“วัยรุ่นชนะ” รัฐบาลฝรั่งเศสแจกเงิน 300 ยูโร กระตุ้นให้วัยรุ่นบริโภคสินค้าทางศิลปวัฒนธรรม

ฝรั่งเศสเป็นดินแดนแห่งศิลปวัฒนธรรม หรือจะเรียกว่าเป็น “เมืองหลวงทางศิลปวัฒนธรรมแห่งยุโรป” ก็ได้ เพราะไม่ว่าจะเป็นดนตรี หนังสือ การละคร จิตรกรรม ประติมากรรม ยันภาพยนตร์ ฝรั่งเศสก็ยิ่งใหญ่ทั้งนั้น

และในภาวะโควิด แน่นอนว่าตลาดด้านศิลปวัฒนธรรมของฝรั่งเศสก็ซบเซา เพราะคนไม่อยากออกไปไหน หนังก็ไม่ออกไปดู แกลเลอรี่ก็ไม่ได้ไป หรือร้านหนังสือคนยังไปน้อยลงเลย

ชาติอื่นๆ ที่ไม่ได้จริงจังประเด็นด้านศิลปวัฒนธรรมก็คงยักไหล่และงงว่ามัน “เรื่องใหญ่ตรงไหน? ”

แต่สำหรับฝรั่งเศส ซึ่งเป็นชาติที่ภูมิใจในความเป็นเจ้าแห่งศิลปวัฒนธรรมของตัวเอง นี่เป็นเรื่องใหญ่มาก เพราะสถาบันที่ทำให้ชาติมีความภูมิใจกำลังจะล่มสลาย ดังนั้นรัฐบาลต้องทำอะไรสักอย่าง

แจกเงินประชาชน อุดหนุนสินค้าวัฒนธรรม

ล่าสุด ปลายเดือนพฤษภาคม 2021 รัฐบาลเลยออกนโยบาย แจกเงิน 300 ยูโร (ประมาณ 10,000 บาท) ให้เด็กวัยรุ่นฝรั่งเศสอายุ 18 ปีทุกคน เพื่อให้พวกเขาและเธอสามารถเลือกจะซื้อสินค้าศิลปวัฒนธรรมอะไรก็ได้

กระบวนการแจกเงินดังกล่าวก็คล้ายๆ “เราชนะ” บ้านเรา คือให้โหลดแอปมา ยืนยันสิทธิ์ แล้วก็เอาเงินไปใช้ผ่านแอปได้เลย

ซึ่งร้านค้าและบริษัทต่างๆ ก็มีสิทธิ์จะยื่นเจตจำนงขอเข้าโครงการได้ โดยมีเงื่อนไขว่าคุณต้องขายสินค้าทางศิลปวัฒนธรรม ดังนั้นในแง่นี้ ร้านหนังสือ โรงภาพยนตร์ โรงละคร แกลเลอรี่ พิพิธภัณฑ์ หรือกระทั่งร้านขายเกม ก็มีสิทธิ์ยื่นเข้าร่วมทั้งสิ้น

ถูกใจวัยรุ่น ขัดใจคนทั่วไป

แน่นอนว่านโยบายนี้ “ถูกใจวัยรุ่น” จำนวนมาก เพราะ “แจกเงิน” ใครจะไม่ชอบ

อย่างไรก็ดี ในฝรั่งเศสไม่ได้มีการ “แจกเงิน” คนทั่วๆ ไปเพื่อให้ผ่านวิกฤติโควิดนี้แบบหลายๆ ชาติ ดังนั้นนโยบายนี้เลยถูกมองว่า “ทำไมไม่เอาเงินไปให้คนที่ลำบาก”

เท่านั้นยังไม่พอ ยังถูกมองว่าเป็นการ “พยายามซื้อเสียงวัยรุ่น” ในการเลือกตั้งสมัยหน้าในปี 2022 อีกด้วย แม้ว่าการออกเงินให้วัยรุ่นไปจับจ่ายซื้อสินค้าทางวัฒนธรรมจะเป็นหนึ่งในนโยบายหาเสียงของประธานาธิบดีมาครง มาตั้งแต่ปี 2017 แล้ว แต่เพิ่ง “ได้จังหวะ” ออกนโยบายมาตอนโควิด

