คงไม่ต้องถกเถียงกันมากมายว่าน้องหมาคือเพื่อนที่ดีที่สุดของมนุษย์ เพราะสัตว์ชนิดนี้คือสัตว์ชนิดแรกที่มนุษย์เอามาเลี้ยง และมันก็มีวิวัฒนาการมาไม่รู้กี่รุ่น เพื่อปรับตัวให้อยู่ร่วมกับมนุษย์ได้ ดังนั้นก็จึงไม่แปลกเลยที่มนุษย์จำนวนมากจะรัก ‘น้อน’ กันสุดๆ ไม่ว่าจะเป็นรักในความน่ารักน่าชัง ความฉลาด ความซื่อสัตย์ ความจงรักภักดี ฯลฯ
เมื่อหมาน่ารักขนาดนี้ ก็ไม่แปลกเลย ที่มนุษย์จะหาทางแสดงความรักกับมันสารพัดวิธี ซึ่งวิธีการมอบความรักให้จำนวนไม่น้อย ก็เป็นการมอบความรักแบบเฉพาะกับหมาเลย เช่น ให้ขนม ลูบหัว เกาท้อง เป็นต้น แต่คนก็มักจะเคยชินกับการมอบความรักแบบคนทั่วไปให้หมา เช่น การกอด ซึ่งเป็นวิธีแสดงความรักระหว่างมนุษย์ ในสไตล์โลกตะวันตกที่แพร่ไปทั่วโลก
แต่รู้ไหมว่าจริงๆ แล้ว หมาอาจไม่ชอบให้เราแสดงความรักแบบมนุษย์อย่างการไปกอดมันก็ได้
นักจิตวิทยาสัตว์คนหนึ่ง สังเกตว่าภาพในอินเทอร์เน็ตเวลาหมาถูกกอด หมาจะแสดงอาการกระอักกระอ่วนออกมา เช่น หูลู่ หันหัวหนี ไม่พยายามหลบสายตา (จากกล้อง) อาการเหล่านี้เป็นอาการเล็กๆ น้อยๆ ที่คนทั่วไปอาจไม่รู้สึก แต่นักจิตวิทยาสัตว์มองเห็น เขาเลยศึกษาภาพหมาที่ถูกกอดบนอินเทอร์เน็ตจำนวนมาก และได้ข้อสรุปว่า จริงๆ แล้วหมาไม่ใช่สัตว์ที่จะชอบให้มนุษย์กอด อย่างน้อยๆ หมาส่วนใหญ่ก็เป็นแบบนั้น และข้อสรุปนี้ก็ตีพิมพ์ลงในเว็บไซต์ Psychology Today
พูดอีกแบบคือ การที่มนุษย์คิดว่ากอดหมาแล้วหมาหลับตาพริ้ม ทำหูลู่ แล้วคิดว่าหมากำลังฟิน จริงๆ หมามันไม่ได้ฟิน เพราะอาการแบบนั้นสำหรับนักจิตวิทยาสัตว์ แสดงว่ามันไม่รู้สึกสบายตัว
แล้วทำไมหมาถึงไม่ชอบถูกกอด? อันนี้เบื้องต้นแล้ว ก็คงจะเห็นว่าเวลาหมามันแสดงความรัก ไม่ว่าจะต่อหมาด้วยกัน หรือต่อมนุษย์ มันมีหลายวิธีก็จริง (ตั้งแต่เดินเข้ามาเลีย หรือนั่งมองหน้าตาแป๋วแล้วกระดิกหาง) แต่มันไม่มีอะไรที่ใกล้เคียงกับการกอดอยู่ในนั้นแน่ๆ พูดง่ายๆ คือ ถ้าหมามันไม่ได้แสดงความรักด้วยการกอด ก็แสดงว่ามันไม่ได้คิดว่าการแสดงความรักนั้นควรจะแสดงออกผ่านการกอดด้วยเช่นกัน
แต่ถ้าจะอธิบายในเชิงวิวัฒนาการให้มากกว่านั้นอีก หมาเป็นสัตว์ที่วิวัฒนาการให้วิ่ง เวลาหมาประสบภัย อย่างแรกที่มันทำคือวิ่งหนี ไม่ใช่เผชิญหน้า ดังนั้นอะไรก็ตามที่จะทำให้หมาสูญเสียภาวะที่มันจะออกวิ่งได้ มันจะไม่ชอบ และนี่เป็นเหตุผลที่การกอดหมาของเราทำให้หมาเครียด
ซึ่งการที่กอดหมาไป หมาก็ไม่ได้ชอบนี้เอง มันเลยนำมาสู่ประเด็นว่า เราไม่ควรจะสอนให้เด็กเล็กๆ ไปกอดหมาแบบสุ่มสี่สุ่มห้าเด็ดขาด เพราะหมามันไม่ชอบ และถ้าเด็กๆ โผเข้ากอดหมา นอกจากมันจะไม่ดีใจแล้ว ยังอาจรู้สึกถูกคุกคามจนกัดเด็กได้อีก และกัดทีก็เรื่องใหญ่แน่ๆ
อ่านมาถึงตรงนี้ อาจสงสัยว่า ที่ว่ามานี่มันจริงหรือ เราก็เคยกอดหมา หมามันก็ไม่เห็นจะว่าอะไรเรา ถ้ามันไม่ชอบแล้วทำไมหมาถึงยอมให้เรากอด?
คำตอบกลับไปตอนแรกสุด เนื่องจากพื้นฐานที่สุด หมาบ้านคือหมาป่าที่วิวัฒนาการเพิ่มเติมมาเพื่อให้อยู่ร่วมกับมนุษย์ได้ มันเลยเป็นสัตว์ที่มีความสามารถในการอดทนพฤติกรรมของมนุษย์จำนวนมากได้ แม้ว่ามันจะไม่ชอบ ซึ่งแค่การอดทน การกอดของเจ้านายในช่วงสั้นๆ เนี่ย ถึงมันจะรำคาญบ้าง เครียดบ้าง แต่มันทนได้สบายอยู่แล้ว เพราะมันแค่แวบๆ ตราบที่รวมๆ เจ้านายยังลูบ ยังเล่นกับมัน ยังให้อาหารมัน ยังพามันไปวิ่ง มันก็ยังรักเจ้านายอยู่ และความน่ารำคาญเล็กๆ น้อยๆ ของเจ้านายอย่างการกอด มันก็เลยเป็นเรื่องขี้ปะติ๋ว
ใช่แล้ว หมามันไม่ได้ชอบให้เรากอดมันหรอก แต่มันรักเรา มันเลยยอมให้เรากอด ก็สมแล้วที่เป็น ‘เพื่อนที่ดีที่สุดของมนุษย์’ จริงๆ