มนุษย์รับรู้โลกผ่านสายตาเป็นหลัก และก็เรียกได้ว่ามนุษย์เชื่อและประเมินทุกอย่างจากสิ่งที่ตัวเอง ‘เห็น’ ยิ่งกว่าอะไร แต่ ‘เพื่อนที่ดีที่สุดของมนุษย์’ อย่างหมานั้นไม่ได้รับรู้โลกในแบบเดียวกัน พวกมันเรียนรู้จากกลิ่น
ไม่ใช่ความลับอะไร คนไม่เลี้ยงหมาก็คงรู้ว่าหมานั้นจะชอบดมโน่นนี่ไปหมด มันจดจำหมาตัวอื่นจากกลิ่นทั้งนั้น และการดมกลิ่นตามเสาไฟนั้นก็คือการหาอัตลักษณ์ทางกลิ่นของหมาตัวอื่น ซึ่งสำหรับคนเลี้ยงหมา ก็คงจะรู้ว่า หมารู้ว่าเรากลับถึงบ้านก่อนมันจะเห็นเราเสียอีก เพราะกลิ่นของเราไปถึงบ้านก่อน
แต่หมาใช้กลิ่นเพื่อแค่ ‘ระบุตัวตน’ เท่านั้นจริงหรือ? คำตอบคือไม่ใช่ หมารับรู้ได้มากกว่านั้นผ่านกลิ่น และที่เราจะมาเล่า คือการรับรู้อารมณ์มนุษย์ของหมา
ในขณะที่มนุษย์รับรู้อารมณ์ของมนุษย์คนอื่นผ่านสีหน้าเป็นหลัก แต่หมามันไม่ได้มีความเข้าใจในแบบเดียวกัน เพราะมัน ‘ดม’ เพื่อดูว่าเรากำลังมีอารมณ์ความรู้สึกแบบไหน และเรื่องนี้วิทยาศาสตร์ได้พิสูจน์แล้ว
ในปี 2017 เขาได้ทดลองให้เจ้าของหมาดูหนังสยองขวัญและหนังตลก ก่อนเก็บตัวอย่างเหงื่อของเจ้าของขณะดูเอาไว้ เพื่อนำมาทดลองว่าหมาได้กินเหงื่อแล้วจะเป็นยังไง
ในทางวิทยาศาสตร์ เรารู้อยู่แล้วว่าอารมณ์ของมนุษย์ส่งผลต่อสารเคมีในร่างกาย ซึ่งสิ่งเหล่านี้มันออกมาทางเหงื่อได้ หรือพูดง่ายๆ ถ้าเราเอาเหงื่อมาวิเคราะห์ทางเคมีจริงๆ เราจะเห็นเลยว่ามันมีร่องรอยทางเคมีของอารมณ์ที่เกิดขึ้นในนั้น แต่มนุษย์ไม่สามารถสัมผัสได้ด้วยประสาทสัมผัสใดๆ ที่มี
คำถามคือแล้วหมาล่ะจะสัมผัสความเปลี่ยนแปลงทางเคมีที่ว่านี้ได้หรือไม่ผ่านการดมกลิ่น
ผลการทดลองก็คือ ถ้าหมาได้กลิ่นเหงื่อของเจ้าของที่ดูหนังสยองขวัญ มันจะมีท่าทีระแวงและไม่เป็นมิตรทันทีกับคนแปลกหน้า หรือพูดง่ายๆ มันมีปฏิกิริยาที่ได้กลิ่น ‘ความกลัว’ ของเจ้าของ ในทางกลับกัน ถ้าเป็นกลิ่นเหงื่อจากหนังตลก หมาดมไปแล้วก็จะรู้สึกชิลล์และเป็นมิตรทันทีกับคนแปลกหน้า
ปรากฏการณ์พวกนี้บอกอะไรเรา?
ถ้าเราเคยดูคนฝึกหมา เขาจะสอนเลยว่าถ้าเราอยากให้หมาเรานิ่ง เราต้องนิ่งก่อน เพราะมันจะมีปฏิกิริยาทันทีถ้าเราเครียด หรือพูดง่ายๆ ถ้าเราจูงหมาไปเจอหมาตัวอื่นแล้วเรากลัว หมาเราจะจู่โจมหมาตัวนั้นทันที เพราะมันคิดว่าต้องปกป้องเรา
ถามว่ามันรู้ได้ไงว่าเรากลัว ถ้าเป็นสมัยก่อนก็คงจะมีคำอธิบายแบบเดาสุ่มเหนือธรรมชาติมากมาย แต่การทดลองที่ว่ามานี้ทำให้เราสรุปได้เลยว่าจริงๆ หมามันรับรู้ว่าเรากำลังกลัวหรือเครียดได้ง่ายๆ จากการดมกลิ่นของมันนั่นเอง
จึงไม่แปลกเลยที่หมาของเราจะ ‘รู้ใจ’ เรา โดยที่เราไม่ต้องแสดงออกอะไร เพราะ ‘ความรู้สึก’ ของเรานั้นถูกปล่อยออกไปพร้อมกลิ่นแล้ว
อ้างอิง
- IFLS. Study Proves That Dogs Really Can Smell Our Emotions. https://www.iflscience.com/…/dogs-really-can-smell-our…/