หลักการของนโยบายนี้คือ เขาอยากสนับสนุนศิลปวัฒนธรรมฝรั่งเศส เพราะมันคือความภูมิใจของชาติ แต่จะเทเงินลงไปที่บางหน่วยงานหรือบริษัท ก็ไม่แฟร์ และสร้างข้อครหาได้สารพัด เขาเลยเทเงินไปที่ผู้บริโภค คือให้คนเลือกเอาเองเลยว่าจะสนับสนุนอะไร แบบนั้นแฟร์กว่า

ซึ่งรัฐก็ไม่ได้รวยขนาดจะเอาเงินให้ทุกคน เขาก็เลยเอาเงินให้วัยรุ่น ผู้ถือว่าเป็นอนาคตของชาติ ให้กำหนดชะตากรรมทางศิลปวัฒนธรรมของชาติไปเลย

มังงะมาแรง เงิน 3 ใน 4 ใช้ซื้อการ์ตูน

แต่แล้ว…รัฐก็ต้องงง!?

เพราะทางรัฐคาดหวังว่า วัยรุ่นจะเอาเงินไปซื้อวรรณกรรมคลาสสิค เอาเงินไปเข้าพิพิธภัณฑ์ เอาเงินไปดูละคร เอาเงินไปดูโอเปร่า เอาเงินไปดูหนังอาร์ต ฯลฯ ที่เป็นศิลปวัฒนธรรมที่ฝรั่งเศสภาคภูมิใจ แต่ในความเป็นจริงแล้ว เงินประมาณครึ่งหนึ่งของทั้งโครงการ ถูกเอาไปใช้ซื้อการ์ตูนญี่ปุ่น ที่ในระดับนานาชาติเรียกว่า “มังงะ”

และเงินอีกราว 1 ใน 4 ก็ถูกเอาไปซื้อ “หนังสือ” หมวดอื่นๆ ซึ่งจำนวนไม่น้อยคือการ์ตูนฝั่งอเมริกา หรือพูดง่ายๆ เงิน 3 ใน 4 ที่แจกไปแทบจะถูกเอาไปใช้กับการ์ตูน

นี่ทำให้รัฐบาลฝรั่งเศสงง เพราะแม้ว่ารัฐบาลฝรั่งเศสจะใจกว้าง นับสารพัดสิ่งเป็น “ศิลปวัฒนธรรม” ที่เข้าร่วมโครงการได้ แต่รัฐก็ไม่ได้คาดหวังว่าวัยรุ่นฝรั่งเศสจะเอาเงินไปซื้อการ์ตูนญี่ปุ่นกันมากขนาดนั้น

ซึ่งตรงนี้ถ้าวาร์ปกลับมาที่โอลิมปิกญี่ปุ่นเราก็คงจะเห็นว่า จริงๆ ชาติที่รู้ว่าอิทธิพลของ “วัฒนธรรมป๊อป” ของตัวเองนั่นทรงพลังขนาดไหนก็คือรัฐบาลญี่ปุ่นเองน่ะแหละ มีแต่ชาติอื่นๆ ที่ไม่รู้ และหลังจากนโยบายแจกเงินให้วัยรุ่นในฝรั่งเศสบริโภคศิลปวัฒนธรรมแล้วเงินครึ่งหนึ่งมันเทไปที่ “การ์ตูนญี่ปุ่น”

ถึงตอนนี้ก็คงชัดแล้วว่าขนาดคนรุ่นใหม่ของชาติที่เป็นมหาอำนาจทางศิลปวัฒนธรรมแห่งโลกตะวันตกอย่างฝรั่งเศสนั้น ก็ยังตกอยู่ใต้อิทธิพลของศิลปวัฒนธรรมญี่ปุ่นเลย!

อ้างอิง

• Insider. France gave teens $ 350 for culture. They are buying comics. https://bit.ly/3fYJYUL
• BBC. France’s 18-year-olds given €300 culture pass. https://bbc.in/3CMXfK4
• NPR. French High School Grads Are Getting 300 Euros To Help Revive Culture Post-Pandemic. https://n.pr/3ySCAlC