ถ้าใครตามข่าววิทยาศาสตร์เมื่อต้นเดือนมิถุนายน 2023 ก็จะพบข่าวที่จีนกำลังจะขุดหลุมลึก 10 กิโลเมตร ที่มณฑลซินเจียง โดยเจ้าภาพการขุดคือ China National Petroleum Corporation ซึ่งการขุดนี้มีไปเพื่อหาความรู้ในทางธรณีวิทยาให้มนุษย์เพิ่ม และพร้อมกันนั้นก็ขุดหาน้ำมันและก๊าซธรรมชาติไปในตัว
จบ เรื่องมีแค่นี้ ต่อไปนี้เป็นเกร็ดต่างๆ เกี่ยวกับหลุมนี้และความรู้ทั่วไปทางวิทยาศาสตร์
คำถามแรกที่หลายๆ คนอาจสงสัย คือขุดๆ ไปลึกขนาดนี้จะเจอหินหลอมเหลว (lava) ไหม? คำตอบคือไม่น่าเจอ เพราะชั้นเปลือกโลก (crust) ปกติจะลึกเฉลี่ย 30 กิโลเมตร ลึกกว่านั้นถึงจะเป็นเนื้อโลก (mantle) ดังนั้นไม่ต้องกลัวขุดๆ ไปเจอลาวา เพราะมันอยู่ลึกกว่านั้นเยอะ
คำถามที่สอง ระดับความลึกมีความเก่าแก่แค่ไหนในทางธรณีวิทยา? อันนี้เอาง่ายๆ คือเขาบอกว่าจะขุดไปถึงระดับชั้นหินของ ‘ยุคครีเตเชียส’ หรือประมาณเกือบ 150 ล้านปีก่อน ดังนั้นเขาก็เลยคาดหวังจะได้ความรู้ทางธรณีวิทยาไปจนถึงสาขาที่เกี่ยวข้องเยอะอยู่
คำถามที่สาม จะขุดนานแค่ไหน? โครงการนี้ตั้งเป้าไว้ว่าจะขุดเสร็จในเวลาแค่ ‘100 วัน’ ดังนั้นถึงจะมีดีเลย์อะไรเกิดขึ้นบ้าง แต่ภายในปีนี้ก็น่าจะขุดเสร็จแหละ
คำถามที่สี่ หลุมนี้ลึกที่สุดในโลกหรือเปล่า? คำตอบคือไม่ใช่ หลุมที่ลึกสุดอยู่ในรัสเซียช่วงสหภาพโซเวียต โดยมีความลึก 12 กิโลเมตร แต่ใช้เวลาขุดเกือบ 10 ปีตลอดทศวรรษ 1970 และหลังจากนั้นก็แทบไม่มีใครจะขุดหลุมลึกจริงจังขนาดนี้จนจีนประกาศว่าจะขุดนี่แหละ
คำถามสุดท้าย มันขุดกันง่ายๆ หรือเปล่า? คำตอบคือไม่ใช่ง่ายๆ โครงการแบบนี้ที่จริงมีเยอะ แต่เจ๊งไปก็เยอะ สหรัฐอเมริกาก็เคยจะขุด แต่โครงการเจ๊งไปตั้งแต่ขุดยังไม่ถึง 200 เมตร และโครงการล่มแบบนี้ก็มีเต็มไปหมดด้วยเหตุผลทางเทคนิคและการเงิน ซึ่งโครงการนี้ของจีนก็มีการเคลมว่ามันยากเหมือนการขับรถบรรทุกบนเหล็กคู่เส้นเล็กๆ กันเลยทีเดียว
อ้างอิง
- IFLS. China Is Digging A 10,000-Meter Hole Into The Earth To Reach The Cretaceous System. https://tinyurl.com/mtppw79v
- Vice. China Is Digging a 10,000-Meter Hole. https://tinyurl.com/2fd27hz9