ปกติถ้าเราได้ยืนชื่อ ‘แมงมุมแม่ม่ายดำ’ (Black Widow) คงขนลุกซู่ เพราะมันเป็นแมงมุมที่ได้ชื่อว่าพิษร้ายแรงที่สุดในหมู่แมงมุม โดนกัดสักทีก็ฆ่ามนุษย์ตัวโตคนหนึ่งได้สบายๆ แต่ด้วยรูปร่างหน้าตาก็ทำให้หลายคนเข้าใจผิดเพราะมันเป็นญาติสนิทที่รูปร่างหน้าตาเหมือนกันเป๊ะจนถูกเรียกว่า ‘แมงมุมแม่ม่ายเทียม’ (false widow หรือ Steatoda nobilis) แต่สิ่งที่แตกต่างคือมันไม่ได้มีพิษร้ายแรงเท่ากัน
พิษของแมงมุมแม่ม่ายเทียมไม่ได้ร้ายแรงขนาดฆ่ามนุษย์ได้ แต่พิษของมันมีแบคทีเรียที่ดื้อต่อยาปฏิชีวนะนำไปสู่การติดเชื้อได้ แต่มันก็ไม่ถือว่าเป็นแมงมุมที่มีอันตรายร้ายแรงอะไรมากมาย จนกระทั่งเมื่อไม่นานมานี้ แมงมุมแม่ม่ายเทียมได้ทำการพิสูจน์ว่ามันก็ ‘ร้าย’ กว่าที่ใครๆ คิด ด้วยการ ล่า ฆ่า และกินค้างคาวซึ่งเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมเป็นครั้งแรก
False Widow Spider | IFLScience
นี่ไม่ใช่เรื่องปกติของแมงมุมแน่นอน ทันทีที่คลิปวิดีโอแมงมุมแม่ม่ายเทียมใช้ใยของมันพันลูกค้างคาวและค้างคาวตัวโตเต็มวัยอย่างเหนียวแน่นในประเทศอังกฤษ ก็ทำให้นักวิทยาศาสตร์ตกตะลึงและเชื่อว่านี่เป็นกรณีแรกที่ได้รับรายงานว่า แมงมุมประเภทพ่นใย (tangle-web spider) ล่าค้างคาวมากินจริงๆ
เรื่องเกิดขึ้นตั้งแต่เดือนกรกฎาคม 2021 โดยเบน วัดดัมส์ (Ben Waddams) ศิลปินอังกฤษได้พบเหตุการณ์สุดสยองที่ค้างคาวถูกล็อกตั้งแต่ร่างกายไปจนถึงปีกด้วยใยแมงมุมใต้หลังคาบ้านของเขาเอง ก่อนถ่ายภาพเก็บไว้และช่วยเหลือค้างคาวออกมาหนึ่งตัว ขณะที่อีกตัวตายคาใยของมันไปเรียบร้อย
หลังจากวัดดัมส์โพสต์ภาพลงบนอินเทอร์เน็ต ทำให้นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยแห่งชาติไอร์แลนด์ (National University of Ireland) ติดต่อมาทันที พวกเขามั่นใจว่านี่เป็นกรณีแรงที่ถูกบันทึกไว้
ทีมวิจัยระบุว่าแมงมุมที่ล่าค้างคาวในบ้านของวัดดัมส์เป็นค้างคาวสายพันธุ์พิพิสเทรลเลส (pipistrelles) ซึ่งมีขนาดเล็ก เป็นตัวเมียโตเต็มวัย มันตกเป็นเหยื่อของกับดักใยแมงมุมที่ถูกสร้างไว้บริเวณทางเข้าของห้องใต้หลังคาซึ่งเป็นประตูเข้าออกของค้างคาว ทั้งยังพบว่าบริเวณนั้นมีมูลค้างคาวกระจัดกระจาย เป็นไปได้ว่าเรื่องนี้ไม่ใช่ความบังเอิญจับได้ แมงมุมตั้งใจล่าค้างคาวโดยเฉพาะ
false widow spiders | nhm
นอกจากนี้ นักวิจัยยังตั้งข้อสังเกตว่าลูกค้างคาวที่ถูกจับไว้ในใยแมงมุมกลายเป็นสีม่วงและเริ่มมีความเฉา บ่งบอกว่าแมงมุมแม่ม่ายเทียมกำลังกินมันอยู่ นอกจากพิษของแมงมุมแม่ม่ายเทียมที่ส่งผลต่อระบบประสาท มันยังเรียนรู้ที่จะใช้กลยุทธ์อื่นๆ ในการจัดการเหยื่อ มักใช้ใยที่มีความทนทานเสริมเข้าไปเมื่อล่าเหยื่อได้และยังช่วยให้มันดึงเหยื่อให้อยู่เหนือจากพื้นได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อป้องกันไม่ให้ปรสิตหรือสัตว์อื่นๆ มาเข้าถึงอาหารของมัน
ไม่มีใครรู้ว่าอะไรเป็นปัจจัยผลักดันให้แมงมุมแม่ม่ายเทียมล่าและฆ่าค้างคาวกิน แต่สิ่งสำคัญคือพฤติกรรมของมันน่าตื่นตะลึงมากและความสำเร็จของมันก็อาจเป็นปัญหาการรุกรานสัตว์พื้นเมืองได้ เพราะค้างคาว 2 ตัวที่มันล่าก็อยู่ในรายชื่อสัตว์คุ้มครองของอังกฤษ
bat that became entangled in the web | Live Science
อันที่จริงแมงมุมแม่ม่ายเทียมไม่ได้เป็นสัตว์พื้นเมืองของเกาะอังกฤษ พวกมันเดินทางมาจากหมู่เกาะมาเดรา (Madeira) และหมู่เกาะคานารี (Canary) ในมหาสมุทรแอตแลนติก แม้ยังไม่มีข้อมูลที่แน่ชัดว่ามันเดินทางมาพร้อมกับอะไร แต่ปัจจุบันมันได้แพร่ไปยังยุโรป อเมริกา และเอเชียแล้ว แน่นอนว่ารวมถึงเกาะอังกฤษและไอร์แลนด์ด้วย
ก่อนหน้านี้อาจไม่มีใครสนใจพวกมันมากนัก เพราะเชื่อว่าไม่ได้เป็นแมงมุมที่มีพิษร้ายแรงหรือส่งผลกระทบอะไร แต่หลังจากที่มันล่าค้างคาวพันธุ์สงวนไปอย่างป่าเถื่อนและน่าสยองเป็นครั้งแรกของโลก นักวิจัยก็ระบุว่าเขาอาจต้องเติมรายชื่อมันเข้าไปใน 66 สัตว์รุกรานด้วย
อ้างอิง
- Iflscience. False Widow Spider Spotted Killing And Eating Bats For The First Time. https://bit.ly/3KD9Hzj
- Livescience. False widow spider preys on baby bat in never-before-seen encounter. https://bit.ly/378qEmu
- Nhm. How dangerous are false widow spiders? . https://bit.ly/3MP4Htg