รู้จักน้อง! ใครเป็นใครใน #หิมพานต์มาร์ชเมลโล่

นี่ไม่ใช่โปเกม่อน นี่ไม่ใช่การ์ตูนของเล่น แต่นี่คือสัตว์ในตำนานโบราณที่อาศัยอยู่ในป่าหิมพานต์ต่างหาก!

ในช่วงไม่กี่วันที่ผ่านมา ใครที่เข้าทวิตเตอร์เป็นประจำน่าจะเห็น #หิมพานต์มาร์ชเมลโล่ ขึ้นเทรนด์เป็นอันดับหนึ่งอยู่หลายวัน

โดยเรื่องเริ่มต้นจากการแชร์ภาพงานปั้นของช่างท้องถิ่นในวัดต่างๆ ที่มีลักษณะ “เหมือนตัวการ์ตูน” มากกว่าเป็นภาพสัตว์วิเศษแบบที่เราคุ้นชินในวัดประเพณีนิยม เพราะไม่ค่อยซับซ้อนและมีรายละเอียดไม่มาก แต่ก็น่ารักจนชาวเน็ตเอ็นดูและยกให้เป็น “น้อน”

และด้วยความที่มันเหมือนตัวการ์ตูนจึงได้มีการนำรูปลักษณ์ของแต่ละตัวไปทำเป็นการ์ตูนล้อ พร้อมติด #หิมพานต์มาร์ชเมลโล่ จนกลายเป็นไวรัล

ว่าแต่ในความน่ารักของเหล่าสัตว์หิมพานต์นั้น ใครเป็นใครกันบ้าง?

1. เหรา / มกร

เหรา (เห-รา) ในที่นี้ไม่ได้หมายถึงแมงดา แต่เป็นสัตว์หิมพานต์ในจินตนาการที่มีลำตัวคล้ายกับนาค มีขา มีเขาเหมือนมังกร มีหงอนอยู่กลางหัว มีหน้าที่เฝ้าศาสนสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ อาทิ พระธาตุ โบสถ์ และวิหาร ที่สื่อว่าเป็นเขาพระสุเมรุ ตามคติจักรวาลวิทยาแบบไตรภูมิ ดังนั้นเราจึงเห็นเหราเป็นรูปปั้นบริเวณหน้าบันไดโบสถ์อยู่บ่อยๆ

2. ตัวมอม

ตัวมอม มีลักษณะคล้ายคลึงกับสัตว์หลายชนิดผสมกัน ทั้งสุนัข แมว ตุ๊กแก กิ้งก่า ลิง เสือ รวมๆ กัน โดยที่มีแขนยาว ลำตัวยาวยืดคล้ายสัตว์เลื้อยคลาน มีใบหู และเรามักจะเห็นตัวมอมได้ง่ายในงานประติมากรรมของวัดล้านนา ตามซุ้มประตูทางเข้า วิหารประตูต่างๆ ทั้งภายนอกและภายในโบสถ์

3. สกุณไกรสร

สกุณไกรสร เป็นสัตว์วิเศษในป่าหิมพานต์ซึ่งอยู่ในตระกูลสิงห์ผสม มีผิวกายเป็นสีน้ำตาล ส่วนหัวเป็นเหมือนนก แต่ตัวยังคงเป็นสิงห์อยู่ ไม่มีปีก เราสามารถเห็นรูปประติมากรรมของสกุณไกรสรได้บริเวณภายนอกโบสถ์

4. นาค

เชื่อว่านี่คือสัตว์ในตำนานที่คนไทยทุกคนรู้จักกันเป็นอย่างดี นาค หรือ พญานาค เป็นงูใหญ่มีหงอน เป็นสัญลักษณ์แห่งความยิ่งใหญ่ ความอุดมสมบูรณ์ ความมีวาสนา อยู่ในตำนานของทั้งพุทธและพราหรมณ์-ฮินดู รวมถึงอยู่ในความเชื่อของชาวไทยโดยเฉพาะในภาพตะวันออกเฉียงเหนือมาเนิ่นนาน เรามักเห็นนาคเป็นรูปประติมากรรมอยู่บริเวณราวบันไดทางเข้าโบสถ์ไปจนถึงบันไดวัดต่าง ๆ ตามความเชื่อ “บันไดนาค” ว่าเมื่อพระพุทธเจ้าเสด็จลงจากสวรรค์ชั้นดาวดึงค์ จะเดินลงบันไดแล้วมีนาค 2 ตนหนุนบันไดเอาไว้นั่นเอง

ทั้งนี้ ในแก๊งค์สัตว์หิมพานต์มาร์ชเมลโล่ยังมีสัตว์อีกหลายตัวที่โด่งดัง แต่ก็ยังไม่มีใครดูออกว่าเป็นตัวอะไรในตำนานกันแน่ เพราะรูปร่างของน้องแต่ละตัวนั้นสามารถตีความไปได้หลากหลาย แต่ปรากฎการณ์ความไวรัลครั้งนี้ นับว่าเป็นการผสมผสานวัฒนธรรม ศาสนา ศิลปะท้องถิ่น และศิลปะแบบร่วมสมัยเข้าด้วยกันได้แบบสนุกสนาน และน่าสนใจอย่างมากเลยทีเดียว

อ้างอิง:

• ศิลปะ วัฒนธรรม. มกรคายนาค พุทธศิลป์แห่งดินแดนล้านนาไทย. https://bit.ly/2VQywAh
• ศิลปะ วัฒนธรรม. ความหมายของ “ตัวมอม” สัตว์ในจินตนาการ สู่ตำนานอันศักดิ์สิทธิ์แห่งล้านนา. https://bit.ly/2VNM9Aa
• มติชน. เอ้ายังไง! เปิดวาร์ป ‘น้องสุดคิวท์’ ที่ความจริง ‘ไม่ใช่พญานาค’. https://bit.ly/2VNMbbg
• Litanimal. สัตว์ในวรรณคดี. https://bit.ly/33SAxAd