หลังจากข่าวน่าเศร้าที่เฮลิคอปเตอร์ของ “เจ้าสัววิชัย” ตกบริเวณลานจอดรถของสโมสรเลสเตอร์ซิตี้ แน่นอนว่าหลายๆ คนคงเศร้าโศกเสียใจ คนอีกจำนวนหนึ่งก็อาจจินตนาการไปถึงเงื่อนงำ แต่คนอีกจำนวนหนึ่งก็อาจรู้สึกว่า “อีกแล้วเหรอ” ที่เฮลิคอปเตอร์ตก
ถ้าให้นึกเร็วๆ ว่าเราได้ยินข่าวเฮลิคอปเตอร์หรือเครื่องบินตกมากกว่ากัน เราส่วนใหญ่คงจะรู้สึกว่าเราได้ยินข่าวเฮลิคอปเตอร์ตกบ่อยกว่า
ซึ่งตามสถิติ นั้นก็เป็นความจริงครับ เฮลิคอปเตอร์ตกบ่อยกว่าเครื่องบิน และเรียกได้ว่าเป็นอากาศยานที่มีอัตราเกิดอุบัติเหตุสูงมากที่สุดอย่างหนึ่งมนุษย์ใช้กันเลยก็ได้
ทำไมจึงเป็นแบบนั้นล่ะ? ทำไมเฮลิคอปเตอร์มันถึงตกบ่อยกันขนาดนั้น ประการแรกต้องมองในเชิงโครงสร้างก่อน คือเฮลิคอปเตอร์มันมีใบพัดหลักที่ใช้บินเพียงอันเดียวด้านบนครบ และใบพัดที่ใช้รักษาสมดุลอีกอันด้านหลัง ซึ่งใบพัดสองอันนี้ พังไปอันใดอันหนึ่งก็แทบจะร่วงแน่นอนครับ ในขณะที่เครื่องบิน ใบพัดมันจะเยอะกว่านั้น พังไปบางอันก็ยังบินต่อและไปลงจอดโดยมีสวัสดิภาพได้
ประการที่สอง เฮลิคอปเตอร์ มีองค์ประกอบส่วนที่ขยับได้ (ที่มากกว่าใบพัด) มากกว่าเครื่องบิน และถ้าใครรู้เรื่องเครื่องจักรกลทั่วไปก็คงนึกออกเลยว่าเครื่องอะไรที่มีส่วนที่ขยับได้เยอะๆ มันจะเจ๊งเร็ว และต้องการการดูแลสูงกว่าเครื่องจักรที่ส่วนประกอบส่วนใหญ่ขยับไม่ได้ หรือพูดง่ายๆ ถ้าเฮลิคอปเตอร์นี่ดูแลแบบเก็บรายละเอียดไม่ครบ มีจุดที่สึกหรอพลาดไปจุดเดียว อันตรายก็เกิดขึ้นได้ตลอด
ประการที่สาม เฮลิคอปเตอร์เป็นยานพาหนะที่ขับยากกว่าเครื่องบิน และต้องใช้การรักษาสมดุลสูงมาก เรียกว่าคนขับเครื่องบินเป็น แล้วมาขับเฮลิคอปเตอร์นี่เล่นเอาไปไม่เป็นเลย เพราะมันซับซ้อนกว่ามาก (คันบังคับมันเป็นแบบคันโยก ไม่ใช่แบบพวงมาลัยแบบเครื่องบิน) และถึงแม้นักบินเฮลิคอปเตอร์ผู้เชี่ยวชาญมาขับ ด้วยความยากของมัน โอกาสเกิดอุบัติเหตุก็สูงกว่า
ประการที่สี่ เฮลิคอปเตอร์เป็นยานพาหนะที่บินสูงมากไม่ได้ คือมันบินแบบ “เหนือเมฆ” อย่างเครื่องบินไม่ได้ ซึ่งพอบินไม่สูงมาก ปัญหาที่จะเจอสิ่งกีดขวางต่างๆ เต็มไปหมด ไม่ว่าจะเป็นต้นไม้ นก ฝน หิมะ หรือกระทั่งตึก และพอมันเป็นอากาศยานที่ต้องพึ่งพากับการรักษาสมดุลสุดๆ เพื่อไม่ให้ตก การต้องเจออะไรแบบนี้โอกาสเสียสมดุลก็มากขึ้น และโอกาสตกก็มากขึ้น
ประการสุดท้าย เฮลิคอปเตอร์มันจะเป็นอากาศยานที่ถูกใช้ใน “ปฏิบัติการอันตราย” บ่อยๆ พูดง่ายๆ คือถ้าเขาเลือกได้ เขาก็จะใช้เครื่องบิน แต่ถ้ามันต้องไปลงในจุดที่เครื่องบินเข้าไม่ถึง เขาก็ต้องใช้เฮลิคอปเตอร์ซึ่งเป็นอากาศยานหลักๆ เลยของมนุษย์ที่สามารถบินขึ้นลงทางตรงได้ ไม่ต้องมีลานยาวๆ เอาไว้เทคออฟและไว้ลงจอดอย่างเครื่องบิน และนี่ทำให้เฮลิคอปเตอร์ถูกใช้ในปฏิบัติการที่อันตรายกว่าเครื่องบินโดยธรรมชาติเลย และการที่มันถูกใช้ในภารกิจที่อันตรายกว่า มันก็เลยตกบ่อยกว่า ก็เป็นสิ่งที่สมเหตุสมผลอยู่
สรุปแล้ว คือด้วยเหตุผลที่ว่ามาทั้งหมด มันไม่แปลกเลยที่เราจะได้ยินข่าวเฮลิคอปเตอร์ตกบ่อยกว่าเครื่องบินเยอะ และนี่ก็เป็นเหตุผลที่คนจำนวนไม่น้อยหลีกเลี่ยงการขึ้นเฮลิคอปเตอร์สุดๆ เพราะถ้าไม่มีความจำเป็นจริงๆ คนที่พอจะรู้ข้อมูลดังที่ว่ามานี้ก็คงจะไม่อยากย่างกรายขึ้นไปบนพาหนะสุดอันตรายนี้แน่ๆ
แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น ก็ไม่ได้หมายความว่าขึ้นเฮลิคอปเตอร์ไปจะตกแน่ๆ นะครับ ด้วยมาตรฐานความปลอดภัยปัจจุบัน มันก็มีกระบวนการสารพัดที่จะลดความเสี่ยงการตกของเฮลิคอปเตอร์ คือมันก็ไม่ได้ตกกันง่ายๆ แต่ประเด็นคือ ถึงจะมีมาตรการความปลอดภัยระดับไหน โครงสร้างระดับพื้นฐานของความเป็นเฮลิคอปเตอร์มันก็ทำให้มันสุ่มเสี่ยงที่จะตกมากกว่าเครื่องบินอยู่ดี