- นักวิจัยเผยอีก 80 ปีข้างหน้า ประเทศไทยจะมีประชากรน้อยลงกว่าครึ่ง เมื่อเศรษฐกิจ ภาระค่าใช้จ่าย และพื้นฐานชีวิตไม่เอื้อให้คนรุ่นใหม่อยากมีลูกไปพร้อมๆ กับการมีชีวิตที่ต้องการ
ภาพครอบครัวสุขสันต์ พ่อ แม่ ลูก ในสายตาคนรุ่นใหม่อาจจะไม่ใช่เป้าหมายสูงสุดอีกต่อไป เพราะ ‘ลูก’ อาจไม่ใช่คำตอบในอุดมคติอีกแล้ว
ศาสตราจารย์ คริสโตเฟอร์ เมอร์เรย์ นักประชากรศาสตร์ คาดการณ์ในบทความที่ตีพิมพ์วารสาร The Lancet ว่าอัตราการเพิ่มขึ้นของประชากรมนุษย์อาจหยุดเติบโตภายในปี 2100 เนื่องจากอัตราการเกิดที่ลดลง จากจำนวนสูงที่สุดถึง 9,700 ล้านคนในปี 2064 (ปัจจุบันมี 7,800 ล้านคน) จะลดลงเหลือ 8,800 ล้านคนในปี 2100 ที่สำคัญคือมีอย่างน้อย 23 ประเทศที่จำนวนประชากรอาจลดลงถึง 50%
หนึ่งในนั้นมีประเทศไทยรวมอยู่ด้วย หมายความว่าอีกราว 80 ปี ประเทศเราจะเหลือประชากรอยู่แค่ครึ่งเดียว และเมื่อเทียบจากสถิติ 10 ประเทศที่อัตราเจริญพันธุ์เฉลี่ยต่ำที่สุด พบว่าประเทศไทยมีอัตราการเกิดต่ำเป็นลำดับที่ 6 ของโลก
เพราะอะไรคนรุ่นใหม่ถึงไม่อยากมีลูก?
สาเหตุจากงานวิจัยฉบับเดียวกันระบุว่า อัตราประชากรที่ลดลงอย่างต่อเนื่องเป็นเพราะเงื่อนไขทางเศรษฐกิจและการเมืองเป็นสำคัญ เมื่อพื้นฐานชีวิตประจำวันยังไม่ได้ดี ลูกจึงไม่ใช่ปัจจัยความสุข และไม่ใช่ ‘โซ่ทองคล้องใจ’ ที่คู่รักรุ่นใหม่ใฝ่หา
ถ้าหากให้นึกถึงภาพการเลี้ยงเด็กคนหนึ่งให้เติบโตขึ้นอย่าง “ดี” ย่อมมี “ราคา” ที่ต้องจ่าย โดยเฉลี่ยค่าใช้จ่ายต่อการมีลูกหนึ่งคนอยู่ที่ประมาณ 1.9 ล้านบาท
ข้อมูลจากสำนักงานสถิติแห่งชาติพบว่ารายได้เฉลี่ยต่อครัวเรือนอยู่ที่ประมาณเดือนละ 26,371 บาท เมื่อเปรียบเทียบตัวเลขค่าใช้จ่ายในการมีลูกหนึ่งคน ก็นับว่าเป็นจำนวนที่ “ต้องคิด” พอสมควร
นอกจากนี้ ยังมีสาเหตุเรื่อง “การใช้ชีวิต” ที่คนรุ่นใหม่ต้องรับเงื่อนไขหลังจากมีลูก ในงานวิจัยเรื่อง ‘การส่งเสริมการมีบุตรผ่านการสร้างสมดุลระหว่างการทำงานและการสร้างครอบครัวที่มีคุณภาพ’ ระบุสาเหตุที่คน Gen Y ไม่อยากมีลูกไว้ 4 ข้อ
- งานยุ่ง จนกลัวไม่มีเวลาเลี้ยงลูก
- ถ้าเลี้ยงลูกได้ไม่ดี ไม่มีดีกว่า
- อยากทุ่มเทให้ชีวิตการทำงาน
- อยากใช้ชีวิตให้คุ้มค่า และการมีลูกอาจทำให้เสียโอกาสในการใช้ชีวิตที่ต้องการ
การที่ประชากรน้อยลง หลายคนอาจมองว่าเป็นเรื่องที่ดี เพราะประชากรที่ล้นเหลือบนโลกส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมขนานใหญ่ แต่ในอีกทางหนึ่งในช่วงที่เปลี่ยนผ่านอย่างรวดเร็วจะทำให้คนรุ่นใหม่รับภาระของ “สังคมผู้สูงอายุ” ที่ต้องรับภาระดูแลครอบครัวพ่อ แม่ ปู่ ย่า ซึ่งก็มีค่าใช้จ่ายที่ “ไม่ถูก” ถ้าหากต้องรับภาระค่าใช้จ่ายทั้ง 2 ทางก็จะมีค่าใช้จ่ายที่สูงขึ้นไปอีก
โดยรวมความรู้สึกของคนรุ่นใหม่ การมีลูกในยุคนี้เป็นเรื่องที่กดดันทั้งทางภาระค่าใช้จ่าย และพัวพันถึงการ “ใช้ชีวิต” แบบที่ตัวเองต้องการ โครงสร้างเศรษฐกิจและสังคมปัจจุบันเองก็ไม่ “เอื้อ” ให้การมีลูกเป็นเรื่องง่ายหรือน่าดึงดูดใจใดนัก
คุณล่ะ อยากมีลูกหรือเปล่า เพราะอะไร?
อ้างอิง:
- Knowledge farm. การส่งเสริมการมีบุตรผ่านการสร้างสมดุลระหว่างการทำงานและการสร้างครอบครัวที่มีคุณภาพ. https://bit.ly/3jDYuBV
- สำนักงานสถิติแห่งชาติ. สำนักงานสถิติฯ เผยผลสำรวจภาวะเศรษฐกิจและสังคมของครัวเรือน พ.ศ. 2562. https://bit.ly/2ZUA7YN
- Post today. ประชากรไทยจะลดลงครึ่งหนึ่งในอีก 80 ปีข้างหน้า. https://bit.ly/32K9qHR