‘โลมาอิรวดี’ เหลือเพียง 14 ตัว เสี่ยงสูญพันธุ์จากทะเลสาบสงขลาในอีก 10 ปี
สถานะของ ‘โลมาอิรวดี’ ดูไม่ค่อยสู้ดีนัก โดยเฉพาะในแหล่งน้ำจืดไทยที่ตอนนี้เหลือเพียง 14 ตัว ในทะเลสาบสงขลา เรียกได้ว่าเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์อย่างยิ่ง
รายงานจาก ดร.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ ผู้เชี่ยวชาญด้านนิเวศทางทะเล อธิบายว่า “ทะเลสาบสงขลาคือสถานที่แห่งแรกในโลกที่โลมาอิรวดีในน้ำจืดจะสูญพันธุ์” เนื่องจากตลอด 30 ปีที่ผ่านมา จำนวนโลมากลุ่มนี้มีแต่จะลดลงเรื่อยๆ
Irrawaddy Dolphin l inaturalist.org
ตามข้อมูลของศูนย์วิจัยทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง ระบุว่า ตั้งแต่เดือนเมษายน พ.ศ. 2549 ถึงเดือนมีนาคม พ.ศ. 2565 พบโลมาอิรวดีเกยตื้นตายทั้งหมด 94 ตัว
.
สาเหตุหลักที่ทำให้โลมาหน้ายิ้ม …ยิ้มไม่ออก มาจากการทำประมงเป็นสาเหตุหลัก เกินกว่าครึ่งตายเพราะติดเครื่องมือประมง เช่น อวน ในฐานะสิ่งแปลกปลอมใหม่ที่พวกมันไม่เคยรู้จักมาก่อน และไม่รู้ว่าจะเอาตัวรอดจากสิ่งนี้ได้อย่างไร ขณะที่การจับปลาจำนวนมากยังทำให้สัตว์น้ำที่เป็นอาหารของโลมาลดลงตามไปด้วย
.
เมื่อโลมาลดจำนวนลงทุกปี ย่อมส่งผลต่อสุขภาพจากการผสมพันธุ์กันในวงจำกัด ทำให้เกิดภาวะเลือดชิด ร่างกายอ่อนแอ เจ็บป่วย เสียชีวิตง่ายขึ้น รวมถึงสาเหตุอื่นๆ เช่น อุบัติเหตุจากการชนเรือ (ถูกใบพัดเรือ) และตะกอนที่ไหลลงทะเลสาบจากการเปิดหน้าดินจนทำให้ที่อยู่อาศัยตื้นเขินเกินไป
ดร.ธรณ์ คาดการณ์ว่า หากอัตราการตายยังเฉลี่ยที่ 4-5 ตัว อนาคตของสายพันธุ์นี้คงไม่พ้นจบที่การสูญพันธุ์ หรือหากตายเฉลี่ยปีละ 2 ตัว ก็อาจสูญพันธุ์ในอีก 10-15 ปีข้างหน้าอยู่ดี
โลมาอิรวดีเป็นสัตว์ที่ให้กำเนิดลูกคราวละตัว ใช้เวลาตั้งท้องนาน 9 เดือนเท่ากับมนุษย์ โอกาสเพิ่มจำนวนประชากรจึงต้องจำกัดการตายของโลมาให้เหลือต่ำสุดเพียงปีละตัวจึงยังพอมีหวังอยู่บ้าง
ก่อนหน้านี้เคยมีการเสนอให้ยกระดับสถานะการอนุรักษ์ของโลมาอิรวดีเป็นสัตว์สงวน ซึ่งหมายถึงจะมีทั้งการวางแผนแม่บท เพิ่มมาตราการงานอนุรักษ์ ตลอดจนงบประมาณสำหรับการดูแลที่เพิ่มมากขึ้น แต่ยังไม่มีความเคลื่อนไหวที่เป็นรูปธรรมนัก
สำหรับสถานะของโลมาอิรวดีในแหล่งน้ำจืดทั่วโลกตอนนี้ เหลืออยู่ราว 500 ตัว นอกจากประเทศไทยแล้ว ยังพบในแม่น้ำของอินเดีย 140 ตัว อินโดนีเซีย 90 ตัว เมียนมา 80 ตัว และ กัมพูชา 90 ตัว
โลมาอิรวดี นอกจากจะอาศัยอยู่ในแม่น้ำสายใหญ่ ยังพบถิ่นอาศัยใกล้ชายฝั่งทะเลอีกหลายกลุ่ม ในประเทศไทยสามารถพบโลมาอิรวดีได้ตามแนวชายฝั่งทะเลอ่าวไทยและอันดามัน แต่ถือเป็นประชากรคนละกลุ่มกับที่อาศัยอยู่ในทะเลสาบสงขลาที่ในภาพรวมเหลืออยู่ประมาณ 100 ตัว ก็มีความเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์เช่นกัน จำเป็นต้องได้รับการคุ้มครองโดยเร่งด่วน
อ้างอิง:
- ThaiPBS, น่าห่วง 14 ตัวสุดท้าย “โลมาอิรวดี” ทะเลสาบสงขลา, https://shorturl.asia/5U8D0
- Facebook Thon Thamrongnawasawat, https://shorturl.asia/pPLMl