3 Min

ทำไมมนุษย์ถึงเป็นสัตว์เจี๊ยวใหญ่ ไข่เล็ก?

3 Min
1709 Views
11 Jul 2022

ทุกวันนี้ถ้าเชื่อวิทยาศาสตร์ เราก็คงจะยอมรับร่วมกันว่ามนุษย์วิวัฒนาการมาจากลิง ซึ่งความแตกต่างของมนุษย์กับลิงนั้นก็มีมากมาย เราถึงเป็นมนุษย์อย่างทุกวันนี้ และความแตกต่างหนึ่งที่เราจะหยิบมาคุยกันในที่นี้ก็คือความแตกต่างของอวัยวะเพศผู้

ถ้าเทียบมนุษย์กับลิงต่างๆ เราจะพบว่า เราก็มีลูกอัณฑะหรือไข่ที่เล็กมาก เล็กกว่าลิงชิมแพนซีที่ตัวเล็กกว่าเราอีก ในขณะเดียวกัน เราจะพบว่ามนุษย์เป็นสัตว์ที่เจี๊ยวใหญ่มาก เราเจี๊ยวใหญ่กว่าลิงกอริลลาที่ตัวใหญ่กว่าเราอีก

ทำไมถึงเป็นแบบนี้? มันมีเหตุผลทางวิวัฒนาการของมัน เราลองมาดูกัน

ประเด็นแรก ขนาดของไข่ มนุษย์เป็นสัตว์ที่ไม่มีศักยภาพในการหลั่งอสุจิได้มากมาย เรียกว่าวันหนึ่งหลั่ง 2 ครั้งก็จะหมดตัวแล้ว ซึ่งนี่คนละเรื่องกับสัตว์ไข่ใหญ่อย่างลิงชิมแพนซี ที่ในวันหนึ่งสามารถหลังได้มากกว่านั้นมาก ในทางตรงกันข้าม กอริลลานั้นมีไข่ขนาดพอๆ กับมนุษย์ และหลั่งอสุจิต่อวันได้ใกล้เคียงกัน

นักชีววิทยาวิวัฒนาการตีความว่า เนื่องจากสังคมชิมแพนซีเป็นสังคมหลายผัวหลายเมีย หรือพูดง่ายๆ คือมันไม่มีผัวมีเมียกันแน่นอน ในสังคมแบบนี้ ชิมแพนซีตัวผู้ที่จะสามารถส่งทอดพันธุกรรมสู่ลูกรุ่นต่อไปได้ จำเป็นต้องร่วมเพศวันละมากครั้งเพื่อให้เกิดการปฏิสนธิ ดังนั้นมันเลยต้องมีอัณฑะหรือไข่ที่ใหญ่เพื่อให้เก็บน้ำอสุจิได้จำนวนมากๆ 

พูดง่ายๆ คือ ถ้าน้ำอสุจิไม่เยอะ โอกาสมีลูกก็น้อย และในทางวิวัฒนาการลิงชิมแพนซีไข่เล็กๆ ก็ไม่สามารถสืบต่อสายพันธุ์ได้ ที่สืบทอดพันธุกรรมมาได้มีแต่พวกไข่ใหญ่ ภายหลังชิมแพนซีเลยไข่ใหญ่กันหมด

ที่นี้มาดูกอริลลา ซึ่งเป็นลิงที่ตัวใหญ่มากๆ แต่ไข่เล็ก นักชีววิทยาวิวัฒนาการอธิบายว่า ที่กอริลลาไข่เล็กได้ เพราะสังคมกอริลลาเป็นสังคมแบบผัวเดียวหลายเมีย หรือพูดง่ายๆ คืออยู่กันเป็นฮาเร็ม ตัวผู้ตัวเดียว ตัวเมียเต็มไปหมด และสังคมแบบนี้ มันไม่มีความจำเป็นต้องเก็บน้ำอสุจิเพื่อร่วมเพศมากมาย เพราะยังไงก็สืบพันธุ์ได้ ไม่ต้องไปแย่งกับตัวผู้ตัวอื่น ดังนั้นกอริลลาจึงไม่มีการวิวัฒนาการไข่ให้ใหญ่ขึ้น

ก็คือ การที่มนุษย์มีไข่เล็กแบบกอริลลาเป็นหลักฐานเชิงวิวัฒนาการว่ามนุษย์เพศผู้ไม่มีความจำเป็นจะต้องไปแย่งมนุษย์เพศเมียกับมนุษย์เพศผู้อื่นๆ เพื่อจะสืบพันธุ์ และนี่คือหนึ่งในคำอธิบายว่า สังคมเมียเดียวหลายผัวนั้นปรากฏน้อยมากๆ ในบรรดาสังคมมนุษย์ตั้งแต่อดีตจนปัจจุบัน

แล้วทำไมมนุษย์ถึงเจี๊ยวใหญ่ล่ะถ้าเทียบกับลิงจำนวนมาก? 

