2 Min

หนังผี-เรื่องสยอง-ภาพหลอน ทำไมถึงดึงดูดใจคนบางกลุ่ม?

2 Min
1176 Views
30 Jan 2023

สำหรับบางคน การดูหนังผี ฟังเรื่องสยองขวัญ และเสพงานศิลปะที่ดูหลอนๆ คือความบันเทิงใจที่ทำให้ลุ่มหลงถึงขั้นเสพติดได้ ทำให้มีงานศึกษาวิจัยเหตุผลทางจิตวิทยา (และทางวิทยาศาสตร์) เพื่อทำความเข้าใจคนกลุ่มนี้ให้มากขึ้น

ยกตัวอย่าง Harvard Business Review หรือ HBR ได้เผยแพร่แบบสำรวจความเห็นของคนชอบดูหนังสยองในหลายประเทศ และมีข้อสังเกตที่น่าสนใจ ซึ่งบ่งชี้ว่า คนที่ชอบดูหนังประเภทนี้ไม่ใช่พวกหมกมุ่นกับความรุนแรงหรือคนที่ป่วยทางจิตอย่างที่อาจมีหลายคนสงสัย และข้อมูลที่ได้จากการสำรวจก็บ่งชี้ไปในทางตรงกันข้ามด้วยซ้ำ

HBR ได้สำรวจข้อมูล Box Office ของหนังแนวสยองขวัญที่ออกฉายใน 82 ประเทศเมื่อปี 2021 ซึ่งรวมทั้งหนังผีที่ดูหลอนๆ หนังซอมบี้ที่มีภาพความบิดเบี้ยวหรือผิดปกติของร่างกาย ไปจนถึงหนังไล่ล่าที่เต็มไปด้วยฉากเสียเลือดเสียเนื้อ พบว่าหนังแนวนี้ทำรายได้ดีกว่าในประเทศพัฒนาแล้วหรือประเทศที่ GDP หรือผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศอยู่ในระดับสูงขณะที่คนดูหนังแนวนี้ในกลุ่มประเทศที่ GDP ต่ำหรืออยู่ในระดับปานกลางมีจำนวนน้อยกว่า

ข้อมูลดังกล่าวบวกกับเหตุผลของคนดูหนังสยองขวัญ ทำให้มีการประเมินว่าคนในประเทศพัฒนาแล้วจะมีความรู้สึกปลอดภัยในชีวิตสูงกว่าคนในประเทศกำลังพัฒนา และคนดูหนังสยองขวัญสั่นประสาทซึ่งอยู่ในประเทศ GDP สูงบอกว่าตัวเองรู้สึกพึงพอใจ/สนุกสนานกับหนังแนวนี้

ประเด็นสำคัญอีกอย่างที่ HBR ตั้งข้อสังเกตคือคนที่อยู่ในกลุ่มประเทศพัฒนาแล้วจะไม่รู้สึกวิตกกังวลกับฉากหลอนๆหรือฉากสยองขวัญหรือแม้แต่เหตุการณ์ไล่ล่าเพราะคนส่วนใหญ่มีความรู้สึกว่าเหตุการณ์นี้เกิดขึ้นได้ยากในชีวิตจจริงทำให้ไม่รู้สึกยึดติดกับอารมณ์ในขณะดูหนังแต่กลุ่มคนดูที่อยู่ในกลุ่มประเทศกำลังพัฒนาจะรู้สึกว่าเรื่องราวแบบนี้ใกล้ตัวและไม่สามารถแยกความหวาดกลัวในหนังออกจากความกลัวในชีวิตจริงได้

นอกจากนี้ยังมีการสำรวจพบว่า คนที่อายุน้อยจะชอบดูหนังสยองขวัญและหนังหลอนๆ มากกว่ากลุ่มคนสูงอายุ โดยคนรุ่นใหม่ที่ชอบดูหนังแนวนี้มีทั้งผู้หญิงและผู้ชายในสัดส่วนที่ใกล้เคียงกัน แต่ผู้หญิงชอบหนังสยองขวัญสั่นประสาทที่จบแบบแฮปปีเอนดิ้ง คือ ตัวร้ายพบกับหายนะหรือเป็นฝ่ายแพ้ ในขณะที่ผู้ชายจะชอบดูหนังสยองขวัญกระตุ้นความรู้สึกตื่นเต้น ซึ่งแบบสำรวจประเมินว่า เมื่อร่างกายตื่นเต้นและหลั่งสารอะดรีนาลีนออกมา อาจมีผลให้คนที่ดูหนังสยองขวัญรู้สึกมีความสุขและพึงพอใจเมื่อหนังจบ

เหตุผลอีกข้อหนึ่งที่มีคนตอบคือ ชอบดูหนังสยองขวัญเพราะช่วยกระตุ้นจินตนาการ ทำให้เกิดภาพจำลองในหัวว่าถ้าเกิดตัวเองเผชิญกับเหตุการณ์แบบนี้จะทำอย่างไร ซึ่งเป็นเหมือนกับแบบทดลองให้คนดูนำไปเตรียมพร้อมรับสถานการณ์ที่ไม่คาดคิดได้

ที่สำคัญ ก่อนหนังสยองขวัญจะถือกำเนิดขึ้นมา หากย้อนกลับไปยุคที่ภาพวาดและเรื่องเล่าเป็นสื่อเพียงไม่กี่อย่างที่ถ่ายทอดจินตนาการด้านมืดของผู้คนได้ ก็มีศิลปินที่วาดภาพแนวสยองขวัญและสะท้อนด้านมืดหรือความบิดเบี้ยวของมนุษย์มานานแล้ว เช่น ฮีโรนีมัส โบส (Hieronymous Bosch) ศิลปินดัตช์ที่มีชื่อเสียงในยุคศตวรรษที่ 15

ขณะที่ Smithsonian Magazine สื่อของพิพิธภัณฑ์สมิธโซเนียนในสหรัฐอเมริกาก็เคยรายงานว่า ผลงานภาพถ่ายร่างผู้เสียชีวิตในสงครามกลางเมืองสหรัฐอเมริกาเมื่อปี 1862 ก็เป็นนิทรรศการที่มีผู้สนใจเข้าชมสูงเป็นอันดับต้นๆ ซึ่งอาจสะท้อนได้ว่าคนส่วนใหญ่อยากรู้อยากเห็นว่าสภาพอันโหดร้ายของสงครามในอดีตเป็นอย่างไร แต่พวกเขาไม่ได้อยากจะเป็นคนที่เผชิญชะตากรรมนั้นด้วยตัวเอง จึงอยากรับรู้ความจริงผ่านภาพถ่ายอันชวนหดหู่เหล่านั้นแทน

อ้างอิง