รู้จัก Chrysippus นักคิดที่คนไม่รู้จักความคิด แต่โลกจดจำในฐานะผู้ขำมุกตลกตัวเองจนจบชีวิต ว่าแต่การ ‘หัวเราะจนตาย’ มันเป็นไปได้จริงหรือ?

จริงๆ แล้วแม้แต่นักเรียนปรัชญาก็คงไม่คุ้นกับชื่อ ‘เจ้าสำนักสโตอิก’ รุ่นที่ 3 อย่างคริสซิปปัส (Chrysippus) ผู้มีชีวิตอยู่ในช่วงราว 3 ศตวรรษก่อนคริสตกาล และถ้าเราละมาบรรยายว่านักปรัชญาผู้นี้มีแนวคิดตรรกศาสตร์อย่างไรก็คงจะน่าเบื่อไม่น้อย ดังนั้นตัดข้ามไปช่วงเวลาชีวิตที่น่าจดจำของชายผู้นี้เลยแล้วกัน

 

ในงานชีวประวัตินักปรัชญาคลาสสิกได้บรรยายความตายของเขาเอาไว้ว่า วันหนึ่ง เขาเห็นลามากินลูกมะเดื่อที่หมักเอาไว้เพื่อจะทำไวน์ เขาเลยสั่งลูกน้องว่า “เฮ้ย เอ็งเอาไวน์ไปให้ไอ้ลานี่กินให้มันคล่องคอหน่อยซิ”

 

แน่นอน นี่เป็นมุกตลกที่ไม่รู้ว่าลูกน้องของคริสซิปปัสขำด้วยไหม แต่ตัวคริสซิปปัสเองขำแน่ๆ และผลก็คือ เขาหัวเราะจนถึงแก่ความตาย

 

จบ นี่คือมีมหนึ่งที่ส่งต่อกันในโลกอินเทอร์เน็ตยุคศตวรรษที่ 21 ที่เราไปค้นแล้วว่า เออ มันมีบันทึกไว้จริงๆ

 

ว่าแต่มันเป็นเรื่องจริงหรือ? อันที่จริงในทางสรีรวิทยามันอธิบายได้ง่ายๆ เลย คือเวลาเราหัวเราะเราจะหายใจเข้าไม่ได้ และหลายๆ คนคงเคยประสบภาวะ หัวเราะจนหายใจไม่ออก ซึ่งการขำจนตายนี่อธิบายง่ายๆ ก็คือ ‘ขั้นกว่า’ เยอะๆ เลยของการหัวเราะจนหายใจไม่ออก ซึ่งเป็นการหัวเราะต่อเนื่องจนร่างกายขาดออกซิเจนตาย

 

และจริงๆ ไม่ใช่แค่คริสซิปปัส ยังมีคนอีกเพียบที่ถูกบันทึกไว้ว่า ‘หัวเราะจนตาย’ ใน 5 ศตวรรษก่อนคริสตกาล จิตรกรชาวกรีกชื่อ ซีอูซิส (Zeuxis) ที่ ‘หัวเราะจนตาย’ หลังจากหญิงแก่จ้างให้เขาวาดภาพตนเป็นเทพีแห่งความงามอย่างอโฟรไดที (Aphrodite) ซึ่งเขาวาดออกมาแล้วเห็นภาพนั้น เขาก็ ‘หัวเราะจนตาย’

 

ในช่วงศตวรรษที่ 15 พระเจ้ามาร์ตินแห่งอารากอน (ปัจจุบันคือสเปน) ก็ ‘หัวเราะจนตาย’ ขำจนอาหารไม่ย่อย หลังจากตลกหลวงคนโปรดแสดงตลกให้เขาดู

 

ช่วงศตวรรษที่ 17 โธมัส เอิร์กฮาร์ต (Sir Thomas Urquhart) ปัญญาชนชาวสก็อตก็ ‘หัวเราะจนตาย’ หลังจากอังกฤษเชิญให้พระเจ้าชาร์ลส์ที่ 2 มาเป็นกษัตริย์ เพียง 11 ปีหลังจากอังกฤษประหารพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 1 และยกเลิกระบอบกษัตริย์

 

ปี 1920 ชายวัย 56 ปี ชาวออสเตรเลีย อ่านหนังสือพิมพ์เก่าในปี 1915 และพบว่าราคาข้าวของในปัจจุบันมันแพงแบบบ้าคลั่งจนน่าตลก เขาเลยหัวเราะจนขาดใจตาย

 

ปี 1975 ชายชาวอังกฤษดูรายการตลกในทีวีชื่อ Goodies แล้วก็หัวเราะยาว 26 นาที ก่อนจะล้มลงไปตายในที่สุด ซึ่งภรรยาหม้ายของเขาก็เขียนจดหมายไปยังรายการว่า ‘ขอบคุณที่ทำให้อดีตสามีของเธอจากโลกนี้ไปอย่างมีความสุข’

 

และล่าสุดที่มีบันทึกในปี 1989 ว่าในรอบปฐมทัศน์ของ ‘A Fish Called Wanda’ มีผู้ชมคนหนึ่งถึงกับหัวเราะจนเสียชีวิต

 

ทั้งหมดนี้เป็นเพียง ‘บางส่วน’ ในประวัติศาสตร์การ ‘ขำหรือหัวเราะจนตาย’ ของมนุษย์ ซึ่งจริงๆ ในความก้าวหน้าทางด้านนิติเวชวิทยา ก็ดูจะระบุได้ว่าสาเหตุของคนที่เสียชีวิตเพราะเหตุนี้ มักมีหัวใจที่ไม่ปกติด้วย เช่นมีภาวะ ‘หัวใจเต้นผิดจังหวะ’ ประกอบด้วย

 

ซึ่งอะไรแบบนี้หลายคนก็น่าจะเข้าใจดีว่าสมัยก่อนไม่ได้มีการวินิจฉัยและดูแลเท่าไหร่ แต่ในยุคหลังๆ กลุ่มโรคหัวใจและหลอดเลือดนั้นมีทั้งเทคนิควินิจฉัยและการดูแลที่ละเอียดมาก คือมีทั้งการอัลตราซาวด์ MRI หาภาวะผิดปกติเพื่อผ่าตัดแก้ไข หรือไม่ก็มียาจำนวนมากที่กินเพื่อช่วยควบคุมภาวะให้ ‘ผู้ป่วย’ มีชีวิตเป็นปกติได้

 

นี่อาจเป็นที่มาว่าในช่วง 30 ปีหลัง ไม่มีใคร ‘ตายไปพร้อมเสียงหัวเราะ’ อีกแล้ว แม้ว่าจริงๆ นั่นอาจเป็นเส้นทางจากโลกนี้ไปในอุดมคติของหลายๆ คนก็ได้