ภาพผู้ชายมีอาการปวดศีรษะ | Henry Ford Livewell
เหล่านักดื่มใครเคยมีประสบการณ์เมาแล้วภาพตัดกันบ้างไหม?
แล้วตอนตื่นขึ้นมา คุณรู้สึกยังไง?
การสังสรรค์เมามายเป็นเรื่องธรรมดาและอาการ “ภาพตัด” ก็เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นได้ หลายๆ ครั้งความทรงจำก็หายไปเลย บางครั้งก็จำได้ลางๆ พอปะติดปะต่อกันได้ แต่ปัญหาส่วนใหญ่มักเป็นเรื่องใน “วันต่อมา” เพราะอาการเมาค้างนั้นไม่สนุก แถมบางครั้งก็ยังมาพร้อมกับภาวะเครียดวิตกกังวลอีกต่างหาก
Hangxiety คือภาวะลูกผสมของสองสิ่งที่ไม่น่าพิสมัยคือ ‘เมาค้าง’ (Hangover) และ ‘ความวิตกกังวล’ (Anxiety) โดยจะมีลักษณะอาการปวดหัว คลื่นไส้ ประสาทสัมผัสไม่ค่อยดี เครียด และวิตกกังวลอย่างหนัก
หลายคนอาจจะคิดว่านี่เป็นภาวะที่เกิดจากความกังวลที่เราไปทำอะไรวายป่วงขณะที่สูญสิ้นสติสัมปชัญญะ เพราะฤทธิ์ของแอลกอฮอล์ทำให้ความยับยั้งชั่งใจของเราลดลง และเวลาเมาเรามักจะตอบตกลงหรือทำอะไรที่ “ถ้าไม่เมาคงไม่ทำ” ได้ และในวันถัดไปสิ่งที่เกิดคือความรู้สึกผิด กังวล อายบ้างกับสิ่งที่ทำลงไป
ภาพผู้หญิงมีอาการปวดศีรษะ | cdn2
โดยเฉพาะกับอาการ “ภาพตัด” เพราะคุณจำไม่ได้ว่าทำอะไรลงไป จนส่งผลให้จินตนาการเลวร้ายไปต่างๆ นานาว่ามันเลวร้ายไปได้มากแค่ไหน คุณอาจวิตกสุดๆ ว่าไปทำเรื่องไม่ดี ทะเลาะกับใคร หรือพูดจาเลวร้ายใส่คนรอบข้าง
แต่ Hangxiety ไม่ใช่แค่ความกังวลเชิงสังคม เพราะมันยังเกี่ยวกับความผกผันของสารเคมีในสมองที่ทำให้เกิดภาวะวิตกกังวลเกินไป
การดื่มในปริมาณมากเป็นการเพิ่มปริมาณของโดพามีน (Dopamine) ฮอร์โมนที่มีผลต่อความรู้สึกทางบวกอย่างมหาศาลในสมองส่วนกลาง แต่แน่นอนว่าภาวะดังกล่าวอยู่เพียงไม่นาน เมื่อคุณหยุดดื่ม โดพามีนจะลดระดับลงอย่างรวดเร็วจนเกิดภาวะวิตกกังวลเข้ามาแทนที่
ภาพผู้หญิงมีอาการเมาค้าง | wp
นอกจากนี้ David Nutt นักวิจัยด้านประสาทวิทยาจากวิทยาลัย Imperial College London ยังเสนอทฤษฎีว่าการที่ร่างกายรับแอลกอฮอล์เข้าไปจนเกิดการกระตุ้นตัวรับหนึ่งคือ Gaba (gamma-aminobutyric acid) ซึ่งมีหน้าที่ส่งสัญญาณหรือ Glutamate ทางเคมีผ่านสมองและระบบประสาทส่วนกลางเพื่อยับยั้งการทำงานของเซลล์ประสาท หรือทำให้สมองสงบ ผ่อนคลาย ลดความรู้สึกตื่นเต้น เพราะลดการทำงานของเซลล์ประสาทนั่นเอง
ดังนั้นเมื่อปริมาณแอลกอฮอล์ลดลงกลับมาเหมือนเดิม ภาวะที่ถูกกดเอาไว้เพื่อให้สมองผ่อนคลายจะเกิดอาการเหมือนกับการ “ดีดกลับ” และมีปริมาณ glutamate ที่ต่ำกว่าภาวะปกตินั่นเอง
เมื่อภาวะทางอารมณ์ทั้งทางกายภาพและสังคมทำให้สมองอยู่ในความตึงเครียดและวิตก ซ้ำกับอาการเมาค้างที่ส่งผลทางกายภาพทำให้อาการ Hangxiety เรียกว่า “หนัก” แต่มันไม่ได้เกิดขึ้นกับทุกคนอย่างเท่าเทียม ถ้าหากว่าคุณเป็นคนที่มีแนวโน้มเป็นคนวิตกกังวลได้ง่ายหรือเคร่งครัดในกฎระเบียบสังคมก็มีแนวโน้มที่จะเกิดอาการ Hangxiety เพราะกังวลกับพฤติกรรมน่าอับอายได้ง่ายกว่า
การแก้ไขอาการเบื้องต้นไม่ได้มีอะไรมากไปกว่าการดื่มน้ำและรักษาอาการเมาค้างทั่วไป หรือถ้ามีความวิตกอย่างหนักควรไปพบจิตแพทย์เพื่อปรึกษา
และจริงๆ แล้วทางที่ดีที่สุดของประเด็นนี้ คือการเลี่ยงที่จะเมาสุดขีดกับคนที่เราไม่ได้ไว้ใจหรืออาจจะเสียใจกับสิ่งที่ทำลงไป
อ้างอิง:
- Healthline. How to Manage the Dreaded “Hangxiety” After a Night Out. https://bit.ly/3aNC5yl
- Henry Ford Livewell. Hangxiety: The Link Between Anxiety And Alcohol. https://bit.ly/3rQRSDx