษณะของฟอสซิลนับเป็นการผสมผสานระหว่างลักษณะสมัยใหม่กับก่อนประวัติศาสตร์ จึงพอจะตอกย้ำข้อเสนอแนะก่อนหน้านี้ที่ว่า “วิวัฒนาการของสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ มีความซับซ้อนอย่างมาก”
ยิ่งถ้าหากพิจารณาถึงฟอสซิลสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำโบราณอันเป็นสิ่งที่หาได้ยาก เนื่องจากสาเหตุมาจากขนาดที่เล็ก และองค์ประกอบของกระดูกที่ละเอียดอ่อน ซึ่งทำให้ยากต่อการอนุรักษ์ และการค้นหา
อย่างไรก็ตาม การศึกษากะโหลกที่มีลักษณะคล้ายกบเคอร์มิตครั้งนี้ นับเป็นส่วนเล็กๆ ส่วนหนึ่งที่สามารถช่วยไขปริศนาวิวัฒนาการของสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ หรืออธิบายได้ว่าทำไมสัตว์บางชนิดในปัจจุบันถึงมีขนาดเล็กลงนั่นเอง
อ้างอิง
- cnn. Researchers found a tiny skull with wide eyes and a cartoonish grin. It could help solve an evolutionary puzzle. https://tinyurl.com/vzat639p