โลมาก็มี ‘เสียงสอง’ แต่ไม่ได้ใช้กับเพศตรงข้าม เพราะมีไว้ใช้สื่อสารกับลูกๆ

‘โลมา’ เป็นสิ่งมีชีวิตที่มนุษย์เราให้ความสนใจเรื่องการสื่อสารด้วยภาษาสัตว์มาโดยตลอด ด้วยอุปนิสัยที่ชอบอยู่รวมกันเป็นฝูงจึงเชื่อได้ว่า เจ้าพวกนี้ย่อมมีการใช้ภาษาเสียงสื่อสารกันนอกเหนือจากภาษากายแน่ๆ

ที่ผ่านมามีการค้นพบว่าโลมาสามารถใช้เสียงสื่อสารได้หลายแบบในบริบทที่แตกต่างกันออกไป เช่น ล่าเหยื่อ สนทนากันในฝูง (เรื่องอะไรไม่รู้) ตลอดจนการแสดงอารมณ์ความรู้สึก และยังพบพฤติกรรมโลมาตัวแม่มักพูดคุยกับกับลูกๆ ที่เพิ่งลืมตากลางทะเลสีฟ้าอยู่บ่อยๆ เพื่อให้ลูกจำเสียงได้ และเปรียบได้กับการสอนให้ลูกรู้จักภาษาของโลมา เหมือนที่มนุษย์เราสอนเด็กเล็กให้รู้จักการพูดนั่นล่ะ

แต่เมื่อไม่นานมานี้ เพิ่งมีการค้นพบเพิ่มเติมอีกอย่างถึงเสียงที่ ‘โลมาปากขวด’ ใช้พูดกับลูกตัวเองว่า มันอาจมีการใช้ ‘เสียงสอง’ ด้วยน้ำเสียงอีกแบบที่แตกต่างจากที่เราเคยได้ยินจากการสื่อสารระหว่างฝูง แถมยังเป็นภาษาแบบ ‘Baby Talk’ ที่มีทั้งเน้นเสียง ตัดคำ เพื่อช่วยให้เด็กๆ เข้าใจบทสนทนาได้ง่ายขึ้น

ข้อมูลนี้เกิดขึ้นจากการติดไฮโดรโฟน (hydrophone – ไมโครโฟนที่ออกแบบมาเพื่อนำมาใช้สำหรับการบันทึกใต้น้ำหรือฟังเสียงใต้น้ำ) เข้ากับหน้าผากแม่โลมา ซึ่งโลมาจะส่งเสียงออกทางช่องจมูกที่อยู่บนหัว โดยการดันอากาศในช่องจมูกเพื่อทำให้เกิดเสียง

โดยธรรมชาติ แม่โลมาจะให้นมลูกอยู่ 2 ปี และโลมาเด็กก็จะติดแม่ไปอีก 3-6 ปี เพื่อเรียนรู้การใช้ชีวิต การล่า ตลอดจนการสื่อสาร

ผลที่ได้จากไฮโดรโฟนที่เก็บต่อเนื่องมา 30 ปี จากแม่โลมา 19 ตัว ก็คือค่าความถี่ของเสียงที่แม่มีต่อลูกนั้นมีความกว้างกว่าการส่งเสียงระหว่างฝูงอย่างเห็นได้ชัด ไม่ว่าจะเป็นเสียงสูงหรือต่ำ ซึ่งความถี่ที่แตกต่างก็ถูกนักวิทยาศาสตร์ภาษาตีความว่าเป็นเสียงสอง และเป็นบทสนทนาแบบ ‘Baby Talk’ ที่แม่มีต่อลูก

แน่นอนว่าการฝึกแยกเสียงในภาษาสัตว์ โดยเฉพาะกับสัตว์ทะเลที่มีวิธีเปล่งเสียงเฉพาะตัวอย่างโลมาด้วยแล้วมันไม่ใช่เรื่องง่าย งานวิจัยนี้จึงใส่หมายเหตุไว้แนบท้ายว่า จัดทำด้วยบริบทจำกัด เสียงที่ได้ยินอาจเป็นเสียงจากเหตุการณ์อื่นๆ ได้ เช่น เป็นเสียงที่เกิดขึ้นจากการให้นม หรือมีเหตุทางธรรมชาติอื่นๆ ที่เรายังไม่ทราบ

แต่หากว่ามันเป็นจริง โลมาก็จะกลายเป็นหนึ่งในสัตว์ไม่กี่ชนิดบนโลกที่ถูกจัดว่าสามารถสื่อสารด้วยเสียงได้ ซึ่งก่อนหน้านี้พบในนกซีบราฟินช์ ลิงวอก ลิงกระรอก และสุดท้ายก็คือมนุษย์เรานี่ล่ะ

อ้างอิง

• Dolphin moms use ‘baby talk’ with their calves, rare among non-human species https://shorturl.asia/i16nK