ทำไมต้องคลายล็อกดาวน์ และเมื่อต้องล็อกดาวน์อีกครั้ง ประเทศอื่นทำกันอย่างไร

โลกได้ต่อสู้กับ COVID-19 มาตั้งแต่ต้นปี 2020 และช่วงปลายเดือนมีนาคม 2020 ก็น่าจะเรียกได้ว่าทุกประเทศในโลก มีมาตรการ ‘ล็อกดาวน์’ ในบางระดับ

 

เช่น ปิดโรงเรียน โรงหนัง โรงงาน ศูนย์การค้า สถานบันเทิงยามค่ำคืน ไปจนถึงพื้นที่อื่นๆ ที่คนจำนวนมากจะไปรวมตัวกัน

 

ซึ่งบางประเทศก็เลยเถิดถึงขั้น ‘ประกาศเคอร์ฟิว’ หรือห้ามประชาชนออกจากบ้านในช่วงเวลาที่กำหนด (ต้องย้ำอีกรอบว่าที่เกิดขึ้นกับบ้านเราตอนนี้ไม่ใช่ “เรื่องปกติ” ของการล็อกดาวน์)

 

ทีนี้เมื่อถึงราวกลางเดือนพฤษภาคม หลังจากแทบทุกประเทศในโลกล็อกดาวน์แบบเคร่งครัดมาราวๆ เดือนกว่าแล้ว ก็พบว่าตัวเลขเศรษฐกิจเดือนเมษายนนั้นซบเซาแค่ไหน ผู้ประกอบการต่างๆ ก็แทบล้มตาย

 

สุดท้ายรัฐบาลก็เลยต้องทำการ ‘คลายล็อกดาวน์’ ไม่ว่าประเทศนั้นจะแทบไม่พบผู้ป่วยเพิ่มเลยอย่างไทย หรือจะเป็นประเทศที่พบผู้ป่วยเพิ่มวันละเป็นหมื่นคนอย่างรัสเซีย

 

อย่างไรก็ตาม การคลายล็อกดาวน์ก็มาพร้อมกับความหวาดหวั่นว่าจะมี ‘การระบาดระลอกสอง’

 

ซึ่ง ณ ตอนนี้ การระบาดระลอกสองเริ่มเกิดแล้วในหลายประเทศ และก็เกิดการล็อกดาวน์กันอีกรอบ แต่ล็อกดาวน์รอบนี้ต่างจากเดิม

คือเป็นการ ‘ล็อกดาวน์’ อย่างจำกัด ไม่ใช่ล็อกดาวน์แบบกวาดเรียบทั้งประเทศแบบรอบแรก

 

จีน

ประเทศที่ล็อกดาวน์เป็นประเทศแรกๆ ซึ่งก็ทำให้มีการทยอยปลดล็อดาวน์ในหลายภาคธุรกิจ อย่างไรก็ดี หากมีการระบาดซ้ำ การล็อกดาวน์ก็กลับมา

เช่น โรงภาพยนตร์ทั่วจีนได้รับการปลดล็อกดาวน์ในวันที่ 23 มีนาคม 2020 แต่หลังจากนั้นเพียง 3 วัน ก็โดนสั่งให้ปิดอีกรอบ

 

เกาหลีใต้

แม้หลายประเทศจะมองว่า ‘ไม่มีการล็อกดาวน์’ แต่ในความเป็นจริง เกาหลีใต้ก็มีการล็อกดาวน์ในบางระดับเช่นกัน แค่น้อยกว่าประเทศอื่น

กล่าวคือมีการปิดโรงเรียน ปิดสถานบริการตอนกลางคืน ปิดห้างสรรพสินค้า แต่ไม่ได้ปิดย่านการค้าต่างๆ

 

อย่างไรก็ตาม เกาหลีใต้ก็มีการ ‘คลายล็อกดาวน์’ ให้สถานบริการตอนกลางคืนเปิดได้ แต่เปิดได้ไม่กี่วัน การระบาดใหม่ก็ปะทุจากย่านสถานบันเทิงชื่อดังอย่าง Itaewon

 

