นี่อาจเป็นเรื่องที่เหมือนภาพยนตร์เข้าไปทุกที เมื่อล่าสุดกระทรวงอุตสาหกรรมและเทคโนโลยีข้อมูลสารสนเทศของจีน เพิ่งออกไกด์ไลน์ 9 หน้า ที่ระบุการวางแผนจะสร้างหุ่นยนต์รูปแบบคนเป็นกองทัพให้ได้ภายในสิ้นปี 2025 และหวังให้หุ่นยนต์พวกนี้เป็นพลังหลักในการขับเคลื่อนความเติบโตทางเศรษฐกิจในปี 2027 โดยทางกระทรวงย้ำว่า อยากให้ภาคเอกชนเน้นการพัฒนา ‘สมอง’ และ ‘แขนขา’ ของหุ่นยนต์พวกนี้เป็นพิเศษ
นี่อาจฟังดูเหลือเชื่อมาก แต่รัฐบาลจีนไม่ได้ประกาศเล่นๆ มันมีเหตุผลให้น่าเชื่อถืออยู่
ประการแรกคือ ขณะที่ทั่วโลกกำลังพัฒนาเทคโนโลยี AI กันอย่างบ้าคลั่ง แต่เราจะแทบไม่เห็นจีนในภาพนี้เลย เหตุผลส่วนหนึ่งก็คือจีนมีระเบียบต่างๆ มากมายทำให้นักพัฒนาลำบาก (จีนเป็นชาติแรกที่ออกข้อกำหนดในการพัฒนา AI และข้อกำหนดสำคัญคือว่า ‘ห้ามขัดกับค่านิยมสังคมนิยม’) จึงต้องไปพัฒนาด้านอื่นแทน
ประการต่อมาคือ ฝั่งอเมริกามีการคว่ำบาตรการส่องออก ‘ชิป’ ไปยังจีน และ ‘ชิป’ พวกนี้คือส่วนประกอบสำคัญของการพัฒนา AI นี่เลยทำให้จีนต้องหันมาพัฒนาเทคโนโลยีฮาร์ดแวร์ AI เอง ในขณะที่ที่อื่นในโลกลงไปลุยซอฟต์แวร์กันแล้ว
ด้วยการ ‘สะดุด’ ดังนี้ จีนเลย ‘มองข้ามช็อต’ ว่า ตนน่าจะต้องกระโดดก้าวข้ามไปพัฒนาเทคโนโลยีอื่น และเทคโนโลยีที่ว่านั้นก็คือ ‘หุ่นยนต์รูปแบบคน’ (Humanoid robot) ซึ่งเป็นเทคโนโลยีที่คนประเมินว่ายังไงก็จะต้องถูกพัฒนามาในทศวรรษนี้แน่ๆ
ซึ่งที่ทางการจีนประกาศมา ก็ดูจะเข้าใจข้อจำกัดของเทคโนโลยีนี้ดี และไปเน้นพัฒนาในส่วนที่มันยังขาด (เช่น สมองและแขนขา)
อีกเหตุผลหนึ่งคือ จีนเป็นประเทศที่เผชิญหน้ากับปัญหา ‘ประชากรลดลง’ เรียบร้อยแล้ว และนี่คือสัญญาณที่สำคัญมากว่าสังคมจีนเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างสมบูรณ์ ซึ่งภาวะแบบนี้ในระยะยาวจะทำให้แรงงานขาดแคลน มันจึงสมเหตุสมผลมากที่จะ ‘สร้างหุ่นยนต์มาทดแทนแรงงาน’ ดังที่ญี่ปุ่นทำมาแล้ว และทางการจีนก็ระบุชัดเจนว่าหุ่นยนต์จะมีหน้าที่แบบนี้ ในการ ‘ขับเคลื่อนเศรษฐกิจ’ ภายในปี 2027
และนี่เอง เราอาจคาดหวังว่าจริงๆ แล้วการสร้างหุ่นยนต์ระดับ ‘เป็นกองทัพ’ ในจีนนั้นเขาไม่ได้คาดหวังว่าจะสร้างมาใช้ในทาง ‘การทหาร’ เป็นหลักแบบที่ฝั่งอเมริกาพัฒนา แต่น่าจะเอามามีบทบาททางเศรษฐกิจเป็นหลัก โดยอาจมีบทบาทรองในการมาแทนเจ้าหน้าที่รัฐเช่นเป็นตำรวจและนักดับเพลิงบ้างเท่านั้น
อย่างไรก็ดี นี่คือสิ่งที่เราต้องดูกันต่อไป และถ้ามีความคืบหน้าใดๆ เราคงได้เห็นกันแน่ๆ เพราะจีนคือชาติหนึ่งที่ไม่เคยปิดบังความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีของตัวเอง หรือพูดง่ายๆ คือ ถ้าจีนพัฒนาหุ่นยนต์ต้นแบบเจ๋งๆ ออกมาได้ เขาเอาออกมาโชว์แน่นอน
อ้างอิง
- SCMP. China says humanoid robots are new engine of growth, pushes for mass production by 2025 and world leadership by 2027. https://www.scmp.com/news/china/politics/article/3240259/china-says-humanoid-robots-are-new-engine-growth-pushes-mass-production-2025-and-world-leadership
- Futurism. CHINESE GOVERNMENT WANTS MASS PRODUCTION OF HUMANOID ROBOTS BY 2025. https://futurism.com/the-byte/china-humanoid-robots-mass-production-2025