‘แฟร็กทัล’ องค์ประกอบจากเรขาคณิต ที่ทำให้มนุษย์หลงรักในธรรมชาติ และเบื่อความเป็นเมือง

เคยสังเกตไหม ทำไมในวันหยุดสุดสัปดาห์ หรือบ่อยครั้งที่มีเวลาว่าง คนเรามักจะหลีกหนีจากเมืองอันแสนวุ่นวาย แล้วเลือกที่จะเดินทางเพื่อดื่มด่ำกับธรรมชาติ

ซึ่งหากจะถามหาเหตุผล แต่ละคนก็คงมีความเห็นต่างๆ นานา ไม่ซ้ำกันไป และนั่นก็ไม่ใช่เรื่องแปลกอะไร แต่หากจะถามหาเหตุผลทางวิทยาศาสตร์เรื่องนี้มีคำอธิบายบอกไว้อยู่

สาเหตุที่เรามักไม่พอใจกับเมืองที่เราอาศัย มองไปทางไหนก็น่าเบื่อ นั่นเป็นเพราะสถาปัตยกรรมเมืองของเรานั้นขาดองค์ประกอบที่เรียกว่า ‘แฟร็กทัล’ หรือรูปทรงเรขาคณิต ที่มีคุณสมบัติความเหมือนกันในตัวเอง แฟร็กทัลเหล่านี้นี่แหละเป็นเหมือนสิ่งที่เราพบเห็นได้ตามธรรมชาติอย่างเช่น แม่น้ำ ต้นไม้ หรือก้อนเมฆ เป็นต้น

เนื่องจากการแพร่หลายของแฟร็กทัลที่มีมากในธรรมชาติ สมองของคนเราจึงมีการวิวัฒนาการเพื่อตอบสนองต่อสิ่งเหล่านี้ ซึ่งผลลัพธ์ที่ออกมาคือคนเราจะมีความเครียดที่น้อยลงหากได้มองดูธรรมชาติที่มีส่วนประกอบของแฟร็กทัล

มีการวิจัยของ ริชาร์ด เทย์เลอร์ จากมหาวิทยาลัยโอเรกอน ระบุว่า แฟร็กทัลเหล่านี้สามารถลดความเหนื่อยล้าทางจิตใจให้กับผู้จ้องมองได้ถึง 60 เปอร์เซ็นต์ งานวิจัยของเขายังแสดงให้เห็นถึงผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาในโรงพยาบาลมีแนวโน้มการรักษาที่ดีขึ้นเมื่อได้อยู่ใกล้ชิดกับหน้าต่างซึ่งสามารถมองเห็นภายนอกได้

เทย์เลอร์กล่าวว่า “มนุษย์เราต้องการสภาพแวดล้อมที่สวยงาม เพื่อรักษาสุขภาพของเราให้สมบูรณ์แข็งแรงอยู่เสมอ”

แต่ช่างน่าเสียดายที่สถาปัตยกรรมในสมัยนี้ไม่ได้ออกแบบโดยนำแฟร็กทัลมาผนวกกับโครงสร้างของตึกอาคารมากนัก สภาพแวดล้อมของเมืองในปัจจุบันประกอบไปด้วยโครงสร้างที่เป็นรูปแบบคล้ายกล่อง และในบางครั้งก็มักจะไม่มีหน้าต่างในสถาปัตยกรรมเหล่านั้น ซึ่งมนุษย์เราไม่ได้ชอบสิ่งเหล่านี้มากนัก เมื่อมีเวลาว่างพวกเขาจึงเลือกที่จะใช้เวลานั้นในการโหยหาธรรมชาติ

เขายังได้กล่าวเสริมอีกว่า “จริงๆ แล้ว แก่นแท้ทางชีววิทยาของมนุษย์คือความปรารถนาที่ต้องการความรู้สึกที่ผ่อนคลาย สิ่งเหล่านี้แหละคือความจำเป็นที่เราควรได้รับในฐานะมนุษย์”

ธรรมชาติคือสิ่งที่เราได้ใช้ประโยชน์จากมันอย่างมากมายทั้งด้านร่างกาย และจิตใจ หากในภายภาคหน้าเราสามารถผนวกสถาปัตยกรรมต่างๆ ให้เข้ากับธรรมชาติได้ เมื่อนั้นชีวิตความเป็นอยู่ของมนุษย์เราอาจดีขึ้นอีกเป็นกอง

อ้างอิง

• Futurity. Why your brain likes nature more than cities. https://bit.ly/3uojp1E