ใครจำความฝันตัวเองได้บ้าง? วิจัยเผย คนที่จำความฝันได้ดี มีหัวคิดสร้างสรรค์มากกว่าคนอื่น

เชื่อว่าเวลาที่ทุกคนนอนหลับก็เป็นเรื่องปกติที่พวกเราจะมีความฝัน ถึงแม้จะฝันกันอยู่ทุกวัน แต่ถ้ามันไม่ได้เป็นเรื่องราวที่น่าสนใจเราก็คงอาจจะมีหลงลืมกันไปบ้าง แต่รู้ไหมว่าคนที่สามารถจำความฝันตัวเองได้ดี มักมีความคิดสร้างสรรค์มากกว่าคนอื่นนะ

งานวิจัยของ ‘ราฟาเอล วาลลาต’ (Raphael Vallat) นักวิจัยดุษฎีบัณฑิตจาก Center of Human Sleep Science แห่งมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย เบิร์กลีย์ ได้เผยแพร่งานวิจัยเกี่ยวกับความสามารถในการจำความฝันของมนุษย์บนวารสาร Nature and Science of Sleep ว่า คนที่สามารถจำความฝันของตัวเองได้บ่อยๆ มักจะมีความคิดสร้างสรรค์และแสดงให้เห็นถึงการทำงานของเครือข่ายสมองที่เชื่อมโยงกันได้ดี

การวิจัยครั้งนี้ วาลลาตกับทีมของเขาได้ใช้เทคนิคถ่ายภาพสมองเพื่อวินิจฉัยว่า ผู้คนที่สามารถจำความฝันได้กับคนที่จำไม่ได้ มีความแตกต่างกันทางประสาทสรีรวิทยาหรือไม่ โดยมีผู้เข้าร่วมเป็นคนที่มีสุขภาพดีทั้งหมด 55 คน (อายุ 19-29 ปี) ที่มีพฤติกรรมการนอนหลับและดัชนีมวลกายเป็นปกติ ในจำนวนทั้งหมดมีผู้เข้าร่วม 28 คนมีความสามารถในการจำความฝันได้สูง (สามารถจำได้ โดยเฉลี่ย 6 ความฝันต่อสัปดาห์) และอีก 27 คนมีความสามารถจำความฝันได้น้อย (สามารถจำได้โดยเฉลี่ยน้อยกว่า 1 ความฝันต่อสัปดาห์) โดยคนทั้งสองกลุ่มไม่ได้มีความแตกต่างด้านอายุ ระยะเวลาการนอนหลับ หรือด้านการศึกษาเลย

วาลลาตและทีมวิจัยให้กลุ่มผู้เข้าร่วมมารับการทดสอบในห้องแล็บที่โรงพยาบาล Le Vinatier แต่ละคนจะได้ทำแบบประเมินตนเองในด้านบุคลิกภาพ ความวิตกกังวล และคุณภาพการนอนหลับ รวมถึงแบบทดสอบทางประสาทสรีรวิทยา ‘Wechsler Memory Scale’ เพื่อใช้ในการวัดประสิทธิภาพในการจดจำ กับวิธี ‘Guildford Uses Task’ เพื่อใช้ในการวัดความสามารถการสร้างสรรค์ และวิธี ‘Digit Span Test’ เพื่อใช้ในการวัดความจุของหน่วยความจำ และหลังจากนั้นจึงให้ผู้เข้าร่วมการทดลองพักค้างคืนอยู่ที่แล็บ ซึ่งพวกเขาจะได้รับการสแกนภาพสมองด้วยคลื่นสนามแม่เหล็ก 3 ครั้งเพื่อวัดการทำงานของสมองที่อยู่ในสภาวะพักผ่อน

ผลการวิจัยออกมาว่า คนทั้งสองกลุ่มมีบุคลิก ระดับความวิตกกังวล คุณภาพการนอนหลับ และความสามารถในการจดจำเท่ากัน แต่สิ่งที่ ‘แตกต่าง’ คือ กลุ่มคนที่สามารถจดจำความฝันได้สูง ทำคะแนนของแบบทดสอบ Guildford Uses Task ได้สูงกว่ากลุ่มคนที่จำความฝันได้น้อย ซึ่งบ่งชี้ว่า พวกเขามี ‘ความคิดเชิงสร้างสรรค์ที่มากกว่า’ มากไปกว่านั้น จากการเฝ้าดูการทำงานของเครือข่ายสมอง ยังพบว่ากลุ่มคนที่จำความฝันได้สูงมีการจัดระเบียบการทำงานของสมองที่แตกต่างออกไปอีกด้วย

อย่างไรก็ตาม งานวิจัยครั้งนี้ก็ยังมีข้อจำกัด เนื่องจากนี่ยังเป็นการศึกษาจากกลุ่มตัวอย่างเล็กๆ เท่านั้น รวมถึงในแบบทดสอบประสาทสรีรวิทยา หรือ Guildford Uses Task ผู้เข้าร่วมได้ทำการทดสอบความคิดสร้างสรรค์เพียงรูปแบบเดียว โดยมีเวลาเพียงแค่ 2 นาทีในการคิดว่า สิ่งของที่เราพบเจอในชีวิตประจำวันสามารถใช้งานในรูปแบบใดได้บ้าง ความไม่หลากหลายในวิธีการทดสอบความคิดสร้างสรรค์ จึงทำให้การคาดการณ์ความสามารถในการคิดสร้างสรรค์อาจคลาดเคลื่อนได้

“ผมคิดว่าความฝันเป็นหนึ่งในปราการสุดท้ายในกระบวนการรู้คิดของมนุษย์ ราวกับเป็นดินแดนที่เราไม่รู้จัก” วาลลาตกล่าว “ถึงแม้ว่าเราจะใช้เวลาส่วนใหญ่ของชีวิตไปกับการฝัน แต่ก็ยังมีคำถามในงานวิจัยมากมายซึ่งเกี่ยวกับความฝันที่ยังไม่ได้รับคำตอบ นี่จึงทำให้ ‘ความฝัน’ กลายเป็นหัวข้อที่น่าทำการศึกษาค้นคว้าต่อไป”

อ้างอิง

• PsyPost. Heightened dream recall ability linked to increased creativity and functional brain connectivity. https://bit.ly/3lxyrOH