มันก็มีคำอธิบายเช่นกันว่า เนื่องจากมนุษย์เป็นลิงยืนกระดูกสันหลังตรง มันเลยทำให้สามารถมองเห็นอวัยวะเพศได้เด่นชัดในท่ายืนเมื่อเทียบกับสัตว์อื่นๆ ดังนั้นมนุษย์เพศผู้มันเลยต้องวิวัฒนาการเจี๊ยวมาให้ใหญ่ เพื่อให้มนุษย์เพศเมียเห็นชัดๆ ได้ว่านี่คือมนุษย์เพศผู้จากท่ายืน

คำอธิบายนี้มีนัยว่า มนุษย์เพศเมียต้องมีสิทธิ์เลือกมนุษย์เพศผู้ที่หลากหลายเพื่อจะเอามาทำผัว และในกระบวนการวิวัฒนาการมนุษย์ที่ถูกเลือกมาทำผัวก็คือ มนุษย์ที่มีเจี๊ยวที่เห็นได้เด่นชัดนั่นเอง ซึ่งผ่านมาหลายรุ่นมันก็ทำให้มนุษย์เป็นสัตว์ที่เจี๊ยวมีความเด่นชัดกว่าลิงชนิดอื่นๆ ที่ไม่ต้องโชว์เจี๊ยวเพื่อหาเมียเหมือนมนุษย์

หรือพูดง่ายๆ คือ มนุษย์เพศผู้มีเจี๊ยวใหญ่เด่นชัด เพราะพวกที่เจี๊ยวเล็กจนมนุษย์เพศเมียมองไม่เห็นนั้นไม่สามารถจะหาเมียได้นั่นเอง

แต่มันก็มีอีกคำอธิบายว่า ที่มนุษย์เจี๊ยวใหญ่ ก็เพราะมนุษย์เป็นสัตว์ที่สมองใหญ่ ดังนั้นตัวอ่อนมนุษย์จึงต้องหัวโต มันเลยทำให้มดลูกตั้งอยู่ลึกเพื่อให้ตัวอ่อนมนุษย์มีพื้นที่ในการเติบโตในครรภ์ ดังนั้นเมื่อมนุษย์เพศเมียวิวัฒนาการให้มดลูกอยู่ลึกขึ้นเพื่อให้ตัวอ่อนมีพื้นที่ในการเติบโตมากขึ้น มนุษย์เพศผู้ก็เลยต้องวิวัฒนาการเจี๊ยวให้ยาวขึ้นตาม เพื่อจะสอดใส่เข้าไปและฉีดน้ำอสุจิให้ถึงมดลูกให้เกิดการปฏิสนธิ

ซึ่งถ้ารวมสองคำอธิบายนี้มา เราก็จะพบว่าที่มนุษย์เจี๊ยวใหญ่ถ้าเทียบกับลิงจำนวนมากก็เพราะถ้าเจี๊ยวเล็กเกิน นอกจากมนุษย์เพศเมียจะไม่เหลียวแลไม่พอ มันยังไม่สามารถจะมีลูกได้อีกด้วย

มาถึงตรงนี้ เราก็คงจะเห็นกันว่าขนาดของทั้งเจี๊ยวและไข่ของมนุษย์นั้น เกิดจากวิวัฒนาการที่เฉพาะทั้งในเชิงสังคมและเชิงสรีระ ซึ่งนำมาสู่เราๆ จนทุกวันนี้

อย่างไรก็ดี สิ่งที่ต้องไม่ลืมก็คือ ทฤษฎีเกี่ยวกับวิวัฒนาการของสิ่งเหล่านี้ ก็เป็นเพียงทฤษฎีที่เกิดขึ้นภายใต้หลักฐานที่มีเท่านั้น มันก็ไม่ได้ต่างจากข้อถกเถียงอื่นๆ ในเชิงวิวัฒนาการอีกสารพัดที่ถ้ามีหลักฐานใหม่ๆ ขึ้นมา คำอธิบายก็อาจเปลี่ยนไปได้เสมอ เพราะสุดท้ายแล้ว นี่คือกระบวนการที่ใช้เวลาเป็นแสนเป็นล้านปีอย่างค่อยเป็นค่อยไป และเราไม่ได้มีหลักฐานละเอียดขนาดจะบอกได้เป๊ะๆ ว่าอะไรเกิดขึ้นเมื่อไร เราเห็นแค่การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นไปแล้ว และหาคำอธิบายมาเพื่ออธิบายความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นตามหลักฐานที่มีอยู่เท่านั้นเอง

อ้างอิง