ที่อีรุงตุงนังกว่านั้นคือ หลังจากพบการระบาดที่ย่าน Itaewon ก็พบการระบาดที่ย่าน Hongdae โดยสืบไปมา คนที่แพร่เชื้อที่ย่าน Hongdae ก็น่าจะรับเชื้อมาจากย่าน Itaewon

 

ผลก็คือสุดท้ายสถานบันเทิงยามค่ำคืนก็ต้องกลับไปปิดเกือบหมด หลังจากกลับมาเปิดได้สัปดาห์เดียว

 

เยอรมนี

หลังจากคลายล็อกดาวน์ก็เกิดการระบาดใหม่ โดยเหตุเกิดที่โรงงานแพ็คเนื้อ ทำให้มีการประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินและจำกัดการเดินทางของผู้คน พร้อมจับคนที่เชื่อมโยงกับโรงงานตรวจอย่างเข้มงวด

 

นอกจากนี้ ประเทศอื่นๆ หลังการคลายล็อกดาวน์ก็ประสบปัญหาคล้ายคลึงกัน และการรับมือก็ไม่ต่างกัน คือปิดพื้นที่เป็นบางจุดหรือปิดเพียงบางกลุ่มธุรกิจ

และนี่คือหน้าตาของ ‘ล็อกดาวน์รอบสอง’ ซึ่งจริงๆ อาจเรียกว่า ‘ล็อกดาวน์’ ไม่ได้ด้วยซ้ำ เพราะเป็นการ ‘ล็อกดาวน์บางส่วน’

 

สาเหตุที่ประเทศต่างๆ ทำแบบนี้ เพราะตอนนี้เริ่มมีการวางระบบสืบสาวการติดต่อของโรค และศักยภาพในการตรวจ COVID-19 ก็เริ่มมี ‘เหลือเฟือ’ แล้ว เรียกว่าชุดตรวจพร้อมมือ ถ้ามีใครติด COVID-19 สักคน ก็แค่เอาคนดังกล่าวและคนที่ใกล้ชิดมาตรวจ ถ้าพบเชื้อก็นำเข้าสู่มาตรการกักตัว

 

ทีนี้ ลองมองย้อนกลับมาไทย สิ่งที่เห็นก็คือระบบอย่าง “ไทยชนะ” ที่คอยสอดส่องการเข้าใช้บริการตามสถานที่ต่างๆ และพลังการตรวจตอนนี้ ไทยก็มีค่อนข้างเหลือเฟือ ไม่ได้มีจำกัดอย่างช่วงแรกๆ ที่คนแห่กันไปตรวจ

 

ดังนั้น ก็ไม่แปลกเลยที่ประเทศเราก็น่าจะดำเนินรอยตามประเทศอื่น คือการล็อกดาวน์แบบเหมารวมต้องจบลง ภาคธุรกิจต่างๆ ก็ต้องเปิดตามปกติ และหากพบการระบาดอีกรอบ การล็อกดาวน์แบบกวาดทั้งประเทศ ก็คงจะไม่เกิดขึ้นง่ายๆ เต็มที่อาจเป็นการปิดกลุ่มธุรกิจที่มีหลักฐานชัดเจนว่า เป็นต้นตอของการระบาดระลอกใหม่

 

แน่นอน นี่ไม่ใช่ “วิธีที่ดีที่สุด” ในการสู้กับโรคระบาด แต่ในความเป็นจริง การล็อกดาวน์ไปเรื่อยๆ จะส่งผลให้ส่วนต่างๆ ของระบบเศรษฐกิจและภาคธุรกิจเจ๊งกันหมด และรัฐบาลจะไม่มีรายได้ผ่านภาษี

 

ดังนั้น การคลายล็อกดาวน์ต้องเกิดขึ้น แต่ต้องทำอย่างมียุทธศาสตร์และค่อยเป็นค่อยไป

 

เพราะสภาวะแบบนี้ก็คงจะเป็นต่อไปอีกยาวนาน จนกว่าโลกจะมีวัคซีนที่เอามาใช้กับมนุษย์ได้จริงๆ

 

และวัคซีนที่ว่า ก็คงจะไม่ได้เกิดขึ้นภายในปีนี้แน่ๆ