ทาสแมวเคยสงสัยไหม ภายใต้ใบหน้านิ่งๆ นั้น เจ้านายของเราคิดอะไรอยู่
แล้วเวลาสร้างเรื่องให้เรากุมขมับแต่ละที เขาจะรู้สึกผิดบ้างไหมนะ?
สำหรับมนุษย์เรา “ความรู้สึกผิด” คือ ความรู้สึกอยากรับผิดชอบต่อการกระทำที่น่าละอายใจใน “อดีต” ของตนเอง
แต่ตามธรรมชาติของแมว “ปัจจุบัน” เท่านั้นที่มีความหมาย แมวจะสนใจแค่สิ่งที่อยู่ตรงหน้า และเลือกแสดงออกด้วยวิธีที่เขาพอใจที่สุด เช่น เมื่อเห็นจิ้งจกอยู่บนโต๊ะเครื่องแป้ง สิ่งที่แมวคิดคือ ทำอย่างไรจึงจะจับจิ้งจกได้ สัญชาตญาณจึงบอกให้เขากระโจนขึ้นไปบนโต๊ะอย่างรวดเร็ว โดยไม่ได้ตระหนักถึงผลที่ตามมาว่า เขาได้ทำขวดน้ำหอมที่แพงที่สุดของเราตกลงมาแตกเสียแล้ว
อย่างไรก็ตาม แมวไม่ได้มีความคิดความอ่านเหมือนมนุษย์ มนุษย์รู้คุณค่าของเงิน เพราะเงินเป็นสิ่งที่มนุษย์หามา แต่แมวไม่รู้กระทั่งว่าเงินคืออะไร เวลาทำของของเราพัง แมวจึงไม่รู้ตัวว่าทำผิดต่อเรา เพราะเขาไม่มีทางเข้าใจว่า ของชิ้นนั้นมีคุณค่าทางจิตใจต่อเราขนาดไหน
ดังนั้น คำตอบคือ แมวไม่สามารถรู้สึกผิดเหมือนมนุษย์ได้นั่นเอง
เวลาที่แมวทำผิด แล้วเราดุเขา เขาจะสัมผัสอารมณ์โกรธของเราได้ และมักวิ่งไปแอบอยู่ที่มุมใดมุมหนึ่งในบ้าน จนกว่าเราจะมีท่าทีสงบลง ระหว่างนั้นก็อาจจ้องมองเราไม่วางตา ทำให้บางคนตีความว่า แมวกำลังทำตัวต่อต้านพวกเรา โดยสื่อเป็นนัยทางสายตาว่า “ฉันทำแล้วจะทำไม”
แต่ความจริง ที่แมวต้องหาพื้นที่ปลอดภัยหลบซ่อนชั่วคราว เป็นเพราะรู้สึกกังวลหรือหวาดกลัวเนื่องจากไม่เข้าใจว่าเราโกรธอะไร และที่แมวจ้องมองเรา เขากำลังประเมินสถานการณ์อยู่ต่างหาก ว่าเราจะกลับมาเป็นปกติเมื่อไร แล้วจะยังเป็นมิตรกับเขาเหมือนเดิมหรือเปล่า พอเราใจเย็นลงแล้ว เขาจึงจะเริ่มผ่อนคลาย และกล้าเผยตัวออกมาอีกครั้ง
ภายหลัง แมวอาจมีท่าทีคล้ายมาขอคืนดีกับเรา โดยอาจเข้ามาวนเวียน ถูไถ ส่งเสียงครางเบาๆ ในลำคอ หรือกะพริบตาช้าๆ ใส่ ซึ่งแสดงถึงความสบายใจที่จะอยู่ร่วมกันกับเราอีกครั้ง
อย่างไรก็ตาม เราควรตักเตือนแมวของเราเมื่อจับได้ว่ากำลังทำความผิดซึ่งๆ หน้าเท่านั้น หากพบว่าแมวได้ก่อเรื่องเอาไว้แล้ว การว่ากล่าวสั่งสอนทีหลังจะใช้ไม่ได้ผลกับเขา เพราะเขาจะไม่เข้าใจว่า พฤติกรรมไหนที่ทำแล้วเราไม่ชอบ และอาจเกิดความสับสนหรือความเครียดได้
ที่สำคัญเราไม่ควรทำโทษแมวด้วยการดุด่ารุนแรงหรือทำร้ายร่างกาย เพราะมันผิดจริยธรรม และแมวจะไม่เชื่อใจเราอีกต่อไป ดังนั้นเราควรใช้วิธีอื่น เช่น ใช้ขวดสเปรย์พ่นละอองน้ำใส่เบาๆ หรือพูดว่า “ไม่ได้” ด้วยน้ำเสียงเด็ดขาด แล้วอุ้มเขาออกไปไว้ในห้องอื่นประมาณ 5 – 10 นาที หากไม่ได้ผล ลองใช้วิธีเมินเขาไปเลย เพราะแมวส่วนใหญ่ถึงจะดูเย็นชา แต่ก็ไม่ชอบการถูกเมินเอามากๆ
การทำโทษเบาๆ แต่หนักแน่นทันทีที่แมวทำผิด จะช่วยปลูกฝังให้เขาแยกแยะออกว่า สิ่งไหนควรหรือไม่ควรทำ และที่สำคัญ อย่าลืมให้รางวัลเขาด้วยของกิน หรือเกาคางเขาอย่างอ่อนโยนทุกครั้งที่เขาทำเรื่องน่าชื่นชมด้วย
สุดท้ายนี้การที่แมวไม่มีความรู้สึกผิด ไม่ได้หมายความว่าแมวไม่มีเยื่อใยต่อเรา เพียงแต่เขาไม่เข้าใจว่ามนุษย์คิดอย่างไรเท่านั้นเอง
ในการอยู่ร่วมกับแมวอย่างสันติ เราต้องหมั่นทำความเข้าใจว่า เขากำลังรู้สึกอย่างไร ต้องการอะไร ชอบหรือไม่ชอบอะไรบ้าง เวลาเขาทำตัวไม่น่ารัก ก็ควรค้นหาต้นเหตุของเรื่องให้เจอ จะได้แก้ไขถูกจุด เวลาอื่นก็ควรแสดงความรักกับเขาบ่อยๆ เคารพพื้นที่ส่วนตัวของเขา และเป็นที่พึ่งพิงให้เขารู้สึกปลอดภัย
เพราะแน่นอนว่า ความสุขของเจ้านายย่อมเป็นความสุขของทาสแมวทุกคนด้วยเช่นกัน
อ้างอิง
- Cuteness. Do Cats Feel Guilty?. https://bit.ly/2V2bCJt
- Madpaws. How Do Cats Apologise?. https://bit.ly/3zIVhbl
- Nationalkitty. Do Cats Feel Guilty?. https://bit.ly/3l6URY8