‘อาม่าวัยใส’ หญิงจีนวัย 36 ถ่ายคลิปหลานเพิ่งเกิด จนชาวเน็ตเถียงกันวุ่น เพราะเธอมีลูกก่อนวัยที่ กม. ให้แต่งงานได้

ทุกวันนี้โลกเต็มไปด้วย ‘คุณแม่ยังสาว’ ที่หลายๆ ครั้งลูกที่โตมาก็มีลูกตอนอายุน้อยๆ ไปด้วย เรียกได้ว่าเป็นคุณย่าคุณยายกันตอนอายุไม่ถึง 40 ปี ก็ไม่แปลกอะไร

ซึ่งก็มีเรื่องหนึ่งเกิดที่จีน สาววัย 36 ปี จากมณฑลเหอหนาน อุ้มหลานถ่ายคลิปฉลองลงโซเชียลมีเดียของจีนตามปกติ  ซึ่งแพลตฟอร์มที่เธอใช้คือ Douyin โดยบอกว่าลูกชายวัย 18 ปีของเธอเพิ่งมีลูก ทำให้เธอกลายเป็นเป็น ‘อาม่า’ หรือคุณย่าไปเรียบร้อยแล้ว

นี่ดูไม่มีอะไรเลย เรื่องแบบนี้ในยุคนี้แม้แต่สังคมแบบจีนก็น่าจะรับได้ แต่คลิปที่ว่านี้ยอดวิวทะลุ 240 ล้านวิว และมีคนเข้าไปเถียงกันเต็มไปหมด และลามไปเถียงกันกระจุยกระจายในแพลตฟอร์มโซเชียลอันดับ 1 ของจีนอย่าง Weibo อีกด้วย

เหตุผลที่ทำให้คนเถียงกันก็คือ ในจีนยุคคอมมิวนิสต์เป็นต้นมา ผู้ชายนั้นแต่งงานได้ตอนอายุ 22 ปี ผู้หญิงแต่งงานได้ตอนอายุ 20 ปี ซึ่งนี่หมายความว่า ทั้งอาม่าวัย 36 และลูกชายของเธอ ล้วนมีลูกตอนอายุต่ำกว่าที่กฎหมายจีนอนุญาตให้แต่งงาน

ถามว่ากฎหมายแบบนี้มายังไง ไอเดียหลักคือ คล้ายๆ นโยบายลูกคนเดียวที่เคยบังคับใช้อยู่ช่วงหนึ่ง คือจีนต้องการเปลี่ยนแปลงสังคมโดยการให้คนมีลูกน้อยลงและให้คนแต่งงานกันช้าลง ซึ่งผลหลักๆ ก็คือจะทำให้ประชากร ‘มีคุณภาพ’ ขึ้น เพราะหลักทั่วไปในการพัฒนาเศรษฐกิจคือต้องลดอัตราการเติบโตประชากรให้ได้ เพื่อจะได้ระดมทรัพยากรที่มีไปพัฒนาประชากรวัยเรียนที่มีน้อยลง กล่าวคือ การมีประชากรในวัยเรียนที่ลดน้อยลงนั้น ทำให้การลงทุนแบบต่อหัวมันสูงขึ้นได้ภายใต้งบประมาณเท่าเดิม 

ในขณะที่นโยบายลูกคนเดียวจบสิ้นไปในปี 2016 แล้ว เพราะจีนพบว่าการดำเนินนโยบายนี้นานเกินไปส่งผลให้ประชากรเกิดน้อยและเกิดภาวะ ‘สังคมผู้สูงอายุ’ แต่มาตรการด้านการจำกัดอายุคนแต่งงานยังมีอยู่

ซึ่งถ้าเทียบทั้งโลก ก็จะเห็นเลยว่าปกติค่ามาตรฐานอายุที่แต่งงานได้มันคือ 18 ปี ทั้งผู้ชายและผู้หญิง โดยนานๆ ทีจะมีบางประเทศให้แต่งงานตอน 20 ปี แต่การที่จีนกำหนดว่าผู้ชายจะแต่งงานได้ตอนอายุ 22 ปีนี้ก็ถือว่าสูงที่สุดในโลกแล้ว

สังคมจีนกำลังขาดแรงงาน กำลังประสบปัญหาสังคมผู้สูงอายุหนักๆ ดังนั้นอะไรที่ทำให้แรงงานเพิ่มขึ้นนั้นสังคมก็ต้องการ และนี่เลยทำให้กรณีครอบครัวของ ‘อาม่าวัยใส’ ผู้นี้สร้างข้อถกเถียงเผ็ดร้อนมากในหมู่ชาวเน็ตจีน เพราะด้านหนึ่งก็บอกว่าสิ่งที่เธอทำมันดูจะท้าทายกฎหมาย แต่อีกด้านก็มองว่า สังคมจีนทุกวันนี้ต้องการคนแบบนี้ คนที่จะมีลูกให้เร็วที่สุด และใช้การมีลูกเต็มตามโควตาของกฎหมาย (ปัจจุบันให้มีได้ 2 คน ซึ่ง ‘อาม่าวัยใส’ ผู้นี้ก็มีลูกคนโตอายุ 18 ปี ส่วนลูกคนเล็ก 7 ขวบ)

นี่ทำให้ข้อถกเถียงยืดยาวไม่จบสิ้น จนสุดท้ายทาง ‘อาม่าวัยใส’ ก็ได้ออกแถลงการณ์บน Toutiao เล่าเรื่องราวของเธอที่เป็นเด็กบ้านนอกเรียนไม่จบ แล้วไปทำงานในเมืองใหญ่ พร้อมได้ ‘สามี’ ตั้งแต่อายุยังน้อย ซึ่งเธอก็บอกว่าจริงๆ ในหมู่บ้านเธอการมีลูกมีหลานอายุน้อยๆ มันปกติมาก อย่างไรก็ดี สุดท้ายเธอก็ขอโทษชาวเน็ตถ้าเธอเป็น ‘ตัวอย่าง’ ที่ไม่ดี

ก็เรียกว่าเธอ ‘อยู่เป็น’ พอควรเลย เพราะถ้าเกิดเธอถูกมองว่าเป็นตัวการทำให้สังคมแตกแยก ก็อาจจะโดนทางพรรคคอมมิวนิสต์เรียกตัวเข้าไป ‘ปรับทัศนคติ’ ได้ง่ายๆ  

อ้างอิง

• SCMP. Grandma at 36: woman in China triggers early marriage debate with video post celebrating teenage son’s first child, racking up 240 million views. https://bit.ly/3S0QUCe