ถ้าหากใครชอบดูสารคดีสัตว์โลก หรืออย่างน้อยเคยเห็นตัวร้ายในการ์ตูนดิสนีย์ตอนเด็กๆ น่าจะคุ้นเคยกับ ‘ไฮยีนา’ (Hyena) สัตว์หน้าตาขี้โกง ขี้ขโมย ที่ส่งเสียงเหมือนกับเสียงหัวเราะของเด็ก
ไฮยีนา | travelfricamag.com
รู้ไหมว่า ถึงรูปร่างของมันจะเหมือนหมาป่า แต่ความจริงมันไม่ใช่หมา และยังมีเรื่องแปลกประหลาดน่าพิศวงอีกเยอะ
เรื่องแรก ไฮยีนาไม่ใช่หมา
ถึงรูปร่างหน้าตาจะใกล้เคียง แต่ไฮยีนาเป็นสัตว์ที่อยู่ในตระกูลแมวมากกว่า (แต่มันก็ไม่ใช่แมวนะ)
ไฮยีนามีวงศ์เป็นของตัวเองไม่ยุ่งไม่เกี่ยวกับใครคือ Hyaenidae ซึ่งแยกออกมาจากตระกูล Feliformia อีกที (ใกล้เคียงกับแมวในตระกูล Felidae)
วงศ์ Hyaenidae | deviantart.com
ซึ่งไฮยีนาถูกแบ่งออกเป็น 4 สายพันธุ์ มีขนาดแตกต่างกันคือ ไฮยีนาลายจุด (ตัวใหญ่และดุที่สุด) ไฮยีนาลายทาง ไฮยีนาสีน้ำตาล และอาร์ดวูล์ฟ (Aardwolf)
อาร์ดวูล์ฟ (Aardwolf) | wikipedia.org
ไฮยีนามีพื้นเพมาจากทุ่งหญ้าสะวันนาในทวีปแอฟริกา กรามของมันใหญ่และทรงพลัง มีแรงกัดมากกว่าสุนัขป่าถึง 30 เท่า วิ่งได้เร็วถึง 65 กิโลเมตรต่อชั่วโมง
สามารถฆ่าเหยื่อขนาดใหญ่ได้อย่างวิลเดอบีสต์ ม้าลาย และหมูป่าวอทธ็อก ทั้งยังเป็นนักล่าที่เฉลียวฉลาด ก้าวร้าว ในการล่าจะปฏิบัติการเป็นฝูง
วิลเดอบีสต์ | wikipedia.org
ส่วนอาหารการกิน ไฮยีนาจะกิน “แทบทุกอย่าง” ไม่ว่าเนื้อหรือซากศพ และใช้ฝูงแย่งเหยื่อจากสัตว์ล่าเนื้อชนิดอื่น
และเรื่องราวที่น่าสนใจที่สุด คือไฮยีนาเป็นสัตว์ที่ “หญิงเป็นใหญ่” อย่างแท้จริง โดยเฉพาะในไฮยีนาลายจุดที่มีขนาดใหญ่และดุร้ายที่สุด พวกมันมีตัวเมียเป็นจ่าฝูงที่คอยดูแลสมาชิกในฝูงที่อาจมีมากถึง 80 ตัว และในแต่ละฝูงก็มักจะมีตัวเมียเยอะกว่า
ความดุร้ายของไฮยีนาลายจุดตัวเมีย |thailandstack.com
ที่สำคัญคือตัวเมียมีฮอร์โมนเพศชาย (testosterone) มากกว่าตัวผู้ถึง 3 เท่า! ทำให้มันตัวใหญ่กว่า ดุร้ายกว่า และมีอวัยวะเพศที่ยื่นยาวออกมาเหมือน “จู๋” ด้วย!
นอกจากนี้ ขนาดอวัยวะเพศของตัวเมียยังสามารถบ่งบอกลำดับชั้นในสังคม ตัวที่มีอวัยวะเพศที่ขยายใหญ่ได้จนมีขนาดเท่ากับอวัยวะเพศของตัวผู้ จะสามารถเข้ากลุ่มตัวเมียได้ดี ส่วนไฮยีนาตัวเมียที่ไม่มีอวัยวะเพศผู้ จะถูกขับออกจากกลุ่ม
อวัยวะเพศของไฮยีนาลายจุดตัวเมีย | blockdit.com
อวัยวะเพศแสนพิศวงของไฮยีนาตัวเมียนั้นใกล้เคียงกับของเพศผู้ โดยมันจะขับถ่ายทางนั้น ผสมพันธุ์ทางนั้น และคลอดลูกทางนั้น แต่อวัยวะที่ไม่เหมือนใครนี้ก็สร้างปัญหาให้กับการคลอดลูกอย่างมาก
ในท้องแรกลูกไฮยีนามีโอกาสตายถึง 60% จากการขาดอากาศหายใจ เช่นเดียวกัน การคลอดก็อันตรายต่อร่างกายแม่ด้วย
ถามว่าอวัยวะเพศที่ดูเหมือน “จู๋” ของไฮยีน่าตัวเมียมาจากไหน?
หากมองในมุมวิวัฒนาการ เรายังไม่สามารถหาที่มาได้แน่ชัด นอกจากข้อเท็จจริงที่ว่า กาลครั้งหนึ่งพวกมันเคยเป็นสัตว์ที่ถูกมองว่าเป็น “กะเทย” มาก่อน
อ้างอิง:
- Live science. Facts About Hyenas. https://bit.ly/32YIJz5
- Africa geographic. The birth of hyena cubs: The good, the bad and the gory. https://bit.ly/2FZhZpf
- เขาเขียว. ไฮยีน่าลายจุด/Spotted Hyaena (Crocuta crocuta). https://bit.ly/3csMPCw