แผ่นดินไหวเป็นภัยธรรมชาติที่รุนแรง ก่อให้เกิดผลกระทบอย่างหนักหนาทั้งจากลาวา ความร้อน เถ้าภูเขาไฟ และฝุ่นควัน โดยแผ่นดินไหวครั้งใหญ่สุดเท่าที่โลกเคยมีมาจากที่เคยถูกบันทึกไว้คือ แผ่นดินไหวที่บัลดิเบีย ประเทศชิลี เมื่อวันที่ 22 เมษายน 1960 วัดแรงสั่นสะเทือนได้ระดับ 9.4 (สูงสุดคือ 10.0) จนทำให้มีผู้เสียชีวิตกว่า 6,000 คน ว่ากันว่ารอยร้าวที่ทำให้เกิดแผ่นดินไหวในครั้งนั้นมีขนาดความยาวถึง 800 กิโลเมตร
กระนั้น เหตุการณ์เมื่อปี 1960 อาจไม่ใช่แผ่นดินไหวครั้งใหญ่ที่สุดอีกต่อไป เมื่อนักโบราณคดีได้ค้นพบหลักฐานใหม่ เป็นเหตุการณ์ที่ต้องย้อนไปเมื่อประมาณ 3,800 ปีก่อน ในพื้นที่ตอนเหนือของประเทศชิลี ซึ่งรอยร้าวที่ก่อให้เกิดแผ่นดินไหวมีขนาดความยาวกว่า 1,000 กิโลเมตร อีกทั้งยังสร้างคลื่นสึนามิที่สูงถึง 66 ฟุต และยังได้พัดพาก้อนหินที่มีขนาดเท่ารถยนต์ไปไกลถึงประเทศนิวซีแลนด์อีกด้วย
แผ่นดินไหวครั้งนั้นเป็นแผ่นดินไหวชนิดที่มีพลังงานมาก เกิดจากการที่แผ่นเปลือกโลกแผ่นหนึ่งถูกกดทับจากแผ่นเปลือกโลกแผ่นอื่น จนในที่สุดแผ่นเปลือกโลกทั้งสองก็ถูกล็อกเข้าที่จากแรงเสียดทานที่เกิดขึ้น อย่างไรก็ตามแรงที่ทำให้มันเชื่อมหากันยังคงอยู่ และก่อตัวไปเรื่อยๆ จนในที่สุดก็ถูกปลดปล่อยพลังงานมหาศาลออกมาในรูปแบบคลื่นแผ่นดินไหว
หลักฐานที่ทำให้พวกเขาทราบอย่างแน่ชัดถึงการเกิดแผ่นดินไหวขนาดยักษ์ มาจากเศษตะกอนตามชายฝั่ง หิน และสิ่งมีชีวิตต่างๆ ในทะเล ซึ่งถูกพบอยู่บนสถานที่ที่สูงและยาวเกินกว่าที่พายุจะสามารถพัดพามันไปได้
เพื่อให้เกิดความแน่ใจมากยิ่งขึ้น นักวิจัยได้ใช้วิธีการหาอายุจากคาร์บอนกัมมันตรังสี เพื่อวัดอายุจากสิ่งที่พวกเขาพบเจอมา จนทำให้พวกเขาสามารถระบุได้ว่าเศษซากจากนอกชายฝั่งเหล่านี้ถูกพัดพาเข้าสู่ชายฝั่งเมื่อ 3,800 ปีที่แล้ว
ไม่เพียงเท่านั้นพวกเขายังค้นพบหลักฐานเพิ่มเติม จากการขุดค้นทำให้ทีมนักวิจัยได้พบเจอกับกำแพงหินโบราณที่ถูกสร้างขึ้นโดยมนุษย์ หินเหล่านี้ถูกพบอยู่ใต้ตะกอนของสึนามิ ด้วยเหตุนี้จึงเป็นเครื่องบ่งบอกว่าสถานที่แห่งนั้นถูกล้างบางโดยสึนามิที่ซัดเข้ามา
เจมส์ กอฟฟ์ (James Goff) นักธรณีวิทยาจากมหาวิทยาลัยเซาแธมป์ตัน (University of Southampton) ประเทศอังกฤษ กล่าวว่า “ประชากรในท้องถิ่นนั้นจากไปโดยไม่ได้พกอะไรติดตัวไปเลย เกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ในสังคมสมัยนั้น พวกเขาเดินทางจากถิ่นเดิมที่เขาอยู่ไปยังพื้นที่ที่ห่างไกลจากสึนามิ ซึ่งใช้เวลาถึง 1,000 ปี ก่อนจะกลับมาอาศัยอยู่บริเวณชายฝั่งอีกครั้ง เป็นเรื่องน่าทึ่งมากที่พวกเขาสามารถอยู่ไกลจากฝั่งนานขนาดนั้น แต่ยังจำเป็นต้องพึ่งพาอาหารจากทะเลเพื่อประกอบอาหาร”
นับเป็นเรื่องน่าตื่นเต้นสำหรับนักวิจัยและมนุษยชาติ เนื่องจากนี่คือการค้นพบการเกิดแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ที่เก่าแก่ที่สุด จนทำให้ทีมนักวิจัยต้องกลับมาสำรวจพื้นที่เหล่านั้นต่อไป เพราะว่าการค้นพบครั้งนี้จะส่งผลดีต่ออนาคต อีกทั้งยังสามารถทำให้เราทราบถึงอันตรายที่เกิดจากแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ล่วงหน้าได้อย่างแน่นอน
อ้างอิง
- Live Science. Scientists find evidence for biggest earthquake in human history. https://bit.ly/3EzHR5c