ในภาษาไทย เรามีคำเรียกนกสีดำสนิทเพียงคำเดียวคือ ‘กา’ (ไม่ว่าจะเป็น นกกา อีกา หรืออะไรก็ตามแต่) อย่างไรก็ดี ในภาษาอังกฤษ จะมีการแยกนกกลุ่มนี้เป็น Crow กับ Raven ซึ่งคนไทยหลายคนก็มักจะเข้าใจว่ามันคือตัวเดียวกัน แต่จริงๆ มันไม่ใช่!
แม้นักชีววิทยาได้จัดให้ Crow หรือ Raven เป็นนกในสกุล (genus) ที่เรียกว่า Corvus ทั้งคู่ เหตุนี้ในทางชีววิทยามันเป็นสัตว์กลุ่มเดียวกัน แต่ในความเป็นจริงมันยังมีความแตกต่างกันอยู่
ซึ่งถามว่ามันมีความต่างกันยังไง? หลักๆ ถ้าอธิบายจากลักษณะภายนอก Raven จะตัวใหญ่กว่า (แม้หน้าตาจะคล้ายกันมากก็ตาม) เพราะมันเป็นนกในสกุล Corvus ที่ตัวใหญ่ที่สุด หรือในแง่นี้ ถ้าเราจะแปล Raven เป็นภาษาไทย ว่า ‘กาใหญ่’ ก็พอได้อยู่
แต่ถามว่าต่างกันแค่ ‘ขนาด’ หรือ? คำตอบคือไม่ใช่ มันต่างกันหลายเรื่องมากๆ อย่างแรกเลยคือ ถิ่นที่อยู่ Crow เป็นคำเรียกนกหลายชนิดในสกุล Corvus ซึ่งถ้าจะอธิบายง่ายๆ ทั้งโลกมี Crow สายพันธุ์ของตัวเอง แต่สำหรับ Raven มันเป็นสัตว์ที่แทบไม่มีถิ่นที่อยู่ในเอเชียเลย (ยกเว้นมองโกเลีย และเอเชียกลาง) ดังนั้นไม่แปลกเลยว่าในภาษาของเอเชียส่วนใหญ่มันจะมีแค่ ‘กา’ ไม่มีคำแยกระหว่าง Crow กับ Raven
นอกจากถิ่นที่อยู่แล้ว เสียงร้องระหว่าง Crow กับ Raven ยังคนละเรื่องเลยด้วย Crow จะร้องเสียงแหลมๆ ที่คนไทยฟังเป็นเสียง ‘ก๊า ก๊า’ และเป็นที่มาของชื่อกา ส่วน Raven เสียงมันจะไปอีกแบบเลย เสียงต่ำกว่าแบบที่ฟังยังไงก็ไม่เป็น ‘ก๊า ก๊า’ แบบอีกาแน่ๆ
ทางด้านพฤติกรรม Crow มักจะอยู่เป็นกลุ่มใหญ่ แต่ Raven จะอยู่ตัวเดียว หรือเป็นคู่ ทั่วๆ ไปจะไม่ค่อยอยู่ฝูงใหญ่เท่า Crow นี่เลยทำให้คนมองว่ามันเป็นนกที่ ‘รักสันโดษ’
ทั้งนี้ ถ้าจะมาพูดถึงนัยทางวัฒนธรรม เราก็จะเห็นอีกว่านกที่คนจะมองว่า ‘เท่’ กว่าคือ Raven ไม่ใช่ Crow ซึ่งถ้าใครได้ดูซีรีส์ Netflix อย่าง The Sandman ก็จะเห็นว่า Raven ของพระเอกจะบอกเลยว่าตัวเองคือ Raven ไม่ใช่ Crow และนกของพระเอกที่เป็น ‘เจ้าแห่งความฝัน’ ที่มีลุคแบบวัฒนธรรมย่อยกอธ (Goth) ก็จะเป็น Raven ทั้งหมด และตรงนี้ถ้าใครคุ้นกับวัฒนธรรมย่อยกอธ ก็จะรู้ว่าคนในวัฒนธรรมย่อยนี้จะชอบแต่งชุดดำ และหลายๆ คนก็จะเลี้ยงนกสีดำด้วย ซึ่งส่วนใหญ่มันคือ Raven ไม่ใช่ Crow
ซึ่งถามว่าไอเดียแบบนี้มันมาจากไหน ก็อาจมาจากการที่เจ้าพ่อวรรณกรรมโกธิคชาวอเมริกันอย่าง เอ็ดการ์ แอลลัน โพ (Edgar Allan Poe) เคยเขียนบทกวีโด่งดังชื่อ ‘The Raven’ เอาไว้ตั้งแต่ปี 1845 ซึ่งถามว่าทำไมไม่เป็น The Crow ก็คงเพราะว่า Raven มันตัวใหญ่กว่าและเป็นสัตว์ที่ค่อนข้าง ‘สันโดษ’ ซึ่งเหมาะกับการเป็น ‘สัตว์นำโชค’ ของคนที่นิยมและหลงใหลในสีดำและความหม่นมืดมากกว่า
อ้างอิง
- Wikipedia. Raven. https://en.wikipedia.org/wiki/Raven
- Audubon. How to Tell a Raven From a Crow. https://www.audubon.org/news/how-tell-raven-crow