มนุษย์เลี้ยงสุนัขมา 20,000 กว่าปี ระยะเวลายาวนานนี้ส่งผลให้หมาบ้านมีความแตกต่างจากหมาป่าแทบจะโดยสิ้นเชิง แม้หลายคนยังคิดว่าหมาบ้านกับหมาป่านั้นเหมือนกัน อย่างไรก็ดี มันก็น่าสงสัยว่าความทรงจำของหมาป่าที่ส่งทอดมาทางพันธุกรรมมายังหมาบ้านมันจะหมดสิ้นไปจริงๆ หรือ?
งานวิจัยใหม่ที่ตีพิมพ์ใน Communications Biology ฉบับเดือนกุมภาพันธ์ 2023 ชี้ว่าจริงๆ หมาบ้านสายพันธ์ุเก่าๆ ที่มีความใกล้เคียงทางพันธุกรรมกับหมาป่ามากกว่าสายพันธุ์ใหม่ๆ นั้น อาจมี ‘ความทรงจำ’ แบบหมาป่าบางอย่างที่ยังหลงเหลืออยู่
ซึ่ง ‘ความทรงจำ’ ที่ว่าคือความเข้าใจ ‘ความหมาย’ ของการหอน
หมาป่าเป็นสัตว์ที่หอนเพื่อสื่อสารกันเป็นปกติ และการหอนมันจะเป็นไปเพื่อบอกอาณาเขต รวมถึงการตอบรับว่าตนรับรู้อาณาเขต
ซึ่งพอหันมาดูหมาบ้านทั่วๆ ไป ปกติมันก็จะไม่หอน แต่บางตัวก็หอน นักวิจัยเขาเลยพยายามหาแพทเทิร์น โดยการเอาหมาไปฟังเสียงหอนของหมาป่า และดูว่ามันจะมีปฏิกิริยายังไง
นักวิจัยพบว่า สายพันธ์ุหมาเก่าๆ ที่มีพันธุกรรมใกล้เคียงกับหมาป่า (เช่นพวกหมาลากเลื่อนทั้งหลาย อย่าง ไซบีเรียนฮัสกี้, อลาสกันมาลามิวท์ เป็นต้น) เวลาได้ยินเสียงหมาป่าหอน มันจะหอนกลับ ในขณะที่สายพันธุ์ใหม่ๆ (เช่น ลาบราดอร์รีทรีฟเวอร์, โกลเดนรีทรีฟเวอร์, บีเกิล) เวลาได้ยินเสียงหมาป่าหอนมันจะงงๆ ว่าเสียงอะไร แล้วไม่หอนตอบ แต่จะเห่าแทน
นี่เป็นสิ่งที่น่าสนใจ เพราะว่าในทางกายภาพ หมาทุกสายพันธุ์นั้นสามารถหอนได้ แต่ไม่ใช่หมาทุกสายพันธุ์จะหอน นักวิจัยก็เลยตีความว่ามันน่าจะเป็นเรื่องของความทรงจำที่ถูกถ่ายทอดต่อกันมาทางพันธุกรรมจากหมาป่า ที่ทำให้หมาเข้าใจได้เองตามธรรมชาติว่าเสียงหอนแปลว่าอะไร และสามารถหอนตอบได้ตามธรรมชาติ ส่วนหมาที่ไม่มีความทรงจำตรงนี้หลงเหลือ เวลาได้ยินเสียงที่ไม่คุ้น มันก็จะเห่าโต้ตอบแทน
ทั้งนี้ นักวิจัยพบด้วยว่านอกจากสายพันธ์ุแล้ว อายุก็มีผล เพราะหมายิ่งแก่ก็จะยิ่งเข้าใจว่าเสียงหอนคืออะไร ซึ่งที่น่าสนใจอีกก็คือ หมาในสายพันธุ์ที่มีแนวโน้มจะหอน ก็จะหอนกันหมด ไม่ว่าจะเป็นตัวผู้หรือตัวเมีย ผ่านการ ‘ตอน’ มาแล้วหรือยังไม่ผ่าน
หวังว่า ข้อมูลนี้จะทำให้หลายๆ คนที่เลี้ยงหมา แต่ไม่เคยเห็นมัน ‘หอน’ สักทีมีคำตอบมากขึ้น ว่าทำไมมันไม่ยักหอนให้ได้ยินสักแอะ
อ้างอิง
- PopSci. Do domesticated dogs howl back at wolves? https://www.popsci.com/environment/dog-wolf-